Kraków 2018-05-23
317b Rozdział 2010-03-15
Sikorsky-Mielec Black Hawk S-70i
Polska
Historia
Black Hawk
Wojna wietnamska ukształtowała poglądy na temat użycia śmigłowców na polu walki. Po raz pierwszy został wtedy w USA zorganizowany oddział Kawalerii Powietrznej, którego podstawowym środkiem transportu były wielozadaniowe śmigłowce. Najpowszechniej wówczas używaną maszyną był śmigłowiec Bell UH-1 Iroquois (Huey). Już z początkiem 60-lat nie spełniał on rosnących wymagań wojska. Dowództwo US Army w latach 1965-1971 opracowało założenia określone UTTAS (Utility Tactical Transport Aircraft System). W dniu 5 stycznia 1972 roku ogłoszono konkurs. Do konkursu stanęły firmy: Boeing Vertol, Sikorsky Aircraft. Z uwagi na ścisłe wymagania obie konstrukcje były do siebie podobne. Tak powstał Sikorsky S-70 / YUH-60 A Black Hawk (Czarny Jastrząb).
Sikorsky S-70 to amerykańska rodzina średnich śmigłowców transportowych i użytkowych, produkowanych przez koncern Sikorsky Aircraft. Śmigłowiec został opracowany dla amerykańskiej armii w 70-latach, wygrywając konkurs i został oznaczony jako UH-60 Black Hawk i stworzył dużą rodzinę w służbie wojskowej USA. Od tego czasu opracowano nowe i ulepszone wersje UH-60. Wersje cywilne i niektóre wersje wojskowe są produkowane zgodnie z różnymi oznaczeniami modeli S-70.
Wielozadaniowy śmigłowiec Black Hawk służy w armii USA i siłach zbrojnymi 28 innych krajów na całym świecie, jako wytrzymały, niezawodny śmigłowiec użytkowy.
W ciągu ostatnich 40 lat ten niezwykły śmigłowiec działał w niezliczonych rejonach walki, by dostarczać i ewakuować oddziały, ratować życie, jako platforma ewakuacyjna MEDEVAC lub ofiar konfliktów, dostarczająca niezbędne zaopatrzenie żołnierzom, dowożąca podstawowe produkty podczas klęsk żywiołowych. Występuje w roli strażaka powietrznego i służy do patrolowania granic.
Obecnie nowoczesny wariant tego śmigłowca użytkowego podejmuje nowy zestaw misji - jako uzbrojony śmigłowiec, który zapewnia likwidowanie ognia przeciwnika, kiedy wspiera oddziały naziemne, a także tworząc uzbrojoną eskortę. Dzięki cyfrowej awionice, potężnym silnikom General Electric, wysokiej wytrzymałości konstrukcji płatowca i kompozytowym, szerokim łopatom wirnika, dzisiejsza platforma Black Hawk ma lepszą zdolność przetrwania, zapewnia całkowitą ocenę sytuacji, potrafi latać wyżej i przewozić więcej ładunku niż jego poprzednie wersje.
Ponad 4 000 maszyn Black Hawk wszystkich typów jest dziś użytkowanych na całym świecie. Armia Stanów Zjednoczonych jest największym operatorem z 2 135 sztukami H-60. Ten sam śmigłowiec eksportowany jest na skalę międzynarodową bezpośrednio od firmy Sikorsky pod oznaczeniem S-70.
Rodzina S-70 została opracowana, aby spełnić wymóg armii amerykańskiej, by zastąpić rodzinę średnich śmigłowców UH-1 Iroquois. Prace ruszyły w 1972 roku. Program Utility Tactical Transport Aircraft System (UTTAS) – system taktycznego transportu powietrznego. Zbudowano trzy prototypy (+ dwa do prób naziemnych) S-70 / YUH-60 A, a pierwszy lot wykonano w dniu 17 października 1974 roku. Konkurentem była konstrukcja Boeing-Vertol YUH-61A. Konkurencyjna maszyna YUH-61 została oblatana w dniu 29 listopada 1974 roku.
Wiosną 1976 roku loty testowe rozpoczęło wojsko. Każda z firm dostarczyła po 3 śmigłowce. Praktycznie pod każdym względem YUH-60 górował na YUH-61. Miał większą prędkość wznoszenia, prędkość maksymalną, mniejszą masę własną, niższe koszty eksploatacji, większy poziom bezpieczeństwa dla załogi. Śmigłowiec YUH-61 A miał tylko lepszy wirnik, tak zwany półsztywny, kompozytowy, zbudowany na podstawie licencji firmy MBB.
