Wojskowa Akademia Techniczna w Warszawie.

Warszawa 2020-08-17

Wojskowa Akademia Techniczna w Warszawie im. Jarosława Dąbrowskiego.

Główny gmach WAT. 2005 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman
Główny gmach WAT. 2005 rok. Zdjęcie Karol Placha Hetman

Wojskowa Akademia Techniczna w swoich tradycjach odwołuje się do założonej w Warszawie Szkoły Rycerskiej. Po odzyskaniu przez Rzeczypospolitą niepodległości w 1918 roku, powstały wydziały wojskowe przy Politechnikach Warszawskiej i Lwowskiej. W 1936 roku, w Warszawie utworzono Wyższą Szkołę Inżynierii (od kwietnia 1939 roku, Wojskowa Szkoła Główna Inżynierii), a latem 1938 roku, wystąpiono z koncepcją akademizacji szkół wojskowych. Jednak napad armii niemieckiej uniemożliwił realizację tych planów.

Po drugiej wojnie światowej, przyszło nowe zniewolenie. Kadry dla wojska kształcono w szkołach zorganizowanych przez rosjan i nawet z ich podręcznikami. Pod koniec 40-tych lat, w wyniku wzrostu napięcia międzynarodowego, Kreml nakazał rozwój sił zbrojnych ponad potrzeby obronne Polski. Dotychczasowe formy kształcenia wojskowych inżynierów w oparciu o uczelnie cywilne (system stypendiów i fakultety wojskowe przy uczelniach cywilnych) nie zaspokajały systematycznie rosnących potrzeb wojska, tak pod względem ilościowym jak i fachowo-wojskowym. Wojsko i przemysł zbrojeniowy odczuwało wówczas brak odpowiednio przygotowanych kadr technicznych. Siły Zbrojne coraz częściej potrzebowały fachowców, których w uczelniach cywilnych nie kształcono. Stąd też w kierownictwie resortu obrony w 1949 roku, zapadła decyzja o stworzeniu własnej politechniki. Wpłynęły na nią również względy polityczne. Chciano bowiem przygotować kadry dowódcze ściśle związane z systemem politycznym, który wówczas zaprowadzano w Polsce i dlatego ówcześni decydenci zdecydowali o odizolowaniu studentów wojskowych od „zgubnego” wpływu cywilnych środowisk akademickich. Realizując to zadanie, szef Sztabu Generalnego WP generał broni Władysław Korczyc powołał komisję, która miała opracować projekt takiej uczelni, przedstawić koncepcje organizacyjną oraz określić miejsce jej lokalizacji. Przewodniczącym komisji został gen. bryg. inż. Florian Grabczyński z VIII Oddziału Sztabu Generalnego. Komisja po wielu posiedzeniach przedstawiła wnioski organizacyjne oraz określiła miejsce lokalizacji przyszłej Akademii, na które wybrano teren Boernerowa. Tutaj mieściła się Techniczna Szkoła Lotnicza, którą postanowiono na powrót przenieść do Zamościa i także do Oleśnicy.

Odziedziczone po TSL obiekty, były wyremontowane. Dysponowały już dobrym zapleczem dydaktycznym. Dobrze zabezpieczały potrzeby socjalno-bytowe. Sukcesywnie dobudowywano obiekty ogólno-wojskowe, sportowe i rekreacyjne. Nie bez znaczenia był fakt, że pozostała tutaj część kadry dobrze „ukształtowanej” politycznie i mająca doświadczenie w utrwalaniu „prawidłowych” postaw moralnych słuchaczy.

Swoją statutową działalność Wojskowa Akademia Techniczna rozpoczęła w dniu 1.10.1951 roku. Pierwsi studenci rekrutowali się głównie z kompanii akademickich przy Politechnikach Gdańskiej i Warszawskiej. Naukę rozpoczęło wówczas 631 podchorążych w 12 specjalnościach. Początkowo uczelnia składała się z pięciu fakultetów. W latach kolejnych utworzono jeszcze dwa i jeden magisterski studiów zaocznych.

W 1959 roku, przeprowadzono reorganizację uczelni, tworząc typową dla politechniki strukturę wydziałową. Skoncentrowano w nich zespoły dydaktyczno-naukowe dobierając je według kryteriów nauk technicznych, a nie jak wcześniej było w fakultetach; według specjalności wojskowych. Utworzono wówczas cztery wydziały. Struktura wydziałowa pozostała do dzisiaj, choć co jakiś czas była modyfikowana.

Od 1959 roku, szkolono tutaj specjalistów radiolokacji, mając jednocześnie duży udział w opracowywaniu Polskich stacji radiolokacyjnych. Od 1961 roku, uczelnia szkoliła specjalistów wojsk rakietowych.

W latach 1975-1983, w Ośrodku Szkolenia Specjalistów Uzbrojenia i Elektroniki w Olsztynie istniała Filia WAT, w której kształcono specjalistów eksploatacji uzbrojenia klasycznego i rakietowego.

Od początku 90-tych lat systematyczne przejmowała zadań po likwidowanych Wyższych Szkołach Oficerskich: początkowo Samochodowej, a następnie Wojsk Obrony Przeciwlotniczej, Radiolokacji i Wojsk Łączności.

W 1993 roku, nastąpiła integracja służb technicznych i kwatermistrzowskich w jednolity pion logistyczny, co wymusiło opracowanie i wdrożenie nowych struktur. W 1994 roku, połączono kolejne wydziały; Wydziały Inżynierii Lądowej i Geodezji z Wydziałem Chemii i Fizyki Technicznej tworząc Wydział Inżynierii, Chemii i Fizyki Technicznej. W dniu 24.09.1994 roku, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej nadał Wojskowej Akademii Technicznej nowy sztandar. W 1994 roku, Biskup Polowy WP ustanowił samodzielny etat kapelana WAT. W 1997 roku, uruchomiono zaoczny system studiowania. Od 1999 roku, uczelnia rozpoczęła kształcenie kobiet. Naukę rozpoczęło 14 pań, z 60, które starały się o indeks. W okresie 1996-2004, to okres przekształcenia Wojskowej Akademii Technicznej w uczelnię wojskowo-cywilną. W kolejnych latach uczelnia stała się bardziej uczelnia cywilną niż wojskową.

Obecną strukturę uczelni tworzą wydziały akademickie: Wydział Cybernetyki, Wydział Elektroniki, Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji, Wydział Nowych Technologii i Chemii, Wydział Mechaniczny i Wydział Mechatroniki oraz Instytut Optoelektroniki. Wojskowa Akademia Techniczna współpracuje czynnie z kilkudziesięcioma krajowymi ośrodkami naukowo-badawczymi i dydaktycznymi, między innymi Politechniką Warszawską, Instytutem Podstawowych Problemów Techniki PAN, Państwowym Instytutem Motoryzacji, Przemysłowym Instytutem Telekomunikacji, Centrum Naukowo-Produkcyjnym Elektroniki Profesjonalnej RADWAR.

Obiekty WAT. 2013 rok. Praca Karol Placha Hetman
Obiekty WAT. 2013 rok. Praca Karol Placha Hetman

Strzelnica i plac ćwiczeń WAT. 2012 rok. Praca Karol Placha Hetman
Strzelnica i plac ćwiczeń WAT. 2012 rok. Praca Karol Placha Hetman

Opracował Karol Placha Hetman