Kraków 2020-02-15
140 Rozdział 1956-05-25
WSK Mielec Lim-5
Polska
Historia
Samolot myśliwski.
Lim-5
W 1956 roku, Polskie Lotnictwo Myśliwskie miało: 541 myśliwców. Wszystkie samoloty były z napędem turboodrzutowym; MiG-15, MiG-15bis, Lim-1, Lim-2 i MiG-17 PF. W 1956 roku, kupiliśmy w CCCP, 4 samoloty MiG-17 F z których, dwa posłużyły jako wzorzec do produkcji seryjnej w PZL WSK-Mielec.
W 1955 roku, zapadła decyzja o podjęciu produkcji seryjnej myśliwców MiG-17, w fabryce WSK PZL Mielec. Rosjanie początkowo wyrazili zgodę na produkcję wersji MiG-17 F, czyli bez celownika radiolokacyjnego. Na wersję z celownikiem radiolokacyjnym przyszedł czas w 1959 roku.
Z początkiem 1956 roku, w WSK Mielec rozpoczęto przygotowania do produkcji samolotów MiG-17 F, pod oznaczeniem Lim-5.
Pierwszy egzemplarz Lim-5 z numerem fabrycznym 1C 00-01 opuścił halę fabryczną w Mielcu w dniu 1956-05-25 roku, czyli w czasie, kiedy trwała jeszcze produkcja zamówionych samolotów Lim-2. Samolot Lim-5 należał do partii próbnej złożonej z trzech maszyn o numerach od 1C 00-01 do 1C 00-03. Maszyn zostały poddane próbom zakładowym i wojskowym. W dniu 1956-11-28 roku, maszyny przekazano wojsku i przebazowano na lotnisko w Bemowie. Było to w pięć dni po dostarczeniu wojsku ostatniego egzemplarza myśliwca Lim-2. Pierwszy egzemplarz samolotu Lim-5 o numerach 1C 00-01 stał się samolotem dowódcy wojsk lotniczych. Po latach trafił do Dęblina jako pomoc naukowa.
Lotnisko w Bemowie (Babicach) stało się miejscem przeszkalania polskich pilotów na samoloty Lim-5. Kolejne samoloty Lim-5 dostarczano z fabryki już w 1957 roku. Jeden samolot trafił do Dęblina. Także jeden do Instytutu Technicznego, celem przeprowadzenia kolejnych badań w locie.
Wiosną 1957 roku, produkcja Lim-5 była już dobrze opanowana. Kolejne samoloty trafiał już do pułków bojowych. W sumie, przez cały 1957 rok, wojsko z fabryki w Mielcu otrzymało 73 myśliwce Lim-5. Dodając do tego wcześniej sprowadzone z CCCP 4 maszyny MiG-17 F i 12 maszyn MiG-17 PF. Łącznie było 84 sztuki. Do końca 1957 roku, z taśmy montażowej w Mielcu zjechało 222 myśliwców.
Od 8.02.1957 roku do 19.04.1957 roku, próby przechodził pierwszy egzemplarz drugiej serii produkcyjnej 1C 02-01. Egzemplarz ten nie miał jeszcze radio-dalomierza SRD-1 M, z powodu opóźnień dostaw z CCCP. Samolot był także cięższy od wzorca radzieckiego o 130 kg., przypuszczalnie dlatego, że w polskim samolocie uwzględniono już kolejne zmiany. Maszyna ta nie została przekazana wojsku, tylko posłużyła jako wzorzec dla produkcji seryjnej. W marcu 1958 roku, samolot przekazano do Instytutu Lotnictwa. Na lotnisku Bemowo w Warszawie. Samolot przeszedł wszystkie testy. Testy zakończono w grudniu 1959 roku. W późniejszym okresie, na tym egzemplarzu, pod środkową częścią kadłuba zamontowano aparat AFA-39, tworząc w ten sposób samolot Lim-5 R.