Wynik konkursu ogłoszono 23 grudnia 1976 roku. Zwycięzcą został YUH-60A i został skierowany do produkcji oraz wszedł do służby jako UH-60 A Black Hawk w US Army w 1979 roku. Pierwszy lot seryjnego UH-60 nastąpił w dniu 17 października 1978 roku.
Pierwsze zamówienie z grudnia 1976 roku obejmowało 15 maszyn, po czym już wiosną 1977 roku zamówiono kolejne 368 maszyn, z terminem realizacji do końca 1981 roku. Pierwszy śmigłowiec UH-60 A dostarczono US Army w dniu 31 października 1978 roku. W dniu 19 czerwca 1979 roku pierwszy śmigłowiec UH-60 A trafił do ośrodka szkoleniowego w Alabamie. Pierwszą jednostką operacyjną była 101. Jednostka Kawalerii Powietrznej w Fort Cambell, Kentucky.
W kwietniu 1982 roku wpłynęło kolejne duże zamówienie na 294 maszyny z czasem realizacji do końca 1985 roku. Wartość kontraktu to 950 mln $.
Pierwszą operacją wojskową dla UH-60 była amerykańska interwencja na Grenadzie w 1983 roku. Śmigłowce przetransportowały na wyspę oddziały inwazyjne z lotniskowca Guam. UH-60 okazał się bardzo dobry. Jeden z UH-60 powrócił do bazy z wieloma dziurami po pociskach.
Po wejściu do służby śmigłowiec zmodyfikowano pod kątem nowych misji i zadań, w tym stawiania min i ewakuacji medycznej. Wariant EH-60 został opracowany do prowadzenia walki elektronicznej. Wariant MH-60 dla operacji specjalnych lotnictwa i wsparcia innych misji. Pod koniec 80-lat model został ulepszony do UH-60 L, który otrzymał nowe silniki General Electric T700-701C o większej mocy.
Ulepszony model UH-60 M został opracowany na początku 2000 roku. UH-60 M i jego wersja międzynarodowa, S-70i, z nawigacją GPS, szklanym kokpitem, zintegrowany system zarządzania lotem oraz znaczną modernizacją układu napędowego i wirnika, dodającą zarówno moc, jak i zdolność podnoszenia ładunku.
Kilka wersji S-70 wykorzystuje się do transportu prezydenta Stanów Zjednoczonych, który przy przewożeniu prezydenta nazywany jest "Marine One".
W operacjach szturmowych maszyna może przewozić 20 osób, oddział 11 uzbrojonych żołnierzy lub haubicę 105 mm M102, trzydzieści pocisków amunicji i sześcioosobową załogę. Alternatywnie może przewieźć 2 600 funtów (1 200 kg) ładunku lub ładunku podwieszonego 9 000 funtów (4 100 kg).
Marynarka Wojenna Stanów Zjednoczonych otrzymała pierwszy spersonalizowany SH-60 B Seahawk (Sea Hawk) w 1983 roku, oraz SH-60 F Ocean Hawk w 1988 roku.
HH-60 G Pave Hawk jest wysoce zmodyfikowaną wersją śmigłowca S-70, zaprojektowanego głównie do ratowania załogi zestrzelonego samolotu lub innego odizolowanego personelu podczas wojny lub konfliktu. Wyposażony jest w wyciągarkę z liną o długości 250 stóp (76 m), która ma udźwig 600 funtów (270 kg). Śmigłowiec ma wysuwaną sondę do tankowania w locie. Siły powietrzne Stanów Zjednoczonych otrzymały MH-60 G Pave Hawk w 1982 roku.
Straż Przybrzeżna Stanów Zjednoczonych otrzymała HH-60 J Jayhawk w 1992 roku.
S-70 A Firehawk to wersja S-70 przeznaczona do gaszenia pożarów, ratownictwa, ewakuacji medycznej i zewnętrznego podnoszenia dużych ładunków i sprzętu. Gwardia Narodowa Oregonu była pierwszą organizacją wojskową na świecie, która dodała Firehawk do swojego wyposażenia. Oddział Straży Pożarnej w Los Angeles był pierwszą organizacją miejską użytkującą te śmigłowce.
