Warszawa 2023-03-07
Lockheed P-3 Orion.
Zanim omówimy wojskowy samolot Lockheed P-3 Orion, przypatrzmy się samolotowi transportowemu Lockheed L-188 Electra, który był protoplastą.
Lockheed L-188 Electra.
Lockheed L-188 Electra to jest czterosilnikowy samolot pasażerski produkowany przez amerykańską wytwórnię Lockheed. Był to pierwszy duży samolot transportowy w USA, który miał napęd turbośmigłowy. Samolot Lockheed L-188 Electra został zbudowany w 170 egzemplarzach i był eksploatowany w 29 krajach. W sześciu krajach samoloty były używane jako wojskowe i rządowe.
W 1954 roku, w USA, pierwsze zamówienie na samolot z napędem turbośmigłowym wpłynęło od linii Capital Airlines, która później połączyły się z linią United Airlines. Ponieważ żadna inna linia lotnicza nie wykazała zainteresowania, firma Lockheed nie podjęła prac. Dlatego linia lotnicza Capital Airlines zamówiła 60 brytyjskich samolotów Vickers Viscount.
W 1955 roku, linia lotnicza American Airlines, złożyła podobne zapotrzebowanie u Lockheed, ale na samolot większy, który zabrałby na pokład 75 pasażerów, a samolot miał pokonywać cały kraj bez międzylądowania (zasięg 3 220 km). Do programu przystąpiły inne linie lotnicze, a pojemność kabiny pasażerskiej wzrosła do 90 pasażerów. Samolot powiększono na tyle, aby wykorzystać silniki turbośmigłowe Allison 501-D13, używane w samolocie Lockheed C-130 Hercules. Pierwszą umowę na kupno samolotów Lockheed Model 188 podpisano w dniu 8 czerwca 1955 roku. W ciagu dwóch lat Lockheed zdobył zamówienia na 129 samolotów Lockheed L-188 Electra. Prototyp został oblatany w dniu 6 grudnia 1957 roku.
W początkowym okresie samolot okazał się dobry i firma Lockheed uzyskała dużo zamówień. Tym bardziej, że firma Lockheed miała ugruntowaną pozycję po sukcesie samolotu Lockheed Constellation, którego w tym czasie wyprodukowano już ponad 800 egzemplarzy. Jednak dwie pierwsze katastrofy wymusiły wprowadzenie kosztownego programu usunięcia wad konstrukcyjnych. Po pierwszych katastrofach nie wpłynęło już żadne zamówienie od linii lotniczych. Zbudowano 170 samolotów Lockheed L-188 Electra, które uległy aż 58 katastrofom.
Z początkiem 60-lat, samoloty z napędem turbośmigłowym zostały wyparte z transportu pasażerskiego i zostały zastąpione samolotami z napędem turboodrzutowym. Mimo to, wiele samolotów Lockheed L-188 Electra zostały przebudowane na cargo i służyły jeszcze wiele lat.
Dane T-T Lockheed L-188 Electra:
Załoga 3 lotników + 3 stewardesy. Pasażerowie do 85 osób. Pierwszy lot w dniu 6 grudnia 1957 roku. Ilość 170 egzemplarzy. Silniki Allison 501-D13, o mocy 4 x 3 800 KM (4 x 2 800 kW) lub Allison 501-D15, o mocy 4 x 4 110 KM (4 x 3 022 kW). Rozpiętość 30,18 m. Długość 31,81 m. Wysokość 10,00 m. Masa własna 26 036 kg. Masa maksymalna 52 665 kg. Prędkość 721 km/h. Prędkość przelotowa 650 km/h. Pułap operacyjny 8 650 m. Zasięg 4 450 km.
Lockheed P-3 Orion.
Lockheed P-3 Orion to jest amerykański morski samolot rozpoznawczy i patrolowy. Przeznaczony jest do zwalczania okrętów podwodnych i innych celów nawodnych. Samolot powstał na bazie samolotu pasażerskiego Lockheed L-188 Electra.
Zamówienie na samolot patrolowo - bojowy wpłynęło od US NAVY w sierpniu 1957 roku. Samolot miał zastąpić maszynę Lockheed P-2 Neptune. Bazą dla nowego samolotu stał się płatowiec Lockheed L-188 Electra, który miał wystarczającą przestrzeń kabiny, odpowiednio długi czas lotu, odpowiedni zasięg, a przede wszystkim czas jego opracowania był stosunkowo krótki. W ogłoszonym konkursie wzięły udział cztery wytwórnie, ale Lockheed był bezkonkurencyjny. W dodatku oferował nowoczesne silniki turbośmigłowe.
Samolot Lockheed P-3 Orion otrzymał kadłub skrócony o 2,13 m, co obniżyło masę płatowca. We wnętrzy zamontowano elektroniczny system walki z okrętami podwodnymi ASW (Anti Submarine Warfare) oraz uzbrojenie podwieszone na węzłach pod skrzydłami i w komorze bombowej. W burtach zamontowano mniej okien. Zamontowano dwa wypukłe bulaje dla astronawigacji. Na kadłubie zamontowano kilka nowych anten. Na końcu kadłuba zamontowano detektor anomalii magnetycznych.
Pierwszy prototyp samolotu, który oznaczono YP3V-1 wystartował w dniu 19 sierpnia 1958 roku. Pierwsza zamówiona seria liczyła 7 samolotów. W okresie 1961 - 1990 wyprodukowano 757 samolotów, z których 107 egzemplarzy zbudowano w Japonii w firmie Kawasaki. Samoloty trafiły do 17 państw i są systematycznie unowocześniane dla nowych zadań. Obecnie (2023 rok) samoloty nadal są eksploatowane.
Dane T-T Lockheed P-3 Orion:
Konstrukcja metalowa (głównie duraluminium). Załoga 11 żołnierzy. Silniki turbośmigłowe Allison T56-A-14, o mocy 4 x 4 910 KM (4 x 3 661 kW). Rozpiętość 30,37 m. Długość 35,61 m. Wysokość 10,27 m. Powierzchnia nośna 120,77 m kwadratowe. Masa własna 27 890 kg. Masa startowa 64 410 kg. Zapas paliwa w kadłubie i w dodatkowych zbiornikach 28 350 kg + 9 072 kg. Prędkość maksymalna 761 km/h. Prędkość przelotowa 608 km/h. Zasięg 3 835 km. Długość startu 1 673 m. Długość lądowania 1 673 m.
Opracował Karol Placha Hetman