Kraków 2009-04-20
Konstrukcja
256b Rozdział 1980-02-04.
OKB Mikojan i Guriewicz MiG-21 bis w Polsce.
Konstrukcja MiG-21 bis.
Była to siódma wersja MiG-21 wprowadzona na uzbrojenie Polski. Ostatnia bojowa i ostatnia pod względem czasowym.
MiG-21 bis to jednomiejscowy, jednosilnikowy, naddźwiękowy samolot myśliwski. Średniopłat.
Skrzydło „delta” ze ściętymi końcówkami, skos 57 stopni, powierzchnia całkowita 23 m2, profil skrzydła symetryczny CAGI S-12, o grubości względnej 4,2 % u nasady i 5 % na końcu, zaklinowanie 0 stopni, wznos -2 stopnie, cięciwa u nasady 5,97 m, na końcu 0,46 m. Konstrukcja to dźwigar główny, pomocniczy, przedni i tylny. Pokrycie o grubości blach od 1,5 do 2,5 mm. W każdym skrzydle są dwa zbiorniki paliwa. Pod skrzydłami 4 zaczepy dla uzbrojenia. Skrzydła wyposażono w lotki o łącznej powierzchni 1,18 m2, wychylane są po 20 stopni. Klapy wyposażono w układ nadmuchu, powierzchnia 1,84 m2, wychylane są do startu o 25 stopni, do lądowania o 45 stopni.
Kadłub samolotu z czołowym chwytem powietrza, z centralnym ruchomym stożkiem. Stożek od prędkości samolotu Ma-1,5 zaczyna przesuwać się do przodu i przy prędkości Ma-1,9 zajmuje skrajne wysunięte położenie. Stożek wyposażono w układ odsysania warstwy przyściennej. Oś stożka jest pochylona 3 stopnie w dół. Za stożkiem kanał rozdziela się na dwa, aby obejść kabinę pilota po bokach. Kanał wyposażono w klapki przeciw-pompażowe i dodatkowe chwyty na wysokości kabiny. Te chwyty wyposażono w osłony zabezpieczające zassaniu ciał obcych z ziemi, z pod przedniego koła. Płatowiec wyposażono w trzy hamulce aerodynamiczne. Pierwsze dwa stanowią parę i umieszczono je przed podwoziem głównym. Mają powierzchnię 2 x 0,442 m2. Wychylane są po 35 stopnie. Trzeci hamulec aerodynamiczny umieszczono pod kadłubem, za podwoziem głównym. Ma powierzchnie 0,47 m2, jest perforowany i wychylany o kąt 40 stopni. Do kadłuba można mocować przyspieszacze startowe SPRD-99 U2 o ciągu regulowanym od 1 280 kG. do 3 230 kG., a przez to różnym czasie pracy, od 9,8 sekund do 17,8 sekund. Masa jednego przyspieszacza rakietowego wynosi 221 kg. Po kadłubem umieszczono kierownicę aerodynamiczną. Spadochron hamujący o powierzchni 19 m2, można wypuścić przy prędkości 320 km/h i po wyhamowaniu go odrzucić. Kabina hermetyczna i automatycznie klimatyzowana. Pilot może ubierać albo kombinezon ze szczelnym hełmem, albo kombinezon z maska tlenową. Fotel KM-1 M zapewnia ratunek przy prędkości od 130 do 1 200 km/h i od 0 metra wysokości. Osłona kabiny składa się z wiatrochronu z szybą pancerną o grubości 55 mm. Szyba odladzana jest poprzez spryskiwanie spirytusem. Owiewka odchylana na prawo, ręcznie. Wyposażono ją w peryskop z układem odladzania i anty-oślepieniem.
Usterzenie poziome płytowe, powierzchnia 3,94 m2, rozpiętość 3,74 m, kąt natarcia 55 stopni, wychylanie w dół 7,5 stopnia, w górę 16,5 stopnia. Na końcach masy przeciw-flatterowe. Usterzenie pionowe o kącie skosu 61 stopni 21 minut, grubość względna 6 %. Powierzchnia statecznika 5,32 m2, steru 0,965 m2, wychylanie po 25 stopni.
Podwozie ze wszystkimi kołami pojedynczymi. Wszystkie koła z hamulcami tarczowymi. Przednia goleń chowana jest do przodu. Rozmiar koła 500 x 180, ciśnienie 7 atm. Na goleni tłumik shimmy. Rozmiar kół głównych 800 x 200, ciśnienie do 8 atm. Rozstaw podwozia 2,787 m., baza 4,71 m.