W amerykańskim filmie „Helikopter w ogniu” w reżyserii Ridleya Scotta przedstawiono autentyczne wydarzenia z operacji w Mogadiszu. Podczas akcji sił amerykańskich zestrzelono dwa śmigłowce MH-60 Black Hawk. Film powstał w 2001 roku, a przedstawia wydarzenia z 1993 roku.
S-70i Black Hawk: Międzynarodowa wersja wojskowa produkowana przez spółkę zależną Sikorsky, PZL Mielec w Polsce.
S-70i Black Hawk
Śmigłowiec S-70i Black Hawk jest najnowszym modelem rodziny samolotów wielozadaniowych Black Hawk. Śmigłowiec budowany jest przez PZL Mielec, spółkę zależną Sikorsky Aircraft. S-70i jest oferowany międzynarodowym klientom wojskowym i agencjom rządowym.
Litera „i” w nazwie oznacza international - międzynarodowy. Śmigłowiec S-70i może być konfigurowany zgodnie z misjami specyficznymi dla klienta, takimi jak transport wojskowy i atak szturmowy, dowodzenie i kontrola, patrol graniczny, poszukiwanie i ratownictwo, transport ładunku i transport VIP.
W PZL Mielec pierwszą kabinę zbudowano w dniu 12 marca 2009 roku. Pierwszy kompletny śmigłowiec S-70i w PZL Mielec zbudowano w dniu 15 marca 2010 roku, a jego pierwszy lot wykonano w centrum badawczym Sikorsky Aircraft w West Palm Beach na Florydzie w dniu 1 lipca 2010 roku.
Śmigłowiec S-70i i UH-60 mają ten sam płatowiec, dlatego w PZL Mielec są produkowane element do śmigłowca UH-60. Początkowo śmigłowce S-70i trafiały do USA celem doposażenia. Później kompletowanie śmigłowców prowadzono w PZL Mielec i z Mielca trafiały one do klientów.
PZL Mielec dostarczył pierwsze trzy śmigłowce S-70i Black Hawk do klienta w sierpniu 2011 roku.
Sikorsky Aircraft podpisał umowę z Ministerstwem Obrony Brunei w grudniu 2011 roku. Na dostawę 12 śmigłowców S-70i dla Royal Brunei Air Force (RBAF). Zakres kontraktowy obejmuje również dostawę części zamiennych, sprzętu szkoleniowego i wsparcia naziemnego, a także opcję dla dziesięciu dodatkowych śmigłowców.
Sikorsky dostarczył pięć S-70i Black Hawks do jednostki Special Forces w dywizji Air Assault Division w Kolumbii w marcu 2013 roku. Kolumbijska armia złożyła zamówienie w Sikorsky Aircraft na dwa dodatkowe S-70i Black Hawk w kwietniu 2013 roku.
Śmigłowiec S-70i Black Hawk ma maksymalną masę brutto 9 979 kg. Może pomieścić dwóch członków załogi i do 13 uzbrojonych żołnierzy.
Niezawodna konstrukcja płatowca S-70i, jest odporna na zderzenia, integruje konstrukcję ładowni i kokpitu. Konstrukcja może opierać się ogniowi prowadzonemu z broni ręcznej i większym pociskom. Wejście i wyjście załogi i żołnierzy odbywa się za pomocą otwieranych drzwi kokpitu i dwóch przesuwnych drzwi ładowni.
Śmigłowiec może być wyposażony w ochronę balistyczną, aktywny system kontroli wibracji, sprzęt medyczny, system zintegrowanej kontroli stanu śmigłowca (IVHM), dodatkowe zbiorniki paliwa, zewnętrzną wciągarkę ratunkową, urządzenie do zjazdu i hak ładunkowy.
Szklany kokpit S-70i oferuje miejsca bezpieczne w razie wypadku dla pilota i drugiego pilota. W pełni zintegrowany cyfrowy kokpit jest wyposażony w zaawansowany pakiet awioniki z czterema dziesięciocalowymi wielofunkcyjnymi wyświetlaczami (MFD), podwójnym cyfrowym automatycznym systemem sterowania lotem oraz sprzężonym sterownikiem lotu i systemem zarządzania lotem (FMS). Systemy nawigacyjne i komunikacyjne zawierają podwójny wbudowany system GPS / INS z mapą cyfrową, dwie radiostacje UHF / VHF, AM / FM, automatyczny wykrywacz kierunków, VOR / ILS oraz trójstopniowy elektroniczny system łączności (ICS).