Produkcję samolotów Lim-5 zakończono 1960-06-30 roku, po zbudowaniu 477 sztuk, z czego 120 myśliwców z 6, 7, 8 i 9 serii dostarczono do NRD. Łącznie serii produkcyjnych było 19. Ostatni wyprodukowany w dniu 1960-06-30 roku, Lim-5 nosi oznaczenie 1C 19-14. Zasadnicza produkcja trwała 44 miesiące, a średnie tempo produkcji wyniosło 11 maszyn na miesiąc. Należy podkreślić dobre opanowanie produkcji samolotu przez fabrykę i dobry poziom wykonania wszystkich egzemplarzy.
Dostarczenie do pułków bojowych nowych samolotów spowodowało rotacje maszyn. Samoloty MiG-15, MiG-15 bis, Lim-1 i Lim-2 stopniowo przesuwano do lotnictwa szturmowego. Trwało to stopniowo od 1957 roku do 1960 roku. Ostatnie dwa pułki szturmowe z Mirosławca i Inowrocławia otrzymały samoloty odrzutowe właśnie w 1960 roku. Był to koniec ery samolotów tłokowych w lotnictwie szturmowym.
Zastosowanie samolotów Lim-5.
Do 1960 roku, około 357 samolotów Lim-5 trafiło na uzbrojenie Polskich pułków myśliwskich. Samolot ten stał się podstawowym myśliwcem broniącym Polskiego Nieba, ale dziennym. Brak celownika radiolokacyjnego powodował, że nie był myśliwcem pierwszorzutowym. Tę rolę pełniło 12 samolotów MiG-17 PF zgromadzonych w Samodzielnej Eskadrze Pościgowej, przyległej do 1 PLM. W tym samym czasie, na nasze uzbrojenie wprowadzono już radarowe myśliwce MiG-19 P i radarowo-rakietowe MiG-19 PM. Konieczność wprowadzenie na uzbrojenie większej ilości samolotów radarowych, wyposażonych w celowniki radiolokacyjne, była nieuchronna.
Samoloty Lim-5 były bardzo ważne dla Wojska Polskiego. Wielu pilotów myśliwskich pilotowało te samoloty, zanim zaczęli pilotować myśliwce MiG-19 i MiG-21. Jednak w historii wojskowości samoloty Lim-5 są opisywane pobieżnie. Uważamy, że niesłusznie, a samolot powinien zajmować godne miejsce w historii. W dodatku, Lim-5 był najliczniej zbudowanym samolotem myśliwskim w historii Polski.
Opracował Karol Placha Hetman
Kraków 2007-05-01
140 Rozdział 1956-05-25
WSK Mielec Lim-5
Polska
Konstrukcja
Samolot myśliwski.
Konstrukcja Lim-5.
Jednosilnikowy, jednomiejscowy myśliwiec frontowy, zbudowany w klasycznym układzie. Średniopłat, ze skośnym skrzydłem. Konstrukcja półskorupowa, nitowana.
Skrzydło skośne, zwane sierpowe, o kącie skosu 45 stopni przy kadłubie i 42 stopni dalej. Zastosowano profil laminarny S-12s u nasady i SR-11 na końcu. Powierzchnia skrzydeł wynosi 22,6 m2 , kąt zaklinowania 1 stopień, wznos –3 stopnie, grubość względna 8 %, wydłużenie 4,08, zbieżność 1,23. Konstrukcja jednodźwigarowa z tylnym dźwigarem pomocniczym. Na końcu każdego skrzydła masy obciążające po 5,1 kg. Klapy o łącznej powierzchni 2,86 m2 wychylane do startu o 20 stopni, a do lądowania o 60 stopni. Lotki o łącznej powierzchni 1,6 m2 wychylane są w górę i dół po 18 stopni. Na lewej lotce zamontowano trymer poruszany silniczkiem elektrycznym. Na górnej powierzchni płatów trzy pary kierownic aerodynamicznych. Skrzydło montowane jest do kadłuba przy pomocy czterech węzłów.
