Skarżysko Kamienna 2021-09-15
Muzeum imieniem Orła Białego w Skarżysku Kamiennej.
Muzeum imieniem Orła Białego to jedna z najlepszych placówek muzealnych o tematyce wojskowej. Obiekt to jest duża atrakcja turystyczna w województwie świętokrzyskim. Muzeum eksponuje część swoich zbiorów w historycznym budynku, a resztę na przestrzeni otwartej o powierzchni ponad 1,5 hektara.
Muzeum imieniem Orła Białego zostało założone w 1969 roku, z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Skarżyska-Kamiennej. W 80-latach, muzeum przyjęło imię generała Zygmunta Berlinga, dowódcy I Armii Wojska Polskiego (obywatel CCCP). W 1989 roku, w wyniku przemian społeczno-gospodarczych muzeum pozbyło się niewygodnego patrona i przyjęło nazwę „Orzeł Biały”. Nazwa upamiętnia bohaterstwo i poświęcenie członków organizacji konspiracyjnej „Orzeł Biały”, która powstała w czasie II wojny światowej, zaraz po rozpoczęciu okupacji Rzeczypospolitej Polskiej przez naród niemiecki. Niestety, niedługo po zawiązaniu tajnych struktur, organizacja została rozbita przez niemieckiego okupanta. W dniach 12 - 16 luty 1940 roku, w Borze, czyli dzielnicy Skarżyska Kamiennej dokonano egzekucji w której zginęli prawie wszyscy polscy bojownicy.
Główną siedzibą Muzeum jest XIX wieczny budynek przypominający dworek, który był zapleczem administracyjnym Huty „Rejów”, wytapiającej żelazo i związanej ze Staropolskim Okręgiem Przemysłowym. W tym rejonie początki wytopu żelaza sięgają średniowiecza. Rozkwit nastąpił z początkiem XIX wieku, kiedy ksiądz Stanisław Staszic poparł powstanie Zagłębia Staropolskiego. Muzeum mieści się w zabudowaniach byłej huty „Rejów”, która zaprzestała działalności po powodzi w 1901 roku. Huta została wzniesiona w okresie 1836 - 1838. Miasto Skarżysko Kamienna ma także duże tradycje produkcji amunicji i uzbrojenia. To w Skarżysku Kamiennej produkowano doskonały karabin przeciwpancerny, który został użyty podczas Wojny Obronnej w 1939 roku.
Misją Muzeum imieniem Orła Białego jest zachowanie dziedzictwa kulturowego związanego z historią wojska i regionu. Ekspozycja w budynku to uczta dla koneserów broni strzeleckiej. Wiele z tych eksponatów wyprodukowano w tutejszych zakładach uzbrojenia. Największe zainteresowanie zwiedzających wzbudza wystawa plenerowa, na której zgromadzono sprzęt wojskowy używany przez Wojsko Polskie od 1945 roku. Zgromadzono na niej około 150 eksponatów. W ostatnich latach pojawiły się także szczątki sprzętu wojskowego wydobyte z ziemi i z wody, a pochodzące z okresu drugiej wojny światowej.
Kuter torpedowy ORP „Odważny”.
Do największych i najbardziej atrakcyjnych eksponatów zaliczamy pełnomorski kuter torpedowy ORP „Odważny”. To unikat na skalę światową, jeden z najnowocześniejszych okrętów pływających w barwach Marynarki Wojennej w 70-latach XX wieku, sprowadzony został do Muzeum pod koniec 80-lat. Niezwykłe jest to, że w odległości 490 km od Morza Bałtyckiego jest prezentowany taki eksponat. Kuter torpedowy opracował Dionizy Wiśniewski, skarżyszczanin z urodzenia, a w 60-latach ubiegłego wieku mieszkający i pracujący w Stoczni Gdyńskiej. Kutry torpedowe projektu 664 to polska konstrukcja. Były to jedyne budowane seryjnie w Polsce kutry torpedowe. Zbudowano 8 okrętów. ORP „Odważny” został zwodowany w dniu 21 lutego 1973 roku. Wszedł do służby w dniu 15 września 1973 roku i służył do 31 stycznia 1986 roku. Okręt przyholowano Wisłą do Sandomierza, skąd został przewieziony do Skarżyska Kamiennej, gdzie stanowi obecnie największy eksponat na wystawie plenerowej.
Samolot transportowo - desantowy Iliuszyn Ił-14.
Samolot transportowo - desantowy Iliuszyn Ił-14 nb 3054 jest omówiony w osobnym rozdziale.
Samolot myśliwsko-bombowy Suchoj Su-7 BKL.
Samolot myśliwsko-bombowy Suchoj Su-7 BKL jest omówiony w osobnym rozdziale.
Metryczka Muzeum imieniem Orła Białego.
Współrzędne geograficzne: 51°05′14,73″N 20°51′00,00″E.
Adres: 26-110 Skarżysko-Kamienna ul. Słoneczna 90.
Muzeum jest jednym z nielicznych w Polsce, które jest czynne 7 dni w tygodniu. W okresie letnim muzeum jest czynne od godziny 8:00 do 20:00. W okresie zimowym muzeum jest czynne od godziny 8:00 do 16:00. Muzeum jest dostępne dla osób z ograniczoną sprawnością ruchową. Eksponaty na wystawie plenerowej można dotykać, ale z uwagi na bezpieczeństwo odwiedzających jest zakaz wchodzenia na eksponaty, czy przekraczanie barierek. W okresie pandemii w 2020 i 2021 roku, Muzeum okresowo wprowadziło ograniczenia. Nieczynna była wystawa w budynku oraz wnętrze samolotu Ił-14. Ograniczano także ilość osób odwiedzających Muzeum.
Opracował Karol Placha Hetman