Warszawa 2022-08-23
Bombardier Learjet 75 Liberty.
60-lata XX wieku to okres rozwoju nowej klasy samolotów tak zwanych business jets. Są to samoloty dyspozycyjne napędzane silnikami turboodrzutowymi, a następnie turbo-wentylatorowymi. Samoloty stały się bardzo popularne wśród celebrytów, artystów, piosenkarzy, przemysłowców i milionerów. Wówczas wydawało się, że flota tych samolotów będzie się bardzo dynamicznie rozwijać i powiększać. Ale tak się nie stało i przez kolejne dziesięciolecia samoloty business jets są niszową klasą. Co prawda, samoloty te są przedmiotem marzeń milionów ludzi, ale na tym marzeniu się kończy.
Learjet to kanadyjski producent samolotów biznesowych do użytku cywilnego i wojskowego z siedzibą w Wichita w stanie Kansas w Stanach Zjednoczonych. Firma została założona pod koniec 50-lat XX wieku przez Williama Powella Leara, jako Swiss American Aviation Corporation. W 1963 roku, pierwszy lot wykonał samolot oznaczony Learjet 23. Samolot uzyskał kilkanaście zamówień. Samoloty okazały się szybkie, niewielkie, o dużym zasięgu, a przede wszystkim kultowe. Najbardziej popularnym z rodziny były samolot Learjet 35 / 45. Od 1962 roku, firma wyprodukowała około 3 000 samolotów różnych typów.
W 1990 roku, firma Learjet została kupiona przez koncern Bombardier.
W 2015 roku, firma Bombardier opracowała kolejny samolot, który oznaczono Learjet 80 / 85, ale z uwagi na brak zainteresowania produkcji seryjnej nie podjęto. Według badań koncernu Bombardier, bogaci klienci szukali samolotów z większą kabiną pasażerską. Natomiast nowi klienci szukali tańszych propozycji. W 2020 roku, dostarczono zaledwie 11 egzemplarzy Learjet 75 Liberty, w porównaniu do 112 samolotów Learjet dostarczonych w 2001 roku. Samolot Learjet 75 Liberty był w tym samym segmencie rynku, co popularny Embraer Phenom 300 (E) czy samolot Cessna Citation CJ3 +. Warto zauważyć, że samoloty rywali są tańsze w zakupie i czarterowaniu. Cena za jedną godzinę lotu samolotem czarterowanym Learjet 75 Liberty wynosi 3 400 USD. W 2021 roku, cena nowego samolotu wynosiła 9,9 miliona USD. W lutym 2021 roku, koncern Bombardier ogłosił zakończenie produkcji samolotów Learjet 70 / 75, na korzyść większych samolotów. Baza obsługowa samolotów Learjet ma być utrzymana do 2035 roku.
W Polsce pierwszy samolot Learjet 75 Liberty został kupiony w 2015 roku, przez prywatną firmę. Samolot otrzymał rejestrację SP-AAW, Nr seryjny 45-490. W 2020 roku samolot został sprzedany następnemu właścicielowi. Samolot miał nalot 807 godzin. Silniki Honeywell TFE731-40BR-1B.
Samoloty Learjet 75 Liberty dla Lotniczego Pogotowia Ratunkowego.
Dwa samoloty Learjet 75 Liberty dla Lotniczego Pogotowia Ratunkowego, zostały zamówione w 2019 roku. Umowę z dostawcą podpisano pod koniec 2019 roku, a oficjalnie ogłoszono w styczniu 2020 roku. Wtedy Bombardier poinformował o sprzedaży dwóch samolotów Learjet 75 Liberty do Fargo Jet Center (FJC) z siedzibą w Dakocie Północnej, której zadaniem było przebudowanie samolotów do konfiguracji medycznej (medevac) i dostarczenie ich do Lotniczego Pogotowia Ratunkowego (LPR) z siedzibą w Warszawie.
W dniu 16 grudnia 2021 roku, pierwszy samolot Learjet 75 Liberty wylądował na lotnisku Okęcie w Warszawie. Maszyna leciała do Polski z Fargo w USA do Warszawy z międzylądowaniami w Goose Bay, Rejkjawiku oraz w szkockim Wick. W dniu 20 grudnia 2021 roku, w Warszawie wylądował drugi samolot. Samoloty otrzymały rejestracje SP-MXR (Nr 45-595), SP-MXS (Nr 45-596) i zostały wdrożone do służby w kwietniu 2022 roku.
Samoloty są przeznaczone do transportu dwóch ciężko chorych pacjentów. Możliwy jest transport dziecka w inkubatorze. Możliwy jest montaż trzech par noszy dla ewakuacji medycznej lżej rannych pacjentów.
Obecnie (2022 rok) flota LPR składa się z 36 statków powietrznych: 27 śmigłowców Airbus EC135 P2+/P3, dwóch Robinsonów R44 Raven II, dwóch samolotów Piaggio P.180 Avanti, dwóch Learjet 75 Liberty oraz trzech Tecnam P2008JC MkII.
Konstrukcja Learjet 75 Liberty.
Samolot Learjet 75 Liberty został opracowany w 2013 roku i jest napędzany dwoma silnikami Honeywell TFE731-40BR montowanymi z tyłu. Każdy z nich uzyskuje 3 850 funtów siły ciągu. Pozwala to na start samolotu na dystansie zaledwie 4 440 stóp. Minimalna długość lądowania wynosi 2 296 stóp. Samolot Learjet 75 Liberty zdolny jest do lotu na pułapie 51 000 stóp, z prędkością 465 knots. Samolot może pokonać do 2 070 mil morskich (2 393 mil / 3 854 km).
Kokpit samolotu jest klasyczny i znajduje się w nim miejsce dla dwóch pilotów. Firma Bombardier w kokpicie zainstalował Bombardier Kabina lotu Vision. Tutaj są najnowsze technologie nawigacyjne i komunikacyjne. Synthetic Vision, ulepszona ergonomia i zaawansowane sterowanie. Zintegrowany zestaw awioniki Garmin G5000, syntetyczny system wizyjny (SVS) i potrójnie zintegrowany FMS z graficznym planowaniem lotu.
Kabina pasażerska jest przeznaczona dla przewozu 8 - 9 osób w zależności od konfiguracji foteli. Fotele są indywidualne, obszerne i ustawione przodem lub tyłem do kierunku lotu. Pasażerowie mają do dyspozycji duże stoliki oraz elektryczne złącza USB, gniazdka elektryczne i lampki do czytania. Na życzenie klienta montowany jest system satelitarnego internetu. Wejście do samolotu zapewniają drzwi typu kieszeniowego z zamontowanymi w dolnej części schodkami.
Silniki 2 × Honeywell TFE731-40BR Turbine, 3,850 lbf (17.1 kN) każdy.
Dane T-T Learjet 75 Liberty:
Długość 58 ft 0 in (17.7 m). Rozpiętość 50 ft 11 in (15.5 m). Wysokość 14.13 ft (4.31 m). Powierzchnia skrzydeł 311.6 sq ft (28.95 m2). Masa własna 13,890 lb (6,300 kg). Masa maksymalna 21,500 lb (9,752 kg). Prędkość przelotowa 465 kn (535 mph, 861 km/h). Zasięg 2,040 nmi (2,350 mi, 3,780 km). Pułap lotu do 51,000 ft (16,000 m).
Opracował Karol Placha Hetman