Kadłub samolotu o przekroju kołowym technologicznie podzielony na dwie części. Przednia część złożona z 13 wręg, tylna z 18. Do wręgi 13 montowany jest silnik i tylny dźwigar skrzydeł. Maksymalna średnica kadłuba wynosi 1,45 m, wydłużenie 6,17 m. Grubość pokrycia waha się od 1,5 do 1 mm. Ścianki kanałów powietrznych mają grubość 0,8 mm. Hamulce aerodynamiczne o łącznej powierzchni 0,98 m2 , są wychylane o kąt 55 stopni. Hamulce obsługuje pilot, a dodatkowo automat nie dopuszczający do przekroczenia krytycznych prędkości. Przy prędkości Ma-0,97 hamulce się otwierają, a zamykają przy Ma-0,92. Kabina pilota częściowo opancerzona od dołu. Oszklenie to przedni stały wiatrochron ze środkowym oknem pancernym i owiewka odsuwana ręcznie do tyłu. Na szczycie oszklenia peryskop do obserwowania tylnej strefy. W kabinie instalacja przeciwprzeciążeniowa z ubiorem PPK-1 oraz fotel wyrzucany z zasłonką na twarz. Katapultowanie jest dozwolone w locie powyżej 250 m i do prędkości 850 km/h.
Usterzenie pionowe o kącie 56 stopni, powierzchni 4,26 m2 , w tym 0,947 m2 steru. Kąt wychylania po 25 stopni. Usterzenie poziome o kącie 45 stopni, o powierzchni 3,10 m2 w tym 0,884 m2 sterów. Na lewym sterze trymer. Stery wychylane 32 stopni w górę i 16 stopni w dół.
Podwozie przednie o rozmiarach koła 480 x 200, główne z kołami 660 x 160. Baza podwozia 3,368 m, rozstaw 3,849 m.
Napęd Lim-5.
Budowane w Polsce licencyjne Lim-5, Lim-5 P napędzane są silnikami produkowanymi także na podstawie licencji przez Polski przemysł w WSK Rzeszów. Jest to silnik Lis-5 ( licencyjny silnik ) o ciągu 1 x 26,46 kN ( 1 x 2 700 kG ), a z dopalaniem 1 x 33,12 kN ( 1 x 3 380 kG ).
Dopalacz połączony jest z silnikiem i stanowi przedłużoną i odpowiednio uformowaną rurę wylotową. Umieszczono tam zestaw wtryskiwaczy, przez które dostarczane jest dodatkowe paliwo, a jego spalenie wywołuje wzrost ciągu. Dopalacz zakończony jest regulowaną dyszą. W czasie pracy dopalacza dysza jest całkowicie otwarta. Przy wyłączonym dopalaczu ruchome segmenty zwierają się zmniejszając przekrój otworu wylotowego. Paliwo do silnika podaje pompa PCR-1-5.
Paliwo umieszczono tylko w kadłubie, w identyczny sposób jak w myśliwcu Lim-1 / -2. Główny zbiornik paliwa typu miękkiego umieszczono pomiędzy kabiną, a silnikiem i ma pojemność 1 200 (1 250) litrów. Drugi zbiornik typu metalowego składa się z dwóch połówek obejmujących silnik w tylnej części kadłuba. Ma pojemność 2 x 165 litrów.
Wewnętrzny zapas paliwa można powiększyć poprzez zastosowanie zbiorników podwieszanych pod skrzydłami o pojemności 2 x 400 litrów. Zbiorniki te wykonane są z blachy duraluminiowej lub tworzywa sztucznego. Istnieje możliwość ich zrzutu podczas lotu.
Uzbrojenie Lim-5.
Uzbrojenie samolotu zostało praktycznie przejęte z myśliwca MiG-15. W jego skład zwykle wchodzi jedno działko N-37 D ( lub podobne ) z zapasem 40 sztuk naboi i dwa działka NR-23 ( lub podobne ) z zapasem 80 sztuk naboi na każde działko. Bywają też samoloty z mniejszą ilością działek; np. 1 kal. 37 mm. i 1 kal. 23 mm. System montowania działek oparto o opuszczaną do dołu lawetę.
Uzupełnieniem jest fotokarabin typu S-13.
Stałym wyposażeniem samolotu jest także elektrorakietnica EKSR-46 zabudowana w stateczniku pionowym, z prawej strony, blisko jego nasady. Ma cztery rakiety sygnałowe w różnych barwach.