Przestronna ładownia ma powierzchnię 8,1 m².
Bazowy śmigłowiec S-70i nie ma standardowego uzbrojenia. Nowo zbudowane śmigłowce S-70i lub istniejące platformy można zintegrować z systemem Battlehawk. System obejmuje karabiny maszynowe, wyrzutnie rakietowe 70 mm, system pocisków sterowanych laserowo powietrze-ziemia, sterowany z hełmu pilota, zewnętrzny system mocowania uzbrojenia na wysięgnikach.
S-70i Black Hawk jest napędzany dwoma silnikami turbowałowymi T700-GE701D wyposażonymi w elektroniczny układ sterowania typu C. Każdy silnik rozwija maksymalną moc 1 447 kW.
Silniki turbinowe mogą pracować przez 30 minut bez smarowania. Silnik T700-GE-701D wymienia się w czasie 4 godziny. Śmigłowiec ma pomocniczą jednostkę mocy APU Solar T62T-40-1 o mocy 100 KM (75 kW).
Dwusilnikowy napęd porusza główny wirnik składający się z czterech kompozytowo-tytanowych łopat. Układ paliwowy składa się z dwóch niezależnych i samo-uszczelniających się zbiorników paliwa, umieszczonych za ładownią. Jednopunktowe połączenie pozwala na ciśnieniowe tankowanie wszystkich zbiorników paliwa.
S-70i Black Hawk wyposażony jest w trzypunktowe podwozie z funkcjami pochłaniania energii. Wytrzymałe podwozie pozwala lądować i startować z praktycznie każdego nieprzygotowanego terenu.
S-70i może latać z maksymalną prędkością przelotu 277 km / h. Pułap serwisowy śmigłowca AEO (wszystkie silniki operacyjne) ma 13 200 stóp. Helikopter ma maksymalny zasięg 459 km bez rezerwy.
S-70i Black Hawk można transportować na pokładzie samolotu Lockheed C-130 Hercules lub każdego większego.
Wersje Black Hawk
JUH-60 A - 1974 rok - Co najmniej 7 prototypów przedstawiono do oceny i kilka do celów testowych. Kolejne 20 lub więcej jako GUH-60 A dla testów naziemnych.
UH-60 A Black Hawk - 1977 rok - Pierwsza generacja Black Hawk dla armii amerykańskiej. Wyprodukowany w latach 1977-1989. Certyfikat do użytku komercyjnego w 2015 roku. Przeznaczony jest do transportu 11 żołnierzy z pełnym ekwipunkiem i 3 członków załogi. Bez poważnych modyfikacji może być stosowany do przewozu rannych, transportu sprzętu bojowego i zaopatrzenia oraz jako latające stanowisko dowodzenia. Konstrukcja śmigłowca ma wytrzymać lądowanie autorotacyjne z wysokości 650 m, bez kontuzji załogi i pasażerów. Wytrzymuje także ostrzał pociskami 6,72 mm z odległości 100 m. Może być brutalnie eksploatowany w trudnych warunkach atmosferycznych, pustynnych, tropikalnych i arktycznych. UH-60 A w ciągu 6 godzin może być przygotowany i załadowany na pokład samolotu transportowego: C-130 1 sztuka, C-141 2 sztuki, C-5 6 sztuk. UH-60 A z dodatkowymi zbiornikami paliwa jest w stanie etapami pokonać Ocean Atlantycki: USA - Nowa Funlandia - Azory - Madera - Gibraltar - Włochy.
SH-60 B Sea Hawk - 1979 rok - w 1984 roku US NAVY postanowiła znaleźć następcę śmigłowca Kaman SH-2 F Sea Spirite stanowiącego podstawę lekkiego systemu powietrznego LAMPS Mk.1. W systemie tym śmigłowiec służy do zwalczania okrętów podwodnych (AWS) oraz wykrywania i naprowadzania innych środków bojowych na cele nawodne (ASST). System ten jest oparty na mniejszych okrętach: niszczycielach, fregatach i krążownikach. Do konkursu stanęły konstrukcje: Sikorsky S-70 i Boeing Vertol Model 179. W dniu 28 lutego 1978 roku Departament Obrony USA zatwierdził wybór S-70 i program śmigłowca o oznaczeniu YSH-60 B. W tym czasie firma Sikorsky już przebudowała jeden z prototypów na śmigłowiec morski. W lipcu-sierpniu 1978 roku śmigłowiec przeszedł testy na fregacie USS Oliver Hazard Perry (FFG-7) i niszczycielu USS Artur W. Radford (DD-968). Budowę docelowego śmigłowca ukończono w dniu 30 sierpnia 1979 roku i w dniu 12 grudnia 1979 roku został oblatany. Pierwsze zamówienie wpłynęło we wrześniu 1981 roku na 18 sztuk maszyn SH-60 B. Do 1987 roku zbudowano 204 maszyny i rozmieszczono je na 105 okrętach. Tak powstała platforma LAMPS Mk.3. Okręty wojenne same wykrywają cele nawodne i podwodne, systemami radiolokacyjnymi. Potem wysyłane są samoloty P-3 C Orion lub S-3 A Viking. Jeśli one nie zniszczyły celów, to do walki są wysyłane śmigłowce SH-60 B. Po lokalizacji okrętu podwodnego-celu śmigłowiec na pułapie około 45 m zbliża się do celu kursem pod wiatr. Atak torpedowy wykonuje się z pułapu około 15 m. Torpedy są samonaprowadzające. Śmigłowce są używane także do zadań SAR, CSAR oraz transportu osób i towarów niezbędnych na okręcie.
EH-60 A Quick Fix -1981 rok - US Army UH-60A zmodyfikowany do walki elektronicznej (EW) mający na celu lokalizowanie, klasyfikowanie i zakłócanie ruchu sygnałów przeciwnika. Zadania te realizuje zestaw Quick Fix II, o masie 816 kg. Podstawowym elementem jest aparatura elektroniczna AN/ALQ-151, którą zbudowała firma Electronic System Laboratories. Śmigłowiec ma pod kadłubem 4 anteny dipolowe i wysuwaną antenę typu bat.
EH-60 B Quick Fix - 1981 rok - Wersja rozpoznania radarowego i wczesnego ostrzegania. Została zbudowana w ramach programu SOTAS. Pod kadłubem śmigłowca umieszczono obrotową antenę firmy Motorola. Prototyp EH-60 B Quick Fix został oblatany w dniu 6 lutego 1981 roku.
MH-60 G Pave Hawk - 1982 rok - Wariant operacji specjalnych dla amerykańskich sił powietrznych. Przeprojektowany HH-60 G.
S-70 B - 1984 rok - B jest zagraniczną wersją eksportową dla zadań morskich, opartą na wariantach Seahawk. Użytkownicy: Hiszpania, Australia, Grecja, Turcja.
S-70 C - 1986 rok - Wersja eksportowa i cywilna. Śmigłowiec uzyskał certyfikat FAA we wrześniu 1986 roku. Został dopuszczony do patrolowania lasów, akwenów wodnych, zwiadów geologicznych oraz transportu ładunków na podwieszaniu zewnętrznym. W odmianie pasażerskiej ma w ładowni 19 foteli. W odmianie sanitarnej może transportować 6 chorych na noszach.
HH-60 A Night Hawk - 1984 rok - wersja ta powstała na zamówienie USAF, jako śmigłowiec dla ratowania załóg zestrzelonych nad wrogim terenem. Ma promień działania 463 km od bazy. Oprócz dodatkowych zbiorników paliwa ma możliwość tankowania w locie. Cysterną jest C-130 Hercules, a tankowanie odbywa się giętkim przewodem. Jest zdolny do lotu w bardzo trudnych warunkach pogodowych i w nocy. W wyposażeniu jest wyciągarka, zestaw medyczny podtrzymania życia, 4 nosze, dwa karabiny maszynowe. Śmigłowiec ma awionikę firmy IBM: aparatura obserwacji w podczerwieni FLIR, monitory ekranowe CRT, cyfrowy zespół danych MIL STD 1553B, wyświetlacz map. Namiar pozycji ratowanych żołnierzy odbywa się przy pomocy radiostacji UHF ADF. Pierwszy lot odbył się w dniu 4 lutego 1984 roku. Na śmigłowcu testowano system nawigacyjny GPS bazujący na satelitach Navstar.
HH-60 G Pave Hawk -1987 rok - Wariant USAF. Pave Hawk różni się od Black Hawk dodatkowymi zbiornikami paliwa, sondą do tankowania w powietrzu i głowicą obserwacyjną na podczerwień.
S-70 A - 1987 rok - Wersja eksportowa. Pierwszymi zamawiającymi były państwa: Szwajcaria, Filipiny. W odmianie pasażerskiej mogą zabrać