Oświęcim 2023-10-23
Stacja kolejowa Oświęcim.
Współrzędne geograficzne: 50.041N 19.201E. Elewacja 232 m.
Miasto Oświęcim.
Osada powstała w XII wieku. Prawa miejskie zostały nadane w 1272 roku i potwierdzone w 1291 roku. W okresie 1315–1564 miasto było stolicą Księstwa Oświęcimsko-Zatorskiego. Od 1564 roku, Oświęcim był miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego. Miasto historycznie należy do Ziemi Krakowskiej. W czasach zaborów miasto była w zaborze austro-węgierskim. Po odzyskaniu niepodległości przez Rzeczypospolitą Polskę w 1918 roku, miasto należało do Województwa Krakowskiego. W czasie okupacji germańskiej (1939-1945) miasto włączono bezpośrednio do rajchu i wchodziło w skład prowincji górnośląskiej.
W Oświęcimiu germańcy urządzili największy obóz koncentracyjny dla obywateli Polski. Składał się on z obóz koncentracyjny i ośrodka zagłady Auschwitz-Birkenau. W skład kompleksu wchodził obóz macierzysty KL Auschwitz I w Oświęcimiu, KL Auschwitz II – Birkenau w Brzezince, KL Auschwitz III – Monowitz w Monowicach, z systemem wielu podobozów. W 60-latach XX wieku, w szkołach uczono młodzież że w germańskim obozie zamordowano 5 milionów ludzi. W 90-latach XX wieku, podawano że już tylko 1,5 miliona osób. Obecnie, że zginęło około 1 miliona osób. Jak tak dalej pójdzie, to masoni poinformują, że tam nikt nie zginął. Mało tego, germańcy mówią, że to był Polski obóz koncentracyjny. Dlatego jest tak ważna nauka historii w szkołach. Do wyzwolenia doczekało zaledwie 200 000 osób.
To nie koniec barbarzyńskich zachowań germańców w Oświęcimiu. W czasie wojny rozbudowali oni fabrykę chemiczną, która należała do koncernu IG Farben i produkowano w niej Cyklon B, który służył do mordowania, gazowania ludzi. Z koncernem współpracowali lekarze prowadzący pseudomedyczne eksperymenty na więźniach obozów koncentracyjnych. Oficjalnie koncern IG Farben został zlikwidowany w 2012 roku, ale jego „know how”, przejęły inne firmy germańskie.
Miasto Oświęcim należy do Województwa Małopolskiego, w Powiecie Oświęcimskim. Geograficznie Oświęcim leży nad rzeką Soła, która poza miastem wpada do rzeki Wisła. Od nazwy miasta kotlina została nazwana Kotlina Oświęcimska. Na terenie kotliny jest dużo zbiorników wodnych; naturalnych i sztucznych. Są potoki Macocha i Młynówka, kilkanaście stawów i jezioro Kruki. Kotlina leży pomiędzy Pogórzem Karpackim a Wyżyną Śląską. Obecnie (2021 rok) Oświęcim ma populację 37 231 osób. Powierzchnia miasta wynosi 30 km kwadratowych.
Stacja kolejowa Oświęcim.
Stacja kolejowa w Oświęcimiu została otwarta w 1856 roku, kiedy Małopolska była pod zaborem austro-węgierskim. Było to w chwili, kiedy uruchomiono ruch kolejowy na szlaku Dziedzice - Trzebinia.
W okresie 2020-2023, stacja została całkowicie przebudowana. Modernizacja stacji Oświęcim była elementem inwestycji PKP Polskich Linii Kolejowych S.A. na trasie Trzebinia – Oświęcim – Czechowice Dziedzice. Celem remontów jest dostępniejsza, komfortowa kolej i krótsze podróże Małopolska - Śląsk. Zmodernizowana trasa umożliwi efektywniejsze wykorzystanie potencjału kolei w przewozach krajowych i międzynarodowych. Na całą inwestycję i inne zadania modernizacji linii kolejowych, przeznaczono 800 milionów złotych. Zakończenie prac nastąpiło w IV kwartale 2023 roku.
Przebudowano układ torowy, sieć trakcyjną i zbudowano nowe perony. Zlikwidowano kładkę nad torami i zastąpiono tunelem pod torami i peronami. Dla pasażerów na wózkach, z dużym bagażem lub z rowerami, zbudowano windy. Tunel ma długość 135 m. W ramach inwestycji wybudowano nową nastawnię, w której znajdują się nowe urządzenia dla sterowania ruchem kolejowym i bezpieczeństwa.