Wszystkie wersje mają możliwość przenoszenia dwóch bomb o masie od 2 x 50 kg do 2 x 250 kg. Montowane są one za pomocą zamków-wyrzutników D-4-50 w miejscu dodatkowych zbiorników paliwa.
Część maszyn standardowo wyposażono w aparat fotograficzny AFA-39. aparat umieszczono w dolnej części kadłuba w połowie jego długości. Wykonuje on do 200 zdjęć z wysokości w zakresie od 500 m do 5 000 m.
Dane T-T WSK PZL Lim-5. 1956 rok.
Rozpiętość 9,628 m
Długość 11,260 m
Wysokość 3,800 m
Powierzchnia nośna 22,60 m2
Masa własna 3 920 kg
Masa całkowita 5 345 - 5 550 kg
Masa maksymalna 6 075 kg
Masa ładunku 1 425 kg
Prędkość maksymalna 1 097 km/h na 3 000 m
Prędkość maksymalna 1 145 km/h na 3 000 m z włączonym dopalaczem
Prędkość wznoszenia 65 m/s
Prędkość lądowania 180-200 km/h
Zasięg maksymalny 1980 km
Czas lotu 2 godz 53 min
Pułap 16 600 m
Rozbieg 805 m
Dobieg 885 m
Silnik Lis-5 o ciągu 1 x 26,46 kN bez dopalania, 1 x 33,12 kN z dopalaniem
Załoga 1 pilot
Liczba egzemplarzy 477.
Opracował Karol Placha Hetman
Kraków 2020-02-15
Rozdział 1956-05-25
WSK Mielec Lim-5
Polska
Zestawienie
W 1956 roku, kupiono 4 samoloty MiG-17 F. Dwa z nich posłużyły jako wzorzec do produkcji seryjnej samolotów Lim-5 w WSK PZL Mielec.
Lim-5. Pierwsza seria zerowa, złożona z trzech samolotów Lim-5. Samoloty poddano testom zakładowymi i wojskowym.
- Lim-5 nr 1C 00-01. Pierwszy lot w dniu 25.05.1956 roku.
- Lim-5 nr 1C 00-02.
- Lim-5 nr 1C 00-03.
Lim-5. Pierwsza seria produkcyjna złożona z 19 samolotów Lim-5. Samoloty zostały zbudowane w drugiej połowie 1956 roku. Otrzymały numery od 1C 01-01 do 1C 01-19.
- Lim-5 nr 1C 01-01/101. Po służbie trafił do Muzeum Fort Czerniakowski. (1995 rok).
Lim-5. Druga seria produkcyjna złożona z 20 samolotów. Samoloty zostały zbudowane w drugiej połowie 1956 roku. Otrzymały numery od 1C 02-01 do 1C 02-20.
- Lim-5 nr 1C 02-01 / 201. Zbudowany w 1956 roku. Samolot w dniach od 1957-02-08 do 1957-04-19 roku, przechodził testy. Samolot posłużył jako wzorzec produkcyjny. W marcu 1958 roku, samolot przekazano do Instytutu Lotniczego i przebazowano na lotnisko w Bemowie. Kolejne testy zakończono w grudniu 1959 roku. W 1960 roku, na tym samolocie zamontowano aparat AFA-39, tworząc w ten sposób samolot Lim-5 R.
- Lim-5 nr 1C 02-05 / 205. Po służbie przekazany jako pomoc dydaktyczna do Szkoły w Zamościu. Następnie ustawiony jako pomnik w Parku w Zamościu (2000 rok). Następnie sprzedany prywatnemu kolekcjonerowi.
Lim-5. Trzecia seria produkcyjna złożona z 20 samolotów. Samoloty zostały zbudowane w pierwszej połowie 1957 roku. Otrzymały numery od 1C 03-01 do 1C 03-20.
- Lim-5 nr 1C 03-01 / 301. Użytkowany w 28 PLM w Słupsku. W 2003 roku, był jeszcze s Słupsku, jako eksponat.
- Lim-5 nr 1C 03-05 / 305. Po służbie trafił do Muzeum w Lublinku. W 2010 roku, przekazany do Muzeum w Dęblinie.
