Kraków 2018-11-21
2 Polski Oddział Awiacyjny. 1917r.-1918r.
21 grudzień 1917 rok - 11 maj 1918 rok.
Opis zdjęcia: Takie samoloty używano w 2. Polskim Oddziale Awiacyjnym.
W Rozdziale „1 Polski Oddział Awiacyjny w Rosji” przedstawiliśmy krótką historię I. Korpusu Polskiego w Rosji, przy którym sformowano 1. Polski Oddział Awiacyjny. Natomiast 2. Polski Oddział Awiacyjny powstał przy boku II. Korpusu Polskiego. Dlatego należy przedstawić także krótką historię II Korpusu Polskiego.
Ten omawiany, II. Korpus Polski w Rosji nie należy mylić z II. Korpusem Polskim - Polskich Sił Zbrojnych walących podczas drugiej wojny światowej na Zachodnim Froncie.
Podstawy do formowania II. Korpusu Polskiego były identyczne do podstaw formowania I. Korpusu Polskiego. Oddział został sformowany w dniu 21 grudnia 1917 roku, w miejscowości Soroki w Besarabii. Besarabia to kraina historyczna, która obecnie należy do Mołdawii i Ukrainy. Pierwszym dowódcą II. Korpusu Polskiego był generał Sylwester Stankiewicz, potem generał Władysław Glass (zaledwie trzy dni), a następnie pułkownik Józef Haller. Korpus składał się z Polskich Żołnierzy pochodzących z wojsk zaborczych, walczący na froncie Rumuńskim i Południowo-Zachodnim (obszar Wołynia i Podola). Generalnie oficerowie i generalicja armii rosyjskiej byli przychylni dla utworzenia Polskich Korpusów.
Pierwsza Polska dywizja piechoty została utworzona w Suczawie, przez generała piechoty Dymitra Szczerbaczewa i wyposażona została głównie w broń moskiewską, po rozbitych oddziałach. W skład nowego Korpusu włączono także II. Brygadę Legionów z około 1 500 żołnierzami, pod dowództwem pułkownika Józefa Hallera, który ze swoim wojskiem przeszedł front i dołączył do II. Korpusu Polskiego, w dniu 15 lutego 1918 roku.
W dniu 8 marca 1918 roku, II. Korpus Polski liczył około 7 000 żołnierzy, co jak na korpus było liczbą niewielką. W składzie II. Korpusu Polskiego były: dwie dywizje strzelców, dwa pułki ułanów, jedna brygada artylerii, pułk inżynieryjny oraz 2. Polski Oddział Awiacyjny.
Sytuacja polityczno-militarna była bardzo skomplikowana. W kwietniu 1918 roku, generał Józef Haller zdecydował o wyprowadzeniu części II. Korpusu Polskiego na wschód. Nie wszyscy dowódcy poparli działania Józefa Hallera. Germańcy zarządali rozbrojenia Korpusu. Doszło do Bitwy pod Kaniowem, w której germańcy stracili około 1 000 żołnierzy. Bitwa nie miała znaczenia militarnego, ale była wyraźnym wkładem Polskiego Żołnierza w walce przeciw zaborcom. Dzień 11 maj 1918 rok, jest uznawany za koniec istnienia II. Korpusu Polskiego. Dużo żołnierzy dostało się do niewoli, ale wielu przedostało się do Francji, w tym generał Józef Haller. Ich droga wiodła przez Moskwę i Murmańsk.
2 Polski Oddział Awiacyjny.
2 Polski Oddział Awiacyjny swoją historię zaczął w Warszawie w 1915 roku. W tym to roku na Polu Mokotowskim moskale sformowali 19. Eskadrę Myśliwską. Była ona zdominowana przez Żołnierzy Polskich. Eskadra na stanie miała około 7 aeroplanów. Po osiągnięciu gotowości bojowej została wysłana na front. Po stratach bojowych i różnych reorganizacjach większość Polskich Lotników była w 14. Awiatorze. Kiedy powstawał II. Korpus Polski większość Polskich Lotników była w Suszawie, niedaleko Kamienia Podolskiego, obecnie Ukraina. Dowodzili nim kolejno kapitan Szumski, rotmistrz Nieżewski, porucznik Narkiewicz.
Wczesną wiosną 1918 roku, 2. Polski Oddział Awiacyjny posiadał na stanie samoloty francuskie: Nieuport 23C1, SPAD S-VII, Farman F-30. Oddział ten był znany z grupowego przelotu pięciu samolotów (dwa Nieuport 23C1, dwa SPAD S-VII, jeden Farman F-30) z Kamieńca Podolskiego do Kaniowa. Był plan przelotu do Bobrujska do 1. Polskiego Oddziału Awiacyjnego. Do przelotu jednak nie doszło, bo 15 kwietnia 1918 roku, w miejscowości Leszczynówka Polski tabor oddziału lotniczego został pojmany przez germańców, którzy podążali w ślad za II. Korpusem Polskim w Rosji. Lotnicy i samoloty 2. Polskiego Oddziału Awiacyjnego pozostali bez wsparcia. Trzeba było porzucić samoloty.
Opracował Karol Placha Hetman