Kraków 2020-10-04
Samoloty Su-7 B w muzeach w Polsce.
Samoloty Su-7 B (BM, BKŁ, U) użytkowane były w Wojsku Polskim w okresie od 1964 roku do 1990 roku. Teoretycznie samoloty mgły być eksploatowane jeszcze przez kolejne lata. Jednak o zaprzestaniu ich służby zdecydowało kilka czynników. Wartość bojowa, w zadaniach obrony Polski, samolotów Su-7 B była znikoma. Jak na tak duży samolot, asortyment uzbrojenia był niewielki. Przy masie własnej Su-7 BKŁ wynoszącej 8 937 kg, udźwig uzbrojenia wynosił do 4 000 kg, co jest słabym wynikiem. Modernizacja samolotu do przenoszenia bardziej zróżnicowanego uzbrojenia była nieopłacalna i kosztowna. Samolot Su-7 B w żadnej wersji nie miał stacji radarowej, a wykrywanie celów wzrokowo było bardzo trudne. I wreszcie, wszystkie obsługi techniczne wyższego poziomu, ponad obsługi okresowe, były wykonywane w CCCP. Nawet przebazowanie samolotów do zakładów remontowych w CCCP wykonywali wyłącznie piloci radzieccy.
W Pułkach w Bydgoszczy i Powidzu było 47 samolotów Su-7 BM, BKŁ, U. Wiele z tych samolotów nie zostało zezłomowane, tylko trafiło do kolekcjonerów lub placówek muzealnych. Samoloty przekazano do Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie (Czyżyny), Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie (Fort Czerniaków), Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie (od 2012 roku), Muzeum Orła Białego w Skarżysku Kamiennej.
Muzeum Lotnictwa Polskiego.
Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie (Czyżyny) ma w swoich zbiorach 5 samolotów Są to następujące samoloty:
Su-7 BM nb 01 nr 5301 - dostarczony do Polski w czerwcu 1964 roku.
Su-7 MB nb 06 nr 5306 - dostarczony do Polski w czerwcu 1964 roku.
Su-7 BKŁ nb 806 nr 7806 – dostarczony do Polski w 1972 roku.
Su-7 BKŁ nb 807 nr 7807 – dostarczony do Polski w 1972 roku.
Su-7 U nb 116 nr 2116 – dostarczony do Polski w 1969 roku.
Opis do zdjęcia: Samolot ma pod kadłubem zasobniki UB-16-57U, dla niekierowanych pocisków rakietowych S-5. Pod skrzydłami są zawieszone dodatkowe zbiorniki paliwa, każdy po 600 litrów nafty lotniczej.
Muzeum Wojska Polskiego.
Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie (Fort Czerniaków) ma w swoich zbiorach 4 samoloty Są to następujące samoloty:
Su-7 BKŁ nb 13 nr 6013 – dostarczony do Polski w 1966 roku.
Opis do zdjęcia: Samolot nie ma zamontowanych armatek. Pod kadłubem ma podwieszone dwa zasobnik B-8M1 z 20 pociskami S-8 kal. 80 mm.
Su-7 BKŁ nb 17 nr 6017 – dostarczony do Polski w 1966 roku.
Opis do zdjęcia: Samolot pod skrzydłami i pod kadłubem ma girlandy dla mocowania bomb lotniczych. Pod skrzydłami na zewnętrznych zaczepach uzbrojenia są zasobniki UB-16-57U.
Su-7 BKŁ nb 815 nr 7815 – dostarczony do Polski w 1972 roku.
Opis do zdjęcia: Samolot ma pod kadłubem zawieszone dwa zasobniki strzeleckie z armatkami GSz-23 (dwu-lufowe).
Su-7 U nb 331 – dostarczony do Polski w 1971 roku.
Muzeum Polskich Sił Powietrznych.
Muzeum Polskich Sił Powietrznych w Dęblinie ma w swoich zbiorach 4 samoloty Są to następujące samoloty:
Su-7 MB nb 03/3117 nr 5303 – dostarczony do Polski w czerwcu 1964 roku.
Su-7 BKŁ nb 12 nr 6012 – dostarczony do Polski w 1966 roku.
Opis do zdjęcia: Samolot jest po renowacji. Samolot posiada podwieszone pod skrzydłami bomby kasetowe.
Su-7 BKŁ nb 22 nr 6022 – dostarczony do Polski w 1966 roku.
