PKP Skawina. 2021r.

Skawina 2021-09-25

Stacja kolejowa w Skawinie.

Współrzędne geograficzne: 49.977 N 19.823 E. Elewacja 215 m.

PKP Skawina. 2021 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

Stacja kolejowa w Skawinie znajduje się w odległości 16 km od centrum Krakowa w kierunku południowo - zachodnim. Współrzędne geograficzne 49°58′38″N 19°49′20″E. Skawina to jest miasto w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim. Jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej. Miasto jest położone nad rzeką Skawinką.

Stacja kolejowa w Skawinie została uruchomiona w 1884 roku, równocześnie z otwarciem szlaku kolejowego Kraków Płaszów (wówczas Podgórze) - Sucha Beskidzka (wówczas Sucha). Szlak był częścią Galicyjskiej Kolei Transwersalnej, która miała zabezpieczyć potrzeby militarne Austro-Węgier. Dopiero w drugiej kolejności rozwinąć gospodarkę. W tym czasie Małopolska była pod zaborem Austro-Węgier. Mimo wszystko kolej ożywiła gospodarkę regionu. Powstały kolejno, między innymi: browar (1895 rok), rafineria nafty (1900 rok), Pierwsza Galicyjska Fabryka Wyrobów Kamionkowych i Szamotowych (1909 rok) oraz Fabryka Środków Kawowych Henryka Francka i Synów (1910).

Dworzec kolejowy w Skawinie.

Budynek dworca jest jednym z typowych, budowanych w tym czasie dworców w zaborze Austro-Węgierskim. Jest średniej wielkości, dwukondygnacyjny, z niezagospodarowanym poddaszem. Budynek ma przypominać niewielki pałac. Od strony ulicy ma wysuniętym w części środkowej ryzalit. Od strony torów ma zadaszenie peronu na całej swojej długości. W dniu 14 listopada 1995 roku, dworzec został wpisany na listę zabytków.

Na dworcu, poczekalnia i kasy biletowe zostały zamknięte w maju 2012 roku. W tym samym czasie na dworcu zlikwidowano także mieszkania kolejowe znajdujące się na I piętrze, biura spółki PKP Cargo oraz posterunek Straży Ochrony Kolei znajdujący się w dawnym biurze zawiadowcy stacji. Firma PKP postanowiła pozbyć się zbędnej nieruchomości, jak to jest w przypadku innych dworców kolejowych w Polsce. W 2018 roku, dworzec został przekazany miastu Skawina. Budynek został wyremontowany. Zyskał poddasze użytkowe, czyli jest obecnie trzykondygnacyjny. Od dnia 29 września 2020 roku, pasażerowie mogą korzystać z wyremontowanego zabytkowego dworca w Skawinie. Oprócz funkcji kolejowej, budynek zyskał też funkcję kulturalną, bo umieszczono w nim nową siedzibę Miejskiej Biblioteki Publicznej. Nowa siedziba biblioteki jest w pełni dostosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych. Znajdują się tam podjazdy, winda, wrzutnia biblioteczna oraz inne usprawnienia. W budynku jest sklep.

Rozwój stacji kolejowej.

Stacja rozwijała się tak jak rozwijał się lokalny przemysł. Powstawały kolejne obiekty kolejowe. Zbudowano wieżę wodną, a później drugą. Założono warsztaty razem z kuźnią. Na stacji w Skawinie była nieduża lokomotywownia. Na stacji było 6 torów głównych.

Duży rozwój stacji w Skawinie nastąpił po drugiej wojnie światowej. Powodem było założenie w pobliżu kilku zakładów przemysłowych: elektrownia (obecnie elektrociepłownia), zakłady przemysłu cukierniczego, huta aluminium i inne. Wszystkie większe zakłady posiadały własne bocznice kolejowe. Huta aluminium i elektrownia miały własne lokomotywy manewrowe.

W tym okresie nad peronami zbudowano kładkę dla podróżnych z której korzystali także mieszkańcy i pracownicy okolicznych fabryk. Kładka łączyła miasto Skawina z jego północną, przemysłową częścią. W tym czasie uruchomiono także przystanek kolejowy PKP Skawina Zachód, z którego korzystali pracownicy elektrowni i huty aluminium.

W Skawinie były dwie wieże wodne. Obie dojść nietypowe. Pierwsza starsza to był budynek zbudowany na planie prostokąta. Pierwsza kondygnacja była murowana, a druga obłożona tylko deskami. Tam znajdował się zbiornik wody. Druga wieża młodsza także była na planie prostokąta. Miała dwie kondygnacje murowane i całość przykryta dachem kopertowym.

