Ustjanowa Górna 2022-05-20
WSK PZL Mielec Lim-5 P nb 509.
W miejscowości Ustjanowa Górna w Bieszczadach, przy Małej Pętli Bieszczadzkiej znajduje się Szkoła Podstawowa im."Bohaterów Lotnictwa Polskiego”. Przy szkole, jako pomnik stoi samolot myśliwski Lim-5 P nb 509, który został wyprodukowany w Polsce w zakładach WSK PZL Mielec. Samolot jest utrzymany w dobrym stanie.
Samolot Lim-5 P nr 1D 05-09 / nb 509. Został wyprodukowany w lutym 1960 roku, w piątej serii produkcyjnej, która liczyła 23 samoloty. Faktycznie, płatowiec samolotu był gotowy już w dniu 6 lipca 1959 roku, ale musiał czekać na stację radiolokacyjną (radar), który był produkowany w CCCP. Samolot Lim-5 P nb 509 służbę rozpoczął w kwietniu 1960 roku, w 2. PLM (pułk lotnictwa myśliwskiego) Czyżyny - Kraków. W związku z likwidacją lotniska Czyżyny - Kraków, w 1963 roku, samolot przebazowano do Łasku. W 1967 roku, pułk w Łasku otrzymał oznaczenie 10. PLM.
W 1963 roku, samolot Lim-5 P nb 509 miał wypadek. Kapitan pilot Józef Groszewski wykonywał zadanie – „Przechwytywanie celu powietrznego”. Po wyprowadzeniu samolotu z ataku nastąpiła awaria instalacji elektrycznej. Przy podchodzeniu do lądowania nie wyszło prawe podwozie główne. Pilot przyziemił na dwa punkty, nieznacznie uszkadzając samolot, który naprawiono.
W czasie służby, jeden z techników samolotu Lim-5 P nb 509 nadał mu imię „Marysa”, co było wyrazem miłości żołnierza do ówczesnej sympatii. Było to w drugiej połowie 60-lat XX wieku, w 10. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego w Łasku. Napis „Marysia” namalowano na prawej i lewej klapie podwozia przedniego.
W okresie od sierpnia 1968 roku do lutego 1969 roku, samolot Lim-5 P nb 509 był w remoncie głównym w WZL-3 w Dęblinie. W lipcu 1974 roku, samolot trafił do 47. PWL w Świdwinie. W lipcu 1975 roku, samolot przekazano do 26. PLM w Zegrzu Pomorskim. W październiku 1979 roku, samolot trafił do Szkoły TSWL w Zamościu i służył jako nielotna pomoc szkoleniowa. W Zamościu w dniu 21 grudnia 1979 roku, samolot przekazano do kasacji, wydając odpowiedni dokument. Samolot planowano przetransportować na poligon w Nadarzycach, ale do tego nie doszło.
Od dnia 6 listopada 1991 roku, samolot Lim-5 P nb 509 jako eksponat - pomnik znajduje się w miejscowości Ustjanowa Górna. Pierwotnie przed szkołą stał samolot - pomnik PZL TS-8 Bies.
Nazwa szkoły: Szkoła Podstawowa im.”Bohaterów Lotnictwa Polskiego” jest wyrazem pamięci o wychowankach międzywojennej szkoły szybowcowej, którzy bohatersko walczyli podczas drugiej wojny światowej na licznych frontach, a wielu z nich oddało życie za Polskę.
Na byłym szybowisku w Ustjanowej, obok szkoły, stoi kamienny Pomnik Lotników, który został ustawiony w 1969 roku, w pięćdziesiątą rocznicę powstania polskiego lotnictwa sportowego i trzydziestą rocznicę wybuchu drugiej wojny światowej.
Opracował Karol Placha Hetman