Dworzec w Oświęcimiu.
Około 1856 roku, oddano do użytku pierwszy dworzec. Był to budynek parterowy przykryty dwuspadowym niskiem dachem. W 1880 roku, do tego budynku dobudowano dwa skrzydła w postaci budynków z trzema kondygnacjami. Przykryte były niewysokim czterospadowym dachem. W tych skrzydłach umieszczono pomieszczenia służbowe i mieszkania. W środkowej części umieszczono kasy biletowo-bagażowe, poczekalnię i restaurację.
Po drugiej wojnie światowej zbudowano nowy dworzec kolejowy. Był to drugi budynek dworca kolejowego w Oświęcimiu, zbudowany w okresie 1964-1965, według projektu pana Karola Fojcika, znanego między innymi z zaprojektowania dworców: Chorzów Miasto, Zabrze i Lubliniec. W Oświęcimiu był to duży modernistyczny budynek. W centralnej części umieszczono dużą przeszkloną, dwukondygnacyjną halę. W hali były kasy biletowe, ławki dla podróżnych, toalety, kiosk RUCH, automaty biletowe. We wnętrzu była imponująca mozaika autorstwa pana Kazimierza Gąsiorowskiego. Dwa zewnętrzne skrzydła to były trzykondygnacyjne budynki. Budynki były zbudowane w typie szwedzkim, czyli wnętrze budynku to jest rodzaj czworobocznej studni, która ma dopuszczać światło dzienne do budynku.
W okresie 2018-2020, zbudowano trzeci nowy dworzec kolejowy. Został on uroczyście otwarty w dniu 15 czerwca 2023 roku. Budynek jest niewielki, podzielony na dwie części. W pierwszej części umieszczono pomieszczenia służb ochrony dworca i pomieszczenia dla podróżnych. W przeszklonej poczekalni dostępne są ławki, biletomat województwa małopolskiego, pokój dla rodziców z małymi dziećmi, automat z napojami, skrytki bagażowe i przestronne toalety. Toalety są bezpłatne, ogólnodostępne. W dniu 10 września 2023 roku, Koleje Małopolskie uruchomiły własną kasę biletową. W części przeznaczonej na lokale usługowe działa zakład zegarmistrzowski, placówka Poczty Polskiej oraz niewielki lokal gastronomiczny. Nowy dworzec w Oświęcimiu został przystosowany do obsługi osób niepełnosprawnych. Dworzec jest monitorowany i ma systemy zarządzania elektronicznego. Mozaika autorstwa pana Kazimierza Gąsiorowskiego, została przeniesiona na zewnętrzną elewację nowego dworca, od strony placu dworcowego.
W trakcie budowy nowego dworca, dla obsługi podróżnych uruchomiono dworzec tymczasowy, który był złożony z kontenerów. Była kasa biletowa, poczekalnia, toalety. Był nawet zakład zegarmistrzowski.
Po ostatnim remoncie, przy dworcu zamontowano stojaki dla rowerów. Na placu dworcowym jest przystanek komunikacji autobusowej i postój TAXI. Dla zmotoryzowanych, w bezpośrednim otoczeniu dworca dostępne są 3 parkingi; jeden większy, drugi mały, trzeci to duży parking Park&Ride, zbudowany w miejscu dawnego hotelu „Glob”.
Perony.
W Oświęcimiu, po drugiej wojnie światowej, zbudowano cztery perony typu niskiego. Peron 4 był najdalej umieszczony od dworca. Peron był przeznaczony dla planowanych pociągów osobowych w kierunku kopalni węgla kamiennego w Woli, KWK Czeczott. Ostatecznie żaden pociąg z tego peronu nie odjeżdżał i służył jako peron dodatkowy, na przykład dla pociągów specjalnych i retro.
Perony miały nawierzchnię wykonaną z płytek chodnikowych. Na peronach wymalowano na biało linie ostrzegawcze i krawędziowe. Peron 1 był jednokrawędziowy o długości 175 m. Peron 2 i 3 o długości 240 m i szerokości 6 m. Peron 4 miał długości 200 m i szerokość 6 m. Na peronach było kilka wiat typu przystankowego, które chroniły podróżnych tylko przed deszczem i śniegiem. Na peronach były ławki, kosze na śmieci, oświetlenie typu ulicznego i system audio. Dojście na perony zapewniała kładka nad torami. Podróżni na wózkach, z wózkami dziecięcymi, dużym bagażem, korzystali z przejścia w poziomie torów.