Su-7 U nb 702 nr 3702 – dostarczony do Polski w 1976 roku.
Opis do zdjęcia: Samolot jest po renowacji malowania.
Muzeum Orła Białego.
Muzeum Orła Białego w Skarżysku Kamiennej ma w swoich zbiorach 1 samolot:
Su-7 BKŁ nb 809 nr 7809 – dostarczony do Polski w 1972 roku.
Samoloty Su-7 B w muzeach.
Wszystkie samoloty są w naturalnej barwie duraluminium. Stożki wlotów powietrza do silnika są w kolorze zielonym. Numery burtowe są w kolorze czerwonym, a na niektórych samolotach już słabo widoczne. Natomiast w innych miejscach płatowca można znaleść numery seryjne czterocyfrowe. Na przykład na klapach i pokrywach komór podwozia. Szachownice też mogą być słabo widoczne, z uwagi na upływ czasu. Wiele samolotów ma silniki i wyposażenie kabiny pilota. Na węzłach pod skrzydłami i pod kadłubem często są zawieszone zasobniki niekierowanych pocisków rakietowych UB-16-57U oraz dodatkowe zbiorniki paliwa o pojemności 600 litrów każdy. Samoloty mają także uzbrojenie strzeleckie w postaci dwóch armatek NR-30 kal. 30 mm, które są zamontowane w nasadach skrzydeł.
Opracował Karol Placha Hetman
Kraków 2020-10-04
Samoloty Su-7 B w Polsce.
Konstrukcja podwozia Su-7 BKŁ.
Samolot Su-7 BKŁ ma specyficzne podwozie. Oznaczenie BKŁ to rosyjskie Koliesno-Łyżny, Колесно-Южный, po polsku Kołowo-Płozowe). Oprócz klasycznych trzech kół przy goleniach podwozia głównego można zobaczyć nieduże płozy. Samoloty w wersji Su-7 BM, U, mają podwozie klasyczne. Podwozie jest trój-podporowe z kołem przednim. Wciągane i wypuszczane jest hydraulicznie. Przednia goleń wyposażona w tłumik drgań, który jednocześnie pełni rolę układu kierowania (skręcania) kołem. Wszystkie koła pojedyncze. Opony podwozia głównego mają wymiary 860x230. Amortyzatory olejowo-pneumatyczne. Przednie podwozie chowa się w kierunku przodu do kadłuba i jest zakrywane dwoma symetrycznymi klapami. Główne podwozie jest chowane w kierunku kadłuba, do skrzydeł. Opony mają stosunkowo dużą średnicę (860x230) dla możliwości korzystania z lotnisk gruntowych i są wysoko ciśnieniowe. Rozstaw podwozia głównego wynosi 3,83 m. Baza podwozia wynosi 4,78 m.
W trakcie pierwszych miesięcy eksploatacji, okazało się, że samolot ma trudności ze startem i lądowaniem na lotniskach gruntowych. Zwłaszcza wczesną wiosną i jesienią, kiedy grunt jest nasiąkniety wodą.
W 1959 roku, rozpoczęto prace nad prototypem oznaczonym jako S-23 (na bazie Su-7), który w miejsce klasycznego podwozia kołowego otrzymał specjalne łyżwy (płozy). Zrobiono je ze stopu aluminium, metodą odlewania. Od spodu gładkie, od góry widoczne wzmacniające żeberka. Płozy miały wymiary około 60 cm x 18 cm.
W trakcie testów okazało się, że na niejednorodnym podłożu, gdzie są kałuże, błoto i miejsca zmarznięte, płoza ma różne tarcie i przy ruchu potrafi zepchnąć samolot na bok. System sprawdzał się przy lądowaniu samolotu, gdyż łyżwy nie grzęzły w stosunkowo miękkim podłożu gruntowym. Natomiast podczas startu płozy stawiały dużo większy opór niż koła. Powstały także inne problemy. Po mroźnej nocy płozy przymarzały do gruntu i samolotu nie można było ruszyć z miejsca.
Wówczas konstruktorzy zastsowali smarowanie płozy olejem, z dodatkowej instalacji. W spodzie płozy jest kilka otworów przez które wycieka olej, co wywołało jednakowe tacie na obu płazach oraz chłodziło płozy. Takim samolotem można było wykonywać nawet „poślizg kontrolowany”, aby samolot zarzucił tyłem. System sprawdził się, ale tylko na lotniskach z nawierzchnią gruntową. Okazało się jednak, że dodatkowa instalacja komplikuje konstrukcję samolotu, a samolotu nie można eksploataować na nawierzchni betonowej.