- Lim-5 nr 1C 03-09 / 309 – 5058. W 2002 roku, ustawiony jako pomnik w Nowym Mieście nad Pilicą z fikcyjnym numerem 5058.
Lim-5. Czwarta seria produkcyjna złożona z 20 samolotów. Samoloty zostały zbudowane w pierwszej połowie 1957 roku. Otrzymały numery od 1C 04-01 do 1C 04-20.
- Lim-5 nr 1C 04-08 / 408. Po służbie trafił do Muzeum w Lublinku. W 2010 roku, przekazany do Muzeum w Dęblinie.
- Lim-5 nr 1C 04-09 / 409. W 2004 roku, był w Miastku.
- Lim-5 nr 1C 04-15 / 415. Użytkowany w 2 PLM w Czyżynach. Pozostał w Muzeum w Czyżynach.
- Lim-5 nr 1C 04-18 / 418. W 1996 roku sprzedany prywatnemu kolekcjonerowi w Holandii.
Lim-5. Piąta seria produkcyjna złożona z 20 samolotów. Samoloty zostały zbudowane w pierwszej połowie 1957 roku. Otrzymały numery od 1C 05-01 do 1C 05-20.
- Lim-5 nr 1C 05-03 / 503. W 2005 roku, po służbie był w Białymstoku.
- Lim-5 nr 1C 05-17 / 517. W 2004 roku, własność prywatna w miejscowości Boguchwała.
Lim-5. W drugiej połowie 1957 roku, zbudowano 120 samolotów Lim-5 dla NRD. Samoloty zbudowano w czterech seriach produkcyjnych z numerami: Od 1C 06-01 do 1C 06-30, od 1C 07-01 do 1C 07-30, od 1C 08-01 do 1C 08-30, od 1C 09-01 do 1C 09-30.
Do końca 1957 roku, zbudowano 222 maszyn Lim-5 z czego 77 przekazano Wojsku Polskiemu.
Lim-5. Dziesiąta seria produkcyjna złożona z 30 samolotów. Samoloty zostały zbudowane w pierwszej połowie 1958 roku. Otrzymały numery od 1C 10-01 do 1C 10-30. Samoloty były zmodyfikowane.
- Lim-5 nr 1C 10-23 / 1023. W 2004 roku, w Muzeum w Czyżynach.
- Lim-5 nr 1C 10-30 / 1030, CM 10-30. Samolot przebudowano na szturmowiec. W 1957 roku, przekazany do fabryki dla opracowania wersji szturmowej. CM 10-30 oblatany 1959-07-02 roku.
Lim-5. Jedenasta seria produkcyjna złożona z 22 samolotów. Samoloty zostały zbudowane w pierwszej połowie 1958 roku. Otrzymały numery od 1C 11-01 do 1C 11-22.
Lim-5. Dwunasta seria produkcyjna złożona z 26 samolotów. Samoloty zostały zbudowane w drugiej połowie 1958 roku. Otrzymały numery od 1C 12-01 do 1C 12-26.
- Lim-5 nr 1C 12-17 / 1217. W 2005 roku, eksponat w Muzeum w Warszawie.
- Lim-5 nr 1C 12-26 / 1226. W 2006 roku, w Pułtusku.
Lim-5. Trzynasta seria produkcyjna złożona z 27 samolotów. Samoloty zostały zbudowane w drugiej połowie 1958 roku. Otrzymały numery od 1C 13-01 do 1C 13-27.
- Lim-5 nr 1C 13-02 / 1302. W 2005 roku, eksponat w Bydgoszczy.
- Lim-5 nr 1C 13-05 / 1305. W 1996 roku, w Zamościu.
- Lim-5 nb 1C 13-08 / 1308. Od 2010 roku w Muzeum w Dęblinie.
- Lim-5 / Lim-5 R nr 1C 13-18 / 1318. W 1959 roku, samolot ten przekazano do Instytutu Lotniczego. Jako pierwszy Lim-5 został wyposażony w aparat fotograficzny AFA-39 umieszczony w kadłubie. Po służbie jako pomnik w Miastku.