Kładka nad torami została wybudowana około 1965 roku. Umożliwiła ona nie tylko dojście na perony, ale także połączyła wschodnia i zachodnia część miasta. Kładka została rozebrana w 2019 roku i zastąpiona czasowym chodnikiem w poziomie torów, na czas remontu stacji i dworca.
W wyniku remontu stacji perony zostały całkowicie przebudowane, w okresie 2020-2023. Nowe perony są typu wysokiego. Peron 1 wyspowy, ma długość 200 m, jest jednokrawędziowy. Peron 2 i 3 są peronami wyspowymi, mają długość po 300 m i mają zadaszenie o długości około 120 m. Peron 4 jest także wyspowy, ma długość 200 m i ma zadaszenie o długości około 70 m. Perony mają szerokość około 8 m. Nawierzchnia peronów jest wykonana z płyt prefabrykowanych przy krawędzi, o szerokości 1 m. Płyty mają posadzkę antypoślizgową, żółte linie ostrzegawcze, guziki i ścieżki prowadzące. Reszta nawierzchni peronów jest wykonana z płytek chodnikowych. Jest także system odwadniający w postaci odpływu liniowego. Na peronach są ławki, tablice informacyjne, nagłośnienie, oświetlenie, kosze na śmieci. Dodatkowo ławki są osłonięte przezroczystymi parawanami, chroniącymi podróżnych przed wiatrem. Perony są połączone tunelem dla podróżnych i mieszkańców, bo tunel łączy także wschodnia i zachodnia część miasta. Tunel ma długość 135 m.
Pociągi.
Prawdziwy rozwój kolei w rejonie Oświęcimia nastąpił po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku. Wiązało się to z rozwojem przemysłu i napływ ludności z biedniejszych części byłej Galicji. Część ludności kierowała się do Mysłowic, gdzie był punkt ewidencji ludności chcącej emigrować do USA. Droga emigracji wiodła koleją do germańskich portów morskich i statkami do Kanady i USA.
Po drugiej wojnie światowej, nastąpiła kolejna fala przepływu Polskiej ludności. Tym razem repatriantów wyrzuconych z byłej wschodniej Polski na tak zwane ziemie odzyskane. Wszystko pod dyktando Moskwy i przy milczeniu Zachodu. Punkt repatriacyjny był zorganizowany w Dziedzicach.
50-lata XX wieku, to był czas wejścia w spokojny rozwój Polski, chociaż w dyktaturze komunistycznej. Ludność Polski zaczynała wyjeżdżać na zorganizowane wakacje, nad morze, w góry i na Mazury. Wakacje organizowały państwowe fabryki dla swoich pracowników. Duża część pociągów była pociągami dodatkowymi, które były wynajmowane przez zakłady pracy. Także były wagony rezerwowane dla tych podróżnych w pociągach rozkładowych. W 70-latach XX wieku, z Oświęcimia można było dojechać do: Kraków, Katowice, Wisła, Zwardoń, Cieszyn, Chałupki. Szczyt przewozów osobowych to był okres 80-lat. Od 90-lat, PKP było coraz słabiej finansowane. Likwidowano połączenia kolejowe, zamykano przystanki osobowe, a nawet likwidowano stacje kolejowe. Dopiero od 2012 roku, zaczęto powoli modernizować kolej.
Na sezon wakacyjny 2024 rok, przewoźnik InterCity planuje uruchomienie przez Oświęcim pociągów dalekobieżnych relacji Kraków - Oświęcim - Wiedeń oraz Katowice - Oświęcim - Wiedeń. Także przewoźnik SKM Małopolska, planuje uruchomić pociągi relacji Kraków - Skawina - Oświęcim. W grudniu 2023 roku, pociągi te kończyły bieg w miejscowości Przeciszów.
Oświęcimscy miłośnicy kolei zwracają uwagę, że przydałby się przystanki kolejowe na Krukach, w pobliżu szpitala, czy przy dużym osiedlu Błonie, co ułatwiłoby dostęp do pociągów i zachęciło do podróżowania koleją. Taki przystanek powstał w miejscowości Zator przy parku rozrywki Energylandii.
W październiku 2023 roku, ze stacji Oświęcim odjeżdżało 25 pociągów osobowych. Można było dojechać do: Katowice, Kraków Główny, Racibórz. W 2022 roku, stacja obsługiwała około 1 500 pasażerów w ciągu doby.
Linia kolejowa Nr 93 Trzebinia – Zebrzydowice.