Su-7 BŁ
W 1962 roku, oblatany został kolejny prototyp S-22-4, zbudowany na bazie Su-7 B. Zdecydowano się na podwozie płozowo-kołowe. Płozy były montowane po zewnętrznej stronie koła głównego i były automatycznie opuszczane przez dwa siłowniki hydrauliczne, w sytuacji gdy samolot lądował na podłożu gruntowym. Gdy startowano lub lądowano z podłoża betonowego płozy pozostawały w swoim położeniu początkowym i samolot wykorzystywał do tego tylko standardowe koła. Z nieznanych powodów testy przerwano.
Jednak wywiad CCCP uzyskał informacje, że Zachód opracował specjalne bomby do niszczenia nawierzchni betonowych na lotniskach. Do badań nad podwoziem kołowo-łyżwowym powrócono w 1963 roku, wraz z opracowaniem prototypu S-26, na bazie samolotu Su-7 BM. Samolot ten otrzymał poprawioną wersję znanych z S-23 łyżew (z przodu pozostało koło), by zmniejszyć ich opór przy starcie szczególnie z betonowego podłoża, system otrzymał specjalną instalację poślizgowo-chłodzącą (olejem). Planowano wdrożenie samolotu do produkcji pod oznaczenie Su-7 BŁ, jednak ostatecznie z powodu skomplikowania instalacji z tego rozwiązania zrezygnowano.
Su-7 BKŁ (rosyjskie Koliesno-Łyżnyj, Колесно-Южный).
W latach 1962-1964, przeprowadzono próby zakładowe, a w latach 1964-1966, próby państwowe samolotu S-22-4 wykorzystującego niektóre elementy z innych prototypów. Samolot rekomendowano do produkcji seryjnej w 1965 roku, jako Su-7 BKŁ. Po za wspomnianym (w przypadku opisu S-22-4) systemem kołowo-płozowym, samolot otrzymał przyspieszacze startowe SPRD-110, powiększone zbiorniki paliwa, dwa duże spadochrony hamujące (wszystkie inowacje były testowane na samolocie S-25), półautomatyczny celownik ASP-PF-7 (w latach 70-tych zastąpione ASP-PFM-7), fotel wyrzucany KS-4 (pozwalał na opuszczenie samolotu z 0 m wysokości przy minimalnej prędkości 140 km/h), silnik AL-7 F1-250 (resurs 250 godzin, masa silnika 2 103 kg, zużycie paliwa 0,9 kg/kG/h), cieńszą przednią szybę pancerną dla poprawy widoczności, wzmocnione grzebienie aerodynamiczne, hamulce aerodynamiczne, nowe dodatkowe zbiorniki paliwa po 950 litrów każdy. Wzmocnieniu uległo uzbrojenie, a to dzięki wzmocnieniu skrzydeł pod nowe zapasowe zbiorniki paliwa, samolot otrzymał pod każdym skrzydłem dodatkowy punkt mocowań (montowane od 1969 roku) o nośności 2 x 250 kg.
Podwozie kołowo-płozowe głównych goleni opracowano tak, aby zmian w komorze podwozia było mało. Płoza otrzymała wymiary 40 cm x 12 cm. Główny jej element był wykonywany metodą odlewania ze stopu aluminium. Płoza otrzymała metalowy ślizg w postaci formy nakładanej na płozę i mocowanej na śruby. Po jej zużyciu wymieniano tylko metalowy ślizg, a nie całą płozę. Płoza jest opuszczana w dół przy pomocy dwóch siłowników hydraulicznych, które są mocowane do wahacza goleni. Czasami w opisach samolotów Su-7 BKŁ można znaleść określenie - Płoza terenowa.
Produkcja samolotu Su-7 BKŁ prowadzona była w latach 1965-1971 i zakończyła się zbudowaniem około 500 egzemplarzy w seriach o numerach 57-80.
Opracował Karol Placha Hetman
Kraków 2020-10-04
Samoloty Su-7 B w Polsce.
Zestawienie
Zestawienie jest zawarte w inny rozdziale.
Opracował Karol Placha Hetman