Lim-5. Czternasta seria produkcyjna złożona z 26 samolotów. Samoloty zostały zbudowane w pierwszej połowie 1959 roku. Otrzymały numery od 1C 14-01 do 1C 14-26.
- Lim-5 nr 1C 14-09 / 1409. W 1997 roku, w Nowej Soli.
- Lim-5 nr 1C 14-14 / 1414. W 1992 roku, w Muzeum w Czyżynach.
- Lim-5 nr 1C 14-19 / 1419. W 1995 roku, jako pomnik w Poznańskiej Cytadeli, następnie w Muzeum Poznańskiej Cytadeli.
Lim-5. Piętnasta seria produkcyjna złożona z 27 samolotów. Samoloty zostały zbudowane w pierwszej połowie 1959 roku. Otrzymały numery od 1C 15-01 do 1C 15-27.
- Lim-5 nr 1C 15-01 / 1501. W 2000 roku, w Muzeum w Warszawie.
- Lim-5 nr 1C 15-08 / 1508. W 2004 roku, w Muzeum w Czyżynach.
Lim-5. Szesnasta seria produkcyjna złożona z 26 samolotów. Samoloty zostały zbudowane w drugiej połowie 1959 roku. Otrzymały numery od 1C 16-01 do 1C 16-26.
- Lim-5 nr 1C 16-01 / 1601 szturmowiec. W 1959 roku, pozostawiony przez wojsko w Mielcu celem opracowania wersji szturmowej.
- Lim-5 nr 1C 16-04 / 1604. W 2003 roku, w Muzeum w Warszawie.
- Lim-5 nr 1C 16-24 / 1624. Samolot służył w 34 PLM w Babich Dołach. W 1980 roku, był jeszcze w czynnej służbie.
Lim-5. Siedemnasta seria produkcyjna złożona z 25 samolotów. Samoloty zostały zbudowane w drugiej połowie 1959 roku. Otrzymały numery od 1C 17-01 do 1C 17-25.
- Lim-5 nr 1C 17-12 / 1712. Przebudowany na wersję Lim-5 R.
- Lim-5 nr 1C 17-17 / 1717. Samolot użytkowany w 45 PLM w Babimoście. W 1996 roku, zaprezentowany w Modlinie. Na kadłubie napis – Ostatni lot. Na zbiorniku data – 12.07.1993r.
- Lim-5 nr 1C 17-18 / 1718. Samolot służył w 45 PLM w Babimoście. W 1985 roku, był w kamuflażu. Lim-5 nr 1C 17-21 / 1721. Samolot służył w 3/11 PLM w Strachowicach. W 2004 roku, jako eksponat w Drzonowie. Lim-5 nr 1C 17-30 / 1730. Po służbie w 2010 roku, trafił Muzeum w Dęblinie.
Lim-5. Osiemnasta seria produkcyjna złożona z 30 samolotów. Samoloty zostały zbudowane w 1960 roku. Otrzymały numery od 1C 18-01 do 1C 18-30.
- Lim-5 nr 1C 18-30 / 1830. W 2002 roku, jako eksponat w Sklęczkach.
Lim-5. Dziewiętnasta seria produkcyjna złożona z 14 samolotów. Samoloty zostały zbudowane w 1960 roku. Otrzymały numery od 1C 19-01 do 1C 19-14.
- Lim-5 nr 1C 19-04 / 1904. W 1960 roku, wojsko pozostawiło ten egzemplarz w fabryce, jako trzeci do prac nad samolotem szturmowym.
- Lim-5 nr 1C 19-09 / 1909. W 1995 roku, trafił do Muzeum w Czyżynach.
- Lim-5 nr 1C 19-10 / 1910. W 2004 roku, w Muzeum w Czyżynach.
- Lim-5 nr 1C 19-14 / 1914 to ostatni egzemplarz ze 477 zbudowanych samolotów Lim-5. Samolot wykonał pierwszy lot w dniu 1960-06-30 rok.
Zbudowano 477 samolotów Lim-5 w 19 seriach produkcyjnych i dwóch podwersjach. Średnie tempo produkcji wyniosło 11 maszyn na miesiąc.
Opracował Karol Placha Hetman