Linia kolejowa Nr 93 Trzebinia – Zebrzydowice ma długość 81,408 km, przebiega na kierunku wschód - zachód, jest linią dwutorową, w całości zelektryfikowaną. Linia była zbudowana w etapach. W dniu 17 grudnia 1855 roku, uruchomiono odcinek Bohumin - Zebrzydowice - Dziedzice, a w dniu 1 marca 1856 roku, oddano do użytku odcinek Dziedzice - Oświęcim. Do końca 1856 roku, oddano do eksploatacji odcinek Oświęcim - Libiąż - Trzebinia. Od samego początku szyny miały rozstaw 1435 mm.
Pierwszym właścicielem był; C.K. Uprzywilejowana Kolej Północna Cesarza Ferdynanda. W dniu 1 stycznia 1906 roku, szlak został znacjonalizowany; Kaiserlich-königliche Staatsbahnen (kkStB), Cesarsko-Królewskie Koleje Państwowe. W 1918 roku, szlak został podzielony między Polskę i Czechy. W Polsce właścicielem został PKP - Polskie Koleje Państwowe.
Linia kolejowa Nr 93 jest linią o znaczeniu państwowym. Konstrukcja linii Nr 93 pozwala na uzyskanie przez pociągi osobowe prędkości do 120 km/h, na odcinku Trzebinia - Dziedzice oraz do 160 km/h na odcinku Dziedzice - granica państwa.
Elektryfikacja linii nastąpiła w trzech etapach. Elektryfikacja; w dniu 29 kwiecień 1964 rok, odcinek Dziedzice - granica państwa, w dniu 4 grudnia 1971 roku, odcinek Oświęcim - Dziedzice, w dniu 30 kwietnia 1973 roku, odcinek Trzebinia - Oświęcim.
Od 2001 roku, w wyniku cięć na PKP, stosowanych przez masońskie rządy, systematycznie degradowano ilość połączeń kolejowych i nie remontowano należycie torów. W efekcie, spadała prędkość podróżna i wydłużał się czas przejazdów. Kolej stawała się niekonkurencyjna z transportem samochodowym.
Dopiero w 2015 roku, przystąpiono do opracowywania studium wykonalności rewitalizacji linii kolejowych. Od 2017 roku, ruszyły pierwsze poważne prace remontowe. Przykładem jest stacja Libiąż. W dniu 25 grudnia 2015 roku, z powodu złego stanu technicznego szyn i rozjazdów, ograniczono prędkość do 30 km/h. Ogłoszono wówczas przetarg na remont stacji, który wygrała firma Skanska. W wyniku przeprowadzonych prac wymieniono 9 km torów, przebudowano sieć trakcyjną, zmodernizowano perony. Przeprowadzono remont bocznicy kolejowej do KWK Janina. W wyniku przeprowadzonych prac wzrosła prędkość pociągów osobowych do 100 km/h, a pociągów towarowych do 70 km/h.
W dniu 2 października 2017 roku, podpisano umowę na remont linii Nr 93 na odcinku Trzebinia - Oświęcim. W lutym 2018 roku, wykonawca PNiUIK Kraków, wszedł na teren budowy.
W dniu 27 sierpnia 2018 roku, PKP PLK podpisały z przedsiębiorstwem PORR umowę na modernizację linii Nr 93 na odcinku Oświęcim – Dziedzice, w trybie zaprojektuj i wybuduj. Projekt obejmował zaprojektowanie oraz przebudowę dwutorowej linii kolejowej Nr 93 na odcinku od 0,700 km do 44,950 km, z wyłączeniem stacji Libiąż, która była zmodernizowana w innym zadaniu. Przebudowano stacje; Chrzanów, Chełmek, Oświęcim wraz z obiektami inżynieryjnymi i przejściami, przejazdami kolejowo-drogowymi, drogami (z infrastrukturą towarzyszącą), wzmocnieniem i zabezpieczeniem gruntów, peronami i dojściami, sieć trakcyjną, energetyką nietrakcyjną, oraz urządzenia sterowania ruchem kolejowym. Kontrakt obejmował: renowację 63 km torów, 106 rozjazdów, 13 przejazdów kolejowo-drogowych, 45 obiektów inżynierskich, 23 obiektów likwidujących bariery architektoniczne dla osób niepełnosprawnych. Prace zakończono w 2022 roku. Całkowita wartość projektu to 1 005 799 936,58 złotych. Ale w skład projektu weszły także linie kolejowe: Nr 94 na odcinku Dwory – Oświęcim, Nr 138 na odcinku Oświęcim – Nowy Bieruń, Nr 699 na odcinku Oświęcim OWC – Oświęcim OWC1, Nr 882 na odcinku Oświęcim - KWK Czeczott. Zbudowano nowy tor na odcinku Dziedzice - KWK Brzeszcze. W wyniku badań geologicznych, okazało się że w wielu miejscach konieczne było wzmocnienie gruntu. Wiele elementów infrastruktury należało rozebrać i zbudować na nowo.