Do 2006 roku, na stacji były tylko perony o wysokości „krawężnika”, czyli bardzo niskie. W 2006 roku, oba perony przebudowano na wysokie i dużo bardziej nowoczesne. Na Peronie 2 zamontowano wiaty z ławkami, które chroniły pasażerów przed deszczem i śniegiem. Działania te były związane z inicjatywą remontu Kolejowego Szlaku Jana Pawła II z Krakowa do Wadowic. W ramach tego projektu zlikwidowano najbliższy tor przy dworcu, który od długiego czasu nie był używany. Rozebrano także kilka nieużywanych budynków kolejowych jak: Odcinek Zabezpieczenia Ruchu Kolejowego, magazyny Odcinka Drogowego, budynek socjalny dla manewrowych, budynek działki energetycznej i toromistrza, budynek byłego ACZ i kuźni DZ, budynki magazynowe bezpośrednio przy dworcu oraz budkę wagi wagonowej znajdującej się przy torze bocznym.

W grudniu 2017 roku, stacja PKP Skawina stała się końcową stacją drugiej linii Szybkiej Kolei Aglomeracyjnej relacji Sędziszów - Miechów - Kraków Główny - Skawina. Pociąg ze Skawiny do stacji Kraków Główny jedzie 20 minut.

W 2020 roku, obok dworca powstało Skawińskie Centrum Komunikacyjne, gdzie znajduje się pętla autobusowa, wiata dla 60 rowerów oraz parking park&ride dla 500 pojazdów.

W 2021 roku, zamiast kładki nad torami zbudowano tunel dla podróżnych i mieszkańców. Kładka została zamknięta w dniu 20 maja 2019 roku i rozebrana. Różnica w czasie zamknięcia kładki a otwarcia tunelu była okresem bardzo uciążliwym dla mieszkańców Skawiny, a zwłaszcza tych osób, które chciały dojść do szpitala, ośrodka zdrowia, czy zakładów pracy.

PKP Skawina obecnie.

Skawina jest stacją węzłową, na której od dwutorowej, zelektryfikowanej linii z Krakowa Płaszowa do Oświęcimia odgałęzia się jednotorowa, zelektryfikowana linia, biegnąca przez Kalwarię w kierunku Suchej Beskidzkiej. Na stacji są dwa perony i jest 6 torów głównych.

Peron 1 jest jednokrawędziowy. Zlokalizowany jest od strony dworca. Przy tym peronie jest tor 4.

Peron 2 jest peronem wyspowym dwukrawędziowym. Przy tym peronie są tory 1 i 2. Dojście na peron zapewnia tunel z którego są schody oraz winda dla wózków inwalidzkich i rowerów.

Ruch pociągów na stacji prowadzony jest przez dwie nastawnie: „Sk” oraz „Sk1”, które w ostatnim czasie zostały zmodernizowane. Przez stację przebiegają dwie linie kolejowe:

Linia kolejowa Nr 94 Kraków Płaszów – Oświęcim to jest linia kolejowa znaczenia państwowego o długości 64,502 km, dwutorowa, zelektryfikowana. Odcinek Kraków - Spytkowice zelektryfikowano w 1970 roku. Odcinek Spytkowice - Oświęcim zelektryfikowano w 1971 roku.

Linia kolejowa Nr 97 Skawina – Żywiec to jest jednotorowa, zelektryfikowana linia kolejowa o długości 82,708 km, otwarta w 1884 roku. Odcinek Skawina - Sucha Beskidzka został zelektryfikowany w 1974 roku. Odcinek Sucha Beskidzka - Żywiec został zelektryfikowany w 1989 roku.

Przez stację Skawina kursują głównie pociągi osobowe PolRegio w relacjach z/do Krakowa; Zakopane, Bielsko Biała, Sucha Beskidzka. W Skawinie kończą kurs pociągi Aglomeracyjne, tak zwana linia SKA2 (Szybka Kolej Aglomeracyjna); Skawina - Kraków - Miechów - Sędziszów. W okresie letnim przez Skawinę przejeżdżają pociągi dalekobieżne InterCity do/z Zakopanego. Ogólnie latem to jest 75 par pociągów pasażerskich w ciągu doby (rozkład lato 2021 rok). W zimie to jest 47 par pociągów pasażerskich w ciągu doby (rozkład zima 2021 rok). Ruch pociągów towarowych jest umiarkowany.