Zespół napędowy to silnik R-25-300 o ciągu bez dopalania 1 x 4 020 kG., z pierwszym dopalaniem 1 x 6 960 kG., z drugim dopalaniem 1 x 9 708 kG. Silnik jednoprzepływowy, dwuwałowy, 3 stopnie sprężarki jednego wału, 5 stopni drugiego, 1 turbina jednego wału i 1 turbina drugiego wału, podwójny dopalacz. Długość silnika 4,61 m, średnica 0,967 m, masa 1 210 kg. Instalacja paliwowa o pojemności 2 885 litrów.
Awionika MiG-21 bis.
System SAU dokładnie SAU-23JeSN to system automatycznego sterowania.
Współpracuje on z;
nadajnikiem żyroskopowym sztucznego horyzontu AGD-1;
systemem RSBN;
agregatem żyroskopowym systemu kursowego KSI;
nadajnikiem kąta natarcia DUA;
radiokompasem ARK-10;
radiowysokościomierzem małych wysokości RW-UM;
odbiornikiem radiolatarni znakującej MRP-56P (przy automatycznym zajściu do lądowania);
mechanizmem wykonawczym automatu regulacji sterowania ARU-3W.
System SAU umożliwia sterowanie samolotem na zakresie automatycznym, dyrektywnym i ręcznym, w tym automatyczne wykonanie zajścia do lądowania.
System RSBN, czyli radiotechniczny system bliskiej nawigacji umożliwia wykonanie lotu według zaprogramowanych punktów zwrotnych z radio-korekcją od radiolatarni RSBN, zajścia do lądowania na wcześniej zaprogramowanych lotniskach.
Uzbrojenie MiG-21 bis.
Samolot miG-21 bis wyposażono w stację radiolokacyjną RP-22 SM i półautomatyczny układ naprowadzania na cele powietrzne Lazur-M. Zapewnia on wyprowadzenie samolotu na tylną pół-strefę celu, przechwycenie i atakowanie pojedynczych celów wykrytych radiolokatorem, w przedziale wysokości od 1 000 m do 17 500 m, przy prędkościach względnych do 1 600 km/h, w „każdych warunkach pogodowych”. Ten atak można wykonać pociskami R-3 S, R-13 M, R-55, R-60 M, lub pociskami R-3 R z głowicą naprowadzaną radiolokacyjnie. Liczba zabieranych pocisków wynosi do 4 sztuk. Tylko R-60 M można przenosić w ilości 6 sztuk ( na zaczepach wewnętrznych po dwa ). Możliwe są różne kombinacje uzbrojenia.
Stacja radiolokacyjna w zakresie przeszukiwania przegląda przestrzeń w poziomie po 30 stopni, w pionie 17 stopni do góry, 15 stopni w dół. Śledzenie prowadzi w zakresie stożka o kącie 3 stopni.
Cele wolno lecące i naziemne można zwalczać przy ich kontakcie wzrokowym przy pomocy celownika ASP-PFD-21.
Zwalczanie celów naziemnych lub nawodnych możliwe jest z lotu poziomego, przy prędkościach 700 km/h do 1 000 km/h, pociskami S-5 z wysokości 25-100 m. Bombardowanie dokonuje się z wysokości 300 m., bombami zwykłymi i zapalającymi. Atak z lotu nurkowego wykonuje się do kąta opadania 40 stopni, w przedziale prędkości 600 – 1 000 km/h, pociskami S-5, S-24 B, ewentualnie k.p.r. z głowicami termicznymi do celów będących źródłem promieniowania cieplnego. Pociski n.p.r. S-5 występują w różnych odmianach służących do zwalczania celów słabo opancerzonych, silnie opancerzonych i latających. Są wystrzeliwane zawsze z zasobników 16- lub 32- rurowych. Pociski n.p.r. S.-24 samolot może zabrać 4 sztuki. Odpala się je z wyrzutni szynowych.
Działko GSz-23 Ł posiada zapas 200 pocisków. Jest to działko dwulufowe, kal. 23 mm.
Bomby stosowane dla myśliwca mają masę; 50, 100, 250 lub 500 kg.
Podczas dyżurów bojowych Polskie MiG-21 bis były zwykle przygotowane do dyżuru tak, że jeden miał podwieszone 2 x R-3 R, a drugi 2 x R-60.
Dane T-T MiG-21 bis:
Opracował Karol Placha Hetman