Tomaszowice 2023-04-05
WSK PZL Świdnik Mi-2 SP-SER.
Śmigłowiec PZL Mi-2 nr 544535125 rejestracja SP-SER, został wyprodukowany w 1975 roku. Służył pierwotnie w Instytucie Lotnictwa w Warszawie. Następnie został przekazany do firmy KGHM. Nalot całkowity wynosił 3 254 godziny, a nalot od ostatniego remontu wynosił 1 265 godzin. Śmigłowiec został wyrejestrowany i jest obecnie (2023 rok) prezentowany na wystawie plenerowej w Dworku w Tomaszowicach. Śmigłowiec jest w oryginalnych barwach; biały - niebieski.
Historia Mi-2.
Śmigłowiec Mil Mi-2 to jeden z najbardziej rozpoznawalnych śmigłowców na świecie. W kodzie NATO Mi-2 otrzymał nazwę Hoplite. (Hoplite jest to ciężkozbrojny żołnierz piechoty w starożytnej Grecji od VII do IV wieku pne). Śmigłowiec otrzymał także kilka gwarowych nazw, w tym najpopularniejszą „Czajnik”. Został zaprojektowany w CCCP w biurze Michaiła Mila. Śmigłowiec okazał się udany i zapadła decyzja o jego produkcji seryjnej. Jednak gospodarka CCCP była niewydolna, a zakłady zbrojeniowe obciążone pilniejszą produkcją. Dlatego podjęto decyzję o ulokowaniu produkcji śmigłowca Mi-2 w WSK PZL Świdnik. Decyzji sprzyjało doświadczenie Świdnika zdobyte przy produkcji śmigłowców SM-1 i SM-2. Była także inna korzyść dla komunistów; Można było znacznie ograniczyć Polskie prace badawczo-rozwojowe nad rodzimymi konstrukcjami. W efekcie; każdy Mi-2 został zbudowany w Świdniku. W 1963 roku, zapadły ostateczne decyzje i zakupiono licencję śmigłowca Mi-2. Sowieci nie zgodzili się na nadanie maszynie nazwy SM-3, którą w Polsce dla niej przewidziano.
W 1964 roku, w WSK PZL Świdnik rozpoczęto produkcję śmigłowców Mi-2 z części dostarczonych z CCCP. W 1965 roku, z taśmy produkcyjnej zjechał pierwszy całkowicie Polski Mi-2. Ogółem zbudowano około 5 400 sztuk śmigłowców Mi-2 w różnych odmianach. Pierwotnie śmigłowiec został zaprojektowany jako maszyna do zadań cywilnych. Lecz w Świdniku opracowano kilkanaście wariantów dla wojska i to one głównie były produkowane i trafiały na uzbrojenie Wojska Polskiego i innych krajów. Mimo, że konstrukcja Mi-2 jest już przestarzała to nadal (2023 roku) znajduje się on w służbach wojskowych i cywilnych wielu krajów.
Przyczynkiem do powstania nowego śmigłowca było opracowanie nowego silnika turbinowego o oznaczeniu GTD-350. Śmigłowiec Mi-2 nie był pierwszym śmigłowcem w CCCP z tego typu napędem. Pierwszym był Mil Mi-6, jeden z największych śmigłowców świata. Wbrew powszechnej opinii, śmigłowiec Mi-2 nie był projektowany jako lekki śmigłowiec. Przecież miał zabrać na pokład do 9 osób. Lekkim śmigłowcem w tym czasie był Mil Mi-1, dla 3-4 osób, produkowany w Polsce do 1965 roku, a w CCCP do 1970 roku. To że po pewnym czasie Mi-2 wyparła z użytkowania Mi-1, było wynikiem jego zalet eksploatacyjnych. W dodatku jego dwusilnikowy napęd znacznie podnosił bezpieczeństwo podczas lotu. Opracowanie śmigłowca Mil Mi-2 było bardziej eksperymentem niż konkretnym celem. Dlatego, że śmigłowce z napędem turbinowym były dużą nowością i wszystkie firmy budujące tego typu statki powietrzne podjęły prace w tym kierunku.
Prace nad Mil Mi-2 podjęto w 1959 roku. W styczniu 1961 roku zatwierdzono makietę śmigłowca. W lutym 1961 roku, gotowa była dokumentacja do budowy prototypu. Pierwszy lot prototypu odbył się w dniu 22 września 1961 roku.
Jedną z pierwszych wersji prototypowych Mi-2 była wersja rolnicza. Jej próby przeprowadzono w jednym z kołchozów niedaleko Moskwy w 1962 roku. Śmigłowiec otrzymał instalacje do opylania nawozami. W wrześniu 1962 roku, śmigłowiec ten zademonstrowano władzom partyjno-rządowym CCCP. W maju 1963 roku, jeden z prototypów ustanowił światowy rekord prędkość na trasie zamkniętej 100 km, ustanawiając wynik 253,800 km/h.
Do Polski, do WSK PZL Świdnik trafiła dokumentacja prototypowa. Trzeba było przetłumaczyć ją na Język Polski i wykonać całą dokumentację produkcyjną. Należało wykonać całe oprzyrządowanie, stanowiska montażowe, stanowiska kontrolno-pomiarowe. Po zbudowaniu prototypów należało wykonać ich próby zakładowe statyczne i w locie. Ten sam zakres pracy był wykonany w WSK PZL Rzeszów w stosunku do silników GTD-350 i przekładni głównej WR-2.
