Kraków 2011-08-29
Zestawienie
180 Rozdział 1961-09-29.
OKB Mikojan i Guriewicz MiG-21 F-13 w Polsce.
Wszystkie Polskie MiG-21 F-13 zostały zbudowane w CCCP w Gorki, jako typ 74 w czasie 1961-1963.
1 MiG-21 F-13 typ 74 nb 1217 nr 741217 – pierwszy MiG-21 w Polsce. Trafił do Centrum Szkolenia Lotniczego (CSL) do Modlina. Następnie do 4/2. PLM Goleniów. Po zakończeniu służby samolot przekazano do szkoły w Zamościu. W 1994 roku został sprzedany zagranicznemu kolekcjonerowi w miejscowości Hermeskeil (południowo-zachodnie Niemcy). Obecnie (2019 rok) jest to duże prywatne muzeum – Flugausstellung P. Junior. Muzeum mieści się przy drodze krajowej B327. Samolot MiG-21 F-13 jest całkowicie pomalowany na szary kolor. Nie ma na nim „szachownic” ani numerów burtowych.
We wrześniu 1962 roku do Polski dostarczono 8 samolotów. W styczniu 1963 roku 4 samoloty dostarczono do 62. PLM Krzesiny.
2 MiG-21 F-13 typ 74 nb 802 nr 740802 – samolot trafił bezpośrednio z CCCP do Krzesin. Tu wykonano odbiór samolotu i w dniu 1963- 09-14, przekazano do 1. PLM Mińsk Mazowiecki. W sierpniu 1964 roku samolot przekazano do 26. PLM Zegrze Pomorskie. Samolot użytkowano także w 13. PLM Łęczyca i w 2. PLM Goleniów. W październiku 1973 roku sprzedany Syrii. W Syrii po złożeniu został oblatany w dniu 1973-10-28 przez kapitana pilota Czesława Stawskiego.
3 MiG-21 F-13 typ 74 nb 803 nr 740803 – samolot trafił bezpośrednio z CCCP do Krzesin. Tu wykonano odbiór samolotu i w dniu 1963- 09-14, przekazano do 1. PLM Mińsk Mazowiecki. W sierpniu 1964 roku samolot przekazano do 26. PLM Zegrze Pomorskie. Samolot użytkowano także w 13. PLM Łęczyca i w 2. PLM Goleniów. W październiku 1973 roku sprzedany Syrii. W Syrii po złożeniu wystąpiły problemy z wyciekiem paliwa ze zbiornika w lewym skrzydle. Z Polski sprowadzono skrzydła z innego samolotu. Dlatego samolot MiG-21 F-13 był w Syrii oblatywany trzykrotnie: 1973-10-29, 1973-11-07, 1973-11-08. Pilotem był zawsze major Zbigniew Biedrzycki.
4 MiG-21 F-13 typ 74 nb 804 nr 740804 – samolot trafił bezpośrednio z CCCP do Krzesin. Tu wykonano odbiór samolotu i w dniu 1963- 09-14, przekazano do 1. PLM Mińsk Mazowiecki. W sierpniu 1964 roku samolot przekazano do 26. PLM Zegrze Pomorskie. Samolot użytkowano także w 13. PLM Łęczyca i 40. PLM Świdwin. W dniu 1965-10-13 samolot został rozbity koło miejscowości Chlebówek. W katastrofie zginął porucznik Cyryl Królewski.
5 MiG-21 F-13 typ 74 nb 805 nr 740805 – samolot trafił bezpośrednio z CCCP do Krzesin. Tu wykonano odbiór samolotu i w dniu 1963- 09-14, przekazano do 1. PLM Mińsk Mazowiecki. W sierpniu 1964 roku samolot przekazano do 26. PLM Zegrze Pomorskie. Samolot użytkowano także w 13. PLM Łęczyca i w 2. PLM Goleniów. W październiku 1973 roku sprzedany Syrii. W Syrii po złożeniu został oblatany w dniu 1973-10-26 przez kapitana pilota Czesława Stawskiego.
6 MiG-21 F-13 typ 74 nb 806 nr 740806 – samolot trafił bezpośrednio z CCCP do Krzesin. Tu wykonano odbiór samolotu i w dniu 1963- 09-14, przekazano do 1. PLM Mińsk Mazowiecki. W sierpniu 1964 roku samolot przekazano do 26. PLM Zegrze Pomorskie. Samolot użytkowano także w 13. PLM Łęczyca i w 2. PLM Goleniów. Samolot nie zakwalifikowano do sprzedaży do Syrii. Wycofany ze stanu w dniu 1977-10-03 i został przekazany do COSSTWL (Centralny Ośrodek Szkolenia – Szkoła Techniczna Wojsk Lotniczych). Następnie jako pomnik na terenie 2. Bazy Materiałowo-Technicznej w miejscowości Kutno-Sklęczki w Kutnie. W 2011 roku Baza została zlikwidowana, a samolot trafił do Muzeum w Dęblinie.