Od 2020 roku, wznowiono połączenia osobowe na szlaku Kraków Główny - Trzebinia - Oświęcim, liczbie 9 par dziennie. Relacje obsługuje przewoźnik PolRegio. Odcinek Dziedzice - Zebrzydowice jest obsługiwany przez spółkę Koleje Śląskie, od 2014 roku.
System Dynamicznej Informacji Pasażerskiej, w 2022 roku, został wprowadzony na linii Nr 93, na 11 następujących stacjach: Chrzanów Śródmieście, Chrzanów, Chełmek, Libiąż, Gorzów Chrzanowski, Oświęcim, Brzeszcze, Brzeszcze Jawiszowice, Jawiszowice Jaźnik, Kaniów i Dankowice. System podaje aktualne informacje dotyczące ruchu pociągów osobowych. W razie zaniku zasilania, system UPS podtrzyma działanie przez kolejne 15 minut. Systemy audio informacji pasażerskiej działają w nastawniach poszczególnych stacji oraz w LCS Dziedzice.
Linia kolejowa nr 94 Kraków Płaszów – Oświęcim.
Linia kolejowa nr 94 Kraków Płaszów – Oświęcim jest linią biegnącą ze wschodu na zachód. Linia ma długość 64,502 km, jest linią dwutorową i jest zelektryfikowana prądem 3 kV DC. Linia została uruchomiona w 1884 roku. Elektryfikacje wykonano w dwóch etapach; w dniu 30 października 1970 rok, na odcinku Kraków Płaszów – Spytkowice oraz w dniu 9 września 1971 roku, na odcinku Spytkowice – Oświęcim. Szlak ma znaczenie państwowe, głównie dla ruchu towarowego pomiędzy Śląskiem i Krakowem. Od 2000 roku, ruch osobowy na linii malał, zwłaszcza na odcinku Skawina - Oświęcim. Odcinek Kraków Płaszów - Skawina był ważny, bo dalej prowadził linią Nr 97 w kierunku Zakopanego. Ostatnim pociągiem pasażerskim pokonującym całą linię Nr 94 w 2014 roku, był międzynarodowy pociąg Interregio z Krakowa do Ostrawy w Czechach; Kraków - Skawina - Oświęcim - Czechowice Dziedzice - Zebrzydowice - Ostrawa. W 2015 roku, przywrócono kursowania pociągów relacji Kraków - Skawiną - Oświęcim. Jednak po roku, z uwagi na zły stan torowiska i długi czas przejazdu, ponownie zawieszono. Końcem 2022 roku, po wykonanych remontach, ruch osobowy przywrócono.
W 2017 roku, kursował pociąg dalekobieżny InterCity relacji: Warszawa - Kraków - Skawina - Oświęcim - Dziedzice - Wiedeń. Był także pociąg relacji Przemyśl - Kraków - Trzebinia - Oświęcim - Praga. Połączenia zostały zawieszone w związku z remontem linii Nr 93 z Trzebini do Czechowic Dziedzic i remontem węzła Dziedzice. Remonty mają się zakończyć pod koniec 2023 roku.
Linia kolejowa Nr 138 Oświęcim – Katowice.
Linia kolejowa Nr 138 Oświęcim – Katowice ma długość 32,761 km, jest dwutorowa i zelektryfikowana. Linia przebiega z południa na północ. Linia przebiega przez Województwo Małopolskie i Śląskie. Prędkość maksymalna wynosi 110 km/h.
Linia kolejowa Nr 882 Oświęcim – KWK Czeczott.
Linia kolejowa Nr 882 Oświęcim – KWK Czeczott jest to linia towarowa o długości 9,551 km. Linia umożliwiała eksploatację Kopalni Węgla Kamiennego Czeczott przez pociągi towarowe jadące bezpośrednio przez stację Oświęcim w kierunku Trzebini, Skawiny oraz Mysłowic. Kopalnia Czeczott ma także drugi szlak w kierunku miasta Bieruń. W pobliżu są także KWK Piast i Ziemowit. Prędkość maksymalna wynosi 40 km/h (pociągi towarowe).
Opracował Karol Placha Hetman