W dniu 26 sierpnia 1965 roku, oblatano pierwszy śmigłowiec Mi-2 zbudowany w Świdniku z części dostarczonych z CCCP. Załogę stanowili piloci sowieccy Rafail Karapatian i Biełusow. W dniu 4 listopada 1965 roku, oblatano pierwszy egzemplarz wyprodukowany całkowicie w Świdniku (nr ser. 520001). Załogę stanowili: pilot doświadczalny mgr inż. Wiesław Mercik, mgr inż. Kazimierz Moskowicz i Henryk Jaworski.
Produkcja seryjna śmigłowców Mi-2 trwała od 1964 roku do 1991 roku, a po przerwie krótko do 2005 roku.
Dane T-T Mi-2:
Średnica wirnika nośnego 14,56 m. Długość całkowita 17,42 m. Długość kadłuba 11,94 m. Szerokość kadłuba 3,25 m. Wysokość bez śmigła ogonowego 3,75 m. Masa własna 2 375 kg. Masa startowa 3 550 kg. Masa ładunku użytecznego 700 kg. Paliwo w wewnętrznych zbiornikach 600 litrów. Prędkość maksymalna 210 km/h. Prędkość przelotowa 190 km/h. Wznoszenie pionowe 4,6 m/s. Pułap 4 000 m. Pułap w zawisie bez wpływu ziemi 900 m. Pułap zawisu z wpływem ziemi 1 600 m. Zasięg 300 km. Zasięg maksymalny 600 km.
Śmigłowiec PZL Mi-2 nr 5311149108 rejestracja SP-SFW. 1998 rok.
W marcu 2019 roku, firma KGHM Polska Miedź S.A., 59-301 Lubin, ul. M. Skłodowskiej-Curie 48 poinformowała, że posiada do sprzedaży śmigłowiec PZL Mi-2 rejestracja SP-SFW i śmigłowiec PZL Mi-2 rejestracja SP-SER. Śmigłowce wystawiono na sprzedaż w systemie aukcyjnym. Śmigłowce służyły w Zakładzie Hydrotechnicznym KGHM Polska Miedź. Śmigłowce były bazowane na lotnisku w mieście Lubin.
Śmigłowiec PZL Mi-2 nr 5311149108 rejestracja SP-SFW, został wyprodukowany w 1998 roku, na specjalne zamówienie zakładu Pol-Miedź Trans w Lubinie. Śmigłowiec następnie trafił do Zakładu Hydrotechnicznego KGHM Polska Miedź S.A. w Rudnej. Śmigłowiec miał na wyposażeniu między innymi zbiornik gaśniczy Bambi, system do opryskiwania oraz szereg innego specjalistycznego wyposażenia. Śmigłowiec Mi-2, pracował w Zakładzie Hydrotechnicznym, który jest odpowiedzialny za obsługę zbiornika „Żelazny Most”.
„Żelazny Most” to największy i najlepiej monitorowany w Europie zbiornik odpadów poflotacyjnych. Jego eksploatacja rozpoczęła się w 1977 roku, wraz z dobudowaną do Obiektu Głównego tak zwaną Kwaterę Południową, zajmuje obszar ponad 2 000 hektarów. Zbiornik otoczony jest ze wszystkich stron zaporami ziemnymi, o długości przekraczającej 20 km oraz wysokości od 54 do 76 m. W ciągu roku do obiektu trafia około 30 mln ton odpadów poflotacyjnych.
Śmigłowiec PZL Mi-2 rejestracja SP-SFW zakończył loty w 2019 roku i został wyrejestrowany. Maszynę wystawiono na sprzedaż w systemie aukcyjnym. Nie udało się sprzedać śmigłowca.
Do śmigłowców oferowano także części zamienne: pompy paliwa, przekładnie główne, przekładnie pośrednie, przekładnie tylne, tarcze sterujące i inne. Silniki miały przepracowane ponad 2 000 godzin i konieczny był ich remont. Do remontu była także przekładnia główna WR-2. Dodatkowo do sprzedaży była oferowana aparatura do oprysku, złożona z dwóch zbiorników na chemikalia i instalacja rozpylającą.
Śmigłowiec PZL Mi-2 nr 544535125 rejestracja SP-SER. 1975 rok.
Śmigłowiec PZL Mi-2 nr 544535125 rejestracja SP-SER, został wyprodukowany w 1975 roku. Służył pierwotnie w Instytucie Lotnictwa w Warszawie. Następnie został przekazany dla firmy KGHM. Nalot całkowity wynosił 3 254 godziny, a nalot od ostatniego remontu wynosił 1 265 godzin. Śmigłowiec został wyrejestrowany. Śmigłowiec jest w oryginalnych barwach; biały - niebieski.
W śmigłowcu do remontu były oba silniki, przekładnia główna, przekładania pośrednia, wały napędowe, pompy paliwowe, tarcza sterującą i inne. Do wymiany były akumulatory, amortyzatory podwozia, ogumienie. Do śmigłowca były oferowane części zamienne: piasta wirnika nośnego, tarcza sterującą, blok hydrauliczny, chłodnica oleju, radiostacja KX-155, transponder KT-76A, GPS-155 i inne.
Nie znaleźni się chętni na kupno śmigłowców. Dlatego Fundacja KGHM Polska Miedź przekazała oba śmigłowce, jako dar dla Muzeum Ratownictwa. Obecnie (2023 rok) śmigłowce są prezentowane na wystawie plenerowej w Dworze w Tomaszowicach koło Krakowa.
Opracował Karol Placha Hetman