7 MiG-21 F-13 typ 74 nb 807 nr 740807 – samolot trafił bezpośrednio z CCCP do Krzesin. Tu wykonano odbiór samolotu i w dniu 1963- 09-14, przekazano do 1. PLM Mińsk Mazowiecki. W sierpniu 1964 roku samolot przekazano do 26. PLM Zegrze Pomorskie. Samolot użytkowano także w 13. PLM Łęczyca i w 2. PLM Goleniów. Loty zakończył w 1973 roku. Samolot nie zakwalifikowano do sprzedaży do Syrii. Wycofany ze stanu w dniu 1977-10-03 i został przekazany do COSSTWL (Centralny Ośrodek Szkolenia – Szkoła Techniczna Wojsk Lotniczych) w Oleśnicy.
8 MiG-21 F-13 typ 74 nb 808 nr 740808 – samolot trafił bezpośrednio z CCCP do Krzesin. Tu wykonano odbiór samolotu i w dniu 1963- 09-16. Samolot przekazano do 11. PLM Debrzno, a następnie do 40. PLM Świdwin, a później do 4. PLM Goleniów. W dniu 1967-03-08 rozbity koło miejscowości Wierzchosław.
9 MiG-21 F-13 typ 74 nb 809 nr 740809 – samolot trafił bezpośrednio z CCCP do Krzesin. Tu wykonano odbiór samolotu i w dniu 1963- 09-16. Samolot przekazano do 11. PLM Debrzno, a następnie do 40. PLM Świdwin, a później do 4. PLM Goleniów. Samolot loty zakończył w 1973 roku. Nie został zakwalifikowany do sprzedaży i nie trafił do Syrii. Został przekazany do COSSTWL (Centralny Ośrodek Szkolenia – Szkoła Techniczna Wojsk Lotniczych). Wycofany ze stanu w dniu 1977-10-03. Następnie w 1995 roku przekazany do muzeum Czyżyny (1995 -2020 rok i nadal).
10 MiG-21 F-13 typ 74 nb 811 nr 740811 – samolot trafił bezpośrednio z CCCP do Krzesin. Tu wykonano odbiór samolotu i w dniu 1963- 09-16. Samolot przekazano do 11. PLM Debrzno, a następnie do 40. PLM Świdwin, a później do 4. PLM Goleniów. Samolot loty zakończył w 1973 roku. Został zakwalifikowany do sprzedaży i trafił do Syrii. W dniu 1973-10-25, w Syrii, został oblatany przez kapitana Szymona Krupa.
11 MiG-21 F-13 typ 74 nb 812 nr 740812 – samolot trafił bezpośrednio z CCCP do Krzesin. Tu wykonano odbiór samolotu i w dniu 1963- 09-16. Samolot przekazano do 11. PLM Debrzno, a następnie do 40. PLM Świdwin, a później do 4. PLM Goleniów. Samolot loty zakończył w 1973 roku. Został zakwalifikowany do sprzedaży i trafił do Syrii. W dniu 1973-10-24, w Syrii, został oblatany przez kapitana Czesław Stawski.
12 MiG-21 F-13 typ 74 nb 813 nr 740813 – samolot trafił bezpośrednio z CCCP do Krzesin. Tu wykonano odbiór samolotu i w dniu 1963- 09-16. Samolot przekazano do 11. PLM Debrzno, a następnie do 40. PLM Świdwin, a później do 4. PLM Goleniów. Samolot został rozbity w dniu 1973-08-24, w okolicach wyspy Wolin.
13 MiG-21 F-13 typ 74 nb 814 nr 740814/4814 – samolot trafił bezpośrednio z CCCP do Krzesin. Tu wykonano odbiór samolotu i w dniu 1963- 09-16. Samolot przekazano do 11. PLM Debrzno, a następnie (1964 roku) do 40. PLM Świdwin. W dniu 1965-06-23, samolot został rozbity w okolicach miejscowości Poddębiec. W katastrofie zginął kapitan Eugeniusz Mochnacki.
14 MiG-21 F-13 typ 74 nb 2007 nr 742007 – samolot dostarczono w dniu 1962-09-19. Użytkowany był w CSL Modlin, następnie w 2/4 PLM Goleniów. W październiku 1973 roku sprzedany Syrii. W dniu 1973-10-28 w Syrii oblatany przez kapitana Szymona Krupa.
15 MiG-21 F-13 typ 74 nb 2008 nr 742008 – samolot dostarczono w dniu 1962-09-19. Użytkowany był w CSL Modlin, następnie od 1967-04-17 w 26. PLM Zegrze Pomorskie. W październiku 1973 roku sprzedany Syrii. W dniu 1973-10-26 w Syrii oblatany przez kapitana Szymona Krupa.
16 MiG-21 F-13 typ 74 nb 2009 nr 742009 – samolot dostarczono w dniu 1962-09-19. Użytkowany był w CSL Modlin, następnie w 2/4 PLM Goleniów. W październiku 1973 roku sprzedany Syrii. W dniu 1973-10-24 w Syrii oblatany przez majora Zbigniewa Biedrzycki.
17 MiG-21 F-13 typ 74 nb 2015 nr 742015 – samolot dostarczono w dniu 1962-09-21. Użytkowany był w CSL Modlin. W dniu 1962-10-22 został przekazany do 62. PLM Krzesiny. W 1973 roku przekazany do COSSTWL (Centralny Ośrodek Szkolenia – Szkoła Techniczna Wojsk Lotniczych). W 2004 roku trafił do prywatnego muzeum w Lublinku. Pomalowany został w kamuflaż i otrzymał biały numer burtowy. W 2011 roku przewieziony do muzeum w Dęblinie.
18 MiG-21 F-13 typ 74 nb 2016 nr 742016 – samolot dostarczono w dniu 1962-09-19. Użytkowany był w CSL Modlin. W dniu 1962-10-22 został przekazany do 62. PLM Krzesiny. W dniu 1963-11-20 nastąpił wypadek, którym była kolizja z samolotem MiG-21 F-13 nb 2220. Pilot porucznik Wawrzyniec Czapiga.
19 MiG-21 F-13 typ 74 nb 2017 nr 742017 – samolot dostarczono w dniu 1962-09-19. Użytkowany był w CSL Modlin. W dniu 1962-10-22 został przekazany do 62. PLM Krzesiny. Następnie samolot trafił do 3. PLM Strachowice, 13. PLM Łęczyca, 2/4 PLM Goleniów. W dniu 1973-01-11 samolot został rozbity.
20 MiG-21 F-13 typ 74 nb 2018 nr 742018 – samolot dostarczono w dniu 1962-09-21. Użytkowany był w CSL Modlin. W dniu 1962-10-22 został przekazany do 62. PLM Krzesiny. Następnie samolot trafił do 2/4 PLM Goleniów. W październiku 1973 roku sprzedany Syrii. W dniu 1973-11-01 w Syrii oblatany przez majora Zbigniewa Biedrzycki.
21 MiG-21 F-13 typ 74 nb 2019 nr 742019 – samolot dostarczono w dniu 1962-09-21. Użytkowany był w CSL Modlin. W dniu 1962-10-22 został przekazany do 62. PLM Krzesiny. Następnie samolot trafił do 3. PLM Strachowice, 13. PLM Łęczyca, 2/4 PLM Goleniów. W październiku 1973 roku sprzedany Syrii. W dniu 1973-10-30 w Syrii oblatany przez kapitana Szymona Krupa.
22 MiG-21 F-13 typ 74 nb 2220 nr 742220 – samolot dostarczono w dniu 1963-01-11, bezpośrednio do 62. PLM Krzesiny. W dniu 1963-11-20 lub 1963-11-23 nastąpił wypadek, którym była kolizja z samolotem MiG-21 F-13 nb 2016. Samolot został trwale uszkodzony i nie nadawał się do remontu.
23 MiG-21 F-13 typ 74 nb 2223 nr 742223 – samolot dostarczono w dniu 1963-01-11, bezpośrednio do 62. PLM Krzesiny. Następnie użytkowany w 13. PLM Łęczyca i w 2/4. PLM Goleniów. W październiku 1973 roku sprzedany Syrii. W dniu 1973-10-24 w Syrii oblatany przez majora Zbigniewa Biedrzycki.
24 MiG-21 F-13 typ 74 nb 2224 nr 742224 – samolot dostarczono w dniu 1963-01-11, bezpośrednio do 62. PLM Krzesiny. Następnie użytkowany w 3. PLM Strachowice, 13. PLM Łęczyca i w 2/4. PLM Goleniów. Nosił czarny numer burtowy. W październiku 1973 roku sprzedany Syrii. W dniu 1973-10-25 w Syrii oblatany przez kapitana Czesława Stawski.
25 MiG-21 F-13 typ 74 nb 2307 nr 742307 – samolot dostarczono w dniu 1963-01-11, bezpośrednio do 62. PLM Krzesiny. Następnie użytkowany w 3. PLM Strachowice, 13. PLM Łęczyca i w 2/4. PLM Goleniów. Loty zakończył w 1973 roku. Nie został zakwalifikowany do sprzedaży i nie trafił do Syrii. Został przekazany do COSSTWL (Centralny Ośrodek Szkolenia – Szkoła Techniczna Wojsk Lotniczych). Wycofany ze stanu w dniu 1977-10-03. Następnie w 1998 roku przekazany do muzeum w Drzonowie.
Polska zakupiła 25 samolotów MiG-21 F-13. Do Syrii sprzedano 12 samolotów MiG-21 F-13 oraz dostarczono jeden komplet skrzydeł z innego samolotu. W Polsce ostatni samolot MiG-21 F-13 zdjęto ze stanu na przełomie 1978/ 1979 roku. W Polsce były także samoloty MiG-21 F (F-13) będące na stanie Północnej Grupy Armii Czerwonej. W 1985 roku, jeden z tych samolotów ustawiono jako pomnik w parku w Szprotawie, z okazji 40-rocznicy zakończenia II wojny światowej. Na cokole jest tablica z napisem „W czterdziestą rocznicę zwycięstwa nad faszyzmem. Szprotawa 1985, 06,06.” Samolot prawdopodobnie pochodził z produkcji w Czechosłowacji, jako S-106. Świadczy o tym brak okna za kabiną. Samolot jako pomnik miał namalowany numer burtowy 01 oraz czerwone gwiazdy i szachownice. Samolot jest co kilka lat malowany. W 2009 roku, samolot pomalowano na srebrno i pod skrzydłami namalowano szachownice bez obwódek.
Użytkownicy MiG-21 F-13 w Polsce.
Wprowadzenie 1961 rok.
Centrum Szkolenia Lotniczego CSL Modlin.
62 PLM Krzesiny, pierwszy pułk użytkujący MiG-21 F-13. Lotnisko Krzesiny stało się bazą odbioru nowych samolotów sprowadzanych z CCCP.
1 PLM „Warszawa” Mińsk Mazowiecki, drugi pułk użytkujący MiG-21 F-13.
11 PLM Debrzno, trzeci pułk użytkujący MiG-21 F-13, później Wrocław.
26 PLM Zegrze Pomorskie, czwarty pułk użytkujący MiG-21 F-13, otrzymuje samoloty z innych pułków w lipcu 1964 roku.
13 PLM Łęczyca, piąty pułk użytkujący MiG-21 F-13, otrzymuje samoloty z innych pułków w sierpniu 1964 roku. W czerwcu 1965 roku, przejmuje pozostałe maszyny z 3. i 26. PLM OPK. Inne pułki OPK nie mają już na stanie tej wersji.
3 PLM Wrocław-Starchowice, szósty pułk użytkujący MiG-21 F-13, przyjmuje maszyny z innych jednostek w sierpniu 1964 roku.
40 PLM-LO Świdwin. Siódmy pułk z MiG-21 F-13. We wrześniu 1964 roku, otrzymuje trzy, a po pewnym czasie kolejne trzy. Wszystkie z 11. PLM Debrzno, do 1971 roku, kiedy pułk z myśliwskiego staje się myśliwsko-szturmowym i wyzbywa się wszystkich swoich MiG-21.
41 PLM-LO Malbork od 1964 roku do 1966 roku. Ósmy pułk użytkujący MiG-21 F-13. Dwa samoloty dostarczono z 11. PLM Debrzno.
4 PLM Goleniów, następnie od 1967 roku, 2. PLM Goleniów. Dziewiąty i za razem ostatni pułk eksploatujący MiG-21 F-13. Na jego stan do 1967 roku przyjęto samoloty z 40. i 41. PLM-LO. W marcu 1971 roku, pułk ma na stanie wszystkie nie utracone MiG-21 F-13. Co bardzo ciekawe, Pułk w Goleniowie pierwsze samoloty otrzymał w wersji MiG-21 PF ( październik 1965 rok ), a dopiero w lutym 1967 roku, przyjął pierwsze MiG-21 F-13.
Koniec eksploatacji 1973r. w 2 PLM Goleniów i w ogóle w Polsce. W 1978r. pozostałe zakonserwowane 5 maszyn ( w tym jeden bez skrzydeł ) zostały skreślone ze stanu.
Opracował Karol Placha Hetman