Napoleon 2022-11-20
WSK PZL Świdnik Mi-2 nb 2029.
193a Rozdział 1965-08-26. Polska.
Historia Mi-2.
Śmigłowiec Mil Mi-2 to jeden z najbardziej rozpoznawalnych śmigłowców na świecie. W kodzie NATO Mi-2 otrzymał nazwę Hoplite. (Hoplite jest to ciężkozbrojny żołnierz piechoty w starożytnej Grecji od VII do IV wieku pne). Śmigłowiec otrzymał także kilka gwarowych nazw, w tym najpopularniejszą „Czajnik”. Został zaprojektowany w CCCP w biurze Michaiła Mila. Śmigłowiec okazał się udany i zapadła decyzja o jego produkcji seryjnej. Jednak gospodarka CCCP była niewydolna, a zakłady zbrojeniowe obciążone pilniejszą produkcją. Dlatego podjęto decyzję o ulokowaniu produkcji Mi-2 w WSK PZL Świdnik. Decyzji sprzyjało doświadczenie Świdnika zdobyte przy produkcji śmigłowców SM-1 i SM-2. Była także inna korzyść dla komunistów; Można było znacznie ograniczyć Polskie prace badawczo-rozwojowe nad rodzimymi konstrukcjami. W efekcie; każdy Mi-2 został zbudowany w Świdniku. W 1963 roku, zapadły ostateczne decyzje i zakupiono licencję śmigłowca Mi-2. Sowieci nie zgodzili się na nadanie maszynie nazwy SM-3, którą w Polsce dla niej przewidziano.
W 1964 roku, w WSK PZL Świdnik rozpoczęto produkcję śmigłowców Mi-2 z części dostarczonych z CCCP. W 1965 roku, z taśmy produkcyjnej zjechał pierwszy całkowicie Polski Mi-2. Ogółem zbudowano około 5 400 sztuk śmigłowców Mi-2 w różnych odmianach. Pierwotnie śmigłowiec został zaprojektowany jako maszyna do zadań cywilnych. Lecz w Świdniku opracowano kilkanaście wariantów dla wojska i to one głównie były produkowane i trafiały na uzbrojenie Wojska Polskiego i innych krajów. Mimo, że konstrukcja Mi-2 jest już przestarzała to nadal (2022 roku) znajduje się on w służbach wojskowych i cywilnych wielu krajów.
Przyczynkiem do powstania nowego śmigłowca było opracowanie nowego silnika turbinowego o oznaczeniu GTD-350. Śmigłowiec Mi-2 nie był pierwszym śmigłowcem w CCCP z tego typu napędem. Pierwszym był Mil Mi-6, jeden z największych śmigłowców świata. Wbrew powszechnej opinii, śmigłowiec Mi-2 nie był projektowany jako lekki śmigłowiec. Przecież miał zabrać na pokład do 9 osób. Lekkim śmigłowcem w tym czasie był Mil Mi-1, dla 3-4 osób, produkowany w Polsce do 1965 roku, a w CCCP do 1970 roku. To że po pewnym czasie Mi-2 wyparła z użytkowania Mi-1, było wynikiem jego zalet eksploatacyjnych. W dodatku jego dwusilnikowy napęd znacznie podnosił bezpieczeństwo podczas lotu. Opracowanie śmigłowca Mil Mi-2 było bardziej eksperymentem niż konkretnym celem. Dlatego, że śmigłowce z napędem turbinowym były dużą nowością i wszystkie firmy budujące tego typu statki powietrzne podjęły prace w tym kierunku.
Prace nad Mil Mi-2 podjęto w 1959 roku. W styczniu 1961 roku zatwierdzono makietę śmigłowca. W lutym 1961 roku, gotowa była dokumentacja do budowy prototypu. Pierwszy lot prototypu odbył się w dniu 22 września 1961 roku.
Jedną z pierwszych wersji prototypowych Mi-2 była wersja rolnicza. Jej próby przeprowadzono w jednym z kołchozów niedaleko Moskwy w 1962 roku. Śmigłowiec otrzymał instalacje do opylania nawozami. W wrześniu 1962 roku, śmigłowiec ten zademonstrowano władzom partyjno-rządowym CCCP. W maju 1963 roku, jeden z prototypów ustanowił światowy rekord prędkość na trasie zamkniętej 100 km, ustanawiając wynik 253,800 km/h.
Do Polski, do WSK PZL Świdnik trafiła dokumentacja prototypowa. Trzeba było przetłumaczyć ją na Język Polski i wykonać całą dokumentację produkcyjną. Należało wykonać całe oprzyrządowanie, stanowiska montażowe, stanowiska kontrolno-pomiarowe. Po zbudowaniu prototypów należało wykonać ich próby zakładowe statyczne i w locie. Ten sam zakres pracy był wykonany w WSK PZL Rzeszów w stosunku do silników GTD-350 i przekładni głównej.
W dniu 26 sierpnia 1965 roku, oblatano pierwszy śmigłowiec Mi-2 zbudowany w Świdniku z części dostarczonych z CCCP. Załogę stanowili piloci radzieccy Rafail Karapatian i Biełusow.
W dniu 4 listopada 1965 roku, oblatano pierwszy egzemplarz wyprodukowany całkowicie w Świdniku (nr ser. 520001). Załogę stanowili: pilot doświadczalny mgr inż. Wiesław Mercik, mgr inż. Kazimierz Moskowicz i Henryk Jaworski.
Produkcja seryjna śmigłowców Mi-2 trwała od 1964 roku do 1991 roku, a po przerwie krótko w 2005 roku.
Mimo że w XXI wieku jest to już konstrukcja przestarzała, a możliwości jej modernizacji niewielkie, w rosyjskich zakładach Rostwiertoł opracowano zmodernizowaną wersję Mi-2 A. Modernizacja obejmuje wymianę silników oraz awioniki. Podobne prace przeprowadzono w ukraińskich zakładach lotniczych w Winnicy. Opracowano tam śmigłowiec Mi-2 MSB2 wyposażony w nowsze silniki, nowy reduktor, awionikę i nieco przebudowanym kadłubem.
Wersje Mi-2.
Mi-2 T – wariant transportowy przeznaczony do przewozu 8 osób albo ładunku o masie do 700 kg wewnątrz kabiny.
Mi-2 P – wariant pasażerski przeznaczony do przewozu 6-8 pasażerów wraz z bagażem. Fotele i kanapy są wyposażone w znacznie wygodniejszą tapicerkę. Ściany wyłożono panelami, a na podłodze położono wykładzinę. Zastosowano innego typu oświetlenie kabiny.
Mi-2 Sz, Mi-2 U – warianty szkolne wyposażony w układ podwójnych sterownic.
W 1974 roku, zbudowano specjalistyczny śmigłowiec przeznaczony do transmisji radiowych i TV. Otrzymał o oznaczenie SP-TVA. Śmigłowiec intensywnie wykorzystywano podczas kolarskiego „Wyścigu Pokoju”, przekazując z niego transmisje na żywo. Jednak głównym celem śmigłowca były zadania wykonywane na rzecz Urzędu Bezpieczeństwa.
Dla przedsiębiorstw Instal w Nasielsku oraz firmy Mostostal zbudowano wersje dźwigowe o udźwigu 800 kg. Uzupełniały one w pracy trzy śmigłowce Mil Mi-6.
Cztery śmigłowce Mi-2 w wariancie polarnym zbudowane zostały dla Polskiej Akademii Nauk, przeznaczone dla naukowców z Polskich stacji badawczych na Antarktydzie. Śmigłowce w tym wariancie wyposażono w urządzenia do nawigacji w rejonach podbiegunowych, zmodyfikowane radiostacje oraz kamery fotograficzne i dodatkowe reflektory.
Dla firmy Aeropol zbudowano wersje z kamerami termowizyjnymi. Śmigłowce te wykorzystywano do kontroli sieci energetycznych.
Warianty wojskowe, rolnicze i ratownicze zostały opisane w osobnych rozdziałach.
Zestawienie PZL Mi-2.
Produkcja seryjna śmigłowców PZL Mi-2 była prowadzono wyłącznie w Polsce w zakładach WSK PZL Świdnik. Do 1985 roku ,zbudowano około 4 500 sztuk, a do 1988 roku około 5 100 sztuk. Łącznie zbudowano około 5 400 śmigłowców PZL Mi-2. Większość śmigłowców trafiła do CCCP i krajów zależnych od CCCP. W Polsce śmigłowce były eksploatowane w Wojsku Polskim, Lotniczym Pogotowiu Ratunkowym, gospodarce narodowej.
Dane T-T Mi-2:
Średnica wirnika nośnego 14,56 m. Długość całkowita 17,42 m. Długość kadłuba 11,94 m. Szerokość kadłuba 3,25 m. Wysokość bez śmigła ogonowego 3,75 m. Masa własna 2 375 kg. Masa startowa 3 550 kg. Masa ładunku użytecznego 700 kg. Paliwo w wewnętrznych zbiornikach 600 litrów. Prędkość maksymalna 210 km/h. Prędkość przelotowa 190 km/h. Wznoszenie pionowe 4,6 m/s. Pułap 4 000 m. Pułap w zawisie bez wpływu ziemi 900 m. Pułap zawisu z wpływem ziemi 1 600 m. Zasięg 300 km. Zasięg maksymalny 600 km.
Opracował Karol Placha Hetman