Chabówka 2022-01-13
Lokomotywa Parowa TKw2-114.
Lokomotywa parowa, która w Polsce otrzymała oznaczenie TKw1 oraz TKw2, to była pruska lokomotywa opracowana na kilka lat przed wielką wojną światową, jako typ T16. Zbudowano 1 236 lokomotywy serii T16, dlatego parowóz był bardzo popularny w Prusach. Lokomotywa jest tendrzakiem i ma układ osi E, inaczej 0-5-0 lub OOOOO, a w Polsce mała litera „w”.
Zanim omówimy parowóz serii T16 (TKW1, TKw2), podamy kilka informacji o ich producencie. Na początku XIX wieku, w Berlinie powstał fabryka mechaniczna L. Schwartzkopff, która w 1870 roku, została przekształcona w spółkę Berliner Maschinenbau AG (BMAG, czyli Berliner Maschinenbau-Actien-Gesellschaft). Firma zajmowała się produkcją parowozów i uzbrojenia, a przede wszystkim torped. Torpedy były używane zarówno w wielkiej wojnie światowej, jak i w drugiej wojnie światowej. Firma BMAG rozwijała się bardzo dobrze do momentu kiedy niemcy rozpoczęli aryzację społeczeństwa niemieckiego. Szefowie firmy byli wyznania mojżeszowego, a rządy niemieckie stwierdziły że w firmie są „silne wpływy żydowskie”. Szefów firmy pozbawiono majątku i przymusowo wysiedlono z Niemiec. Tak Niemcy potraktowali tych którzy budowali ich potęgę.
Parowóz T16 został skonstruowany przez inżyniera Roberta Garbe (1847 - 1932). Robert Hermann Garbe był niemieckim inżynierem kolejnictwa i głównym inżynierem berlińskiego oddziału pruskich kolei państwowych w okresie 1895 - 1917. Był szczególnie znany ze swoich projektów parowozów i jest określany jako jeden z największych autorytetów w dziedzinie lokomotywy parowych.
Parowóz T16 został zaprezentowany na światowej wystawie w Malmö. Główną zaletą parowozu była jego wysoka sprawność (miał przegrzewacz), prostota konstrukcji i łatwość w naprawach. Po wielkiej wojnie światowej Polska otrzymała 37 egzemplarzy, które oznaczono TKw1. Po drugiej wojnie światowej na inwentarz polskich kolei wpisano 129 lokomotyw, które oznaczono TKw2. W Polsce lokomotywy pracowały na liniach lokalnych i jako lokomotywy manewrowe na stacjach rozrządowych. Lokomotywy TKw1 i TKw2 były w lokomotywowniach: Tarnowskie Góry, Łazy, Gliwice, Bytom, Ruda Chebdzie, Szopienice, Katowice. Ostatni parowóz TKw2-57 skreślono ze stanu PKP w grudniu 1976 roku. Kilka lokomotyw pracowało dłużej na bocznicach zakładowych.
Parowóz TKw2-114.
Parowóz został zbudowany w 1916 roku i otrzymał nr fabryczny 5789. Oznaczenie na liniach niemieckich to nr 94 729. Parowóz jako TKw2-114 służył w lokomotywowniach: Zbąszynek (od 1945 roku), Inowrocław (od 1947 roku), Szopienice (od 1948 roku), Łazy (od 1953 roku), Chebdzie (od 1954 roku), Łazy (od 1955 roku), Bytom (od 1958 roku), Gliwice (od 1959 roku). W 1971 roku, parowóz TKw2-114 został sprzedany kopalni KWK Zabrze. W 1993 roku, trafił do skansenu Chabówka.
Dane T-T parowozów TKw2:
Produkcja trwała w okresie 1913 - 1925. Masa służbowa 84 900 kg. Średnica kół napędowych 1,35 m. Ciśnienie w kotle 12 at. Powierzchnia ogrzewalna kotła 120 m2. Powierzchnia przegrzewacza 45,3 m2. Powierzchnia rusztu 2,30 m2. Prędkość konstrukcyjna 50 km/h.
Opracował Karol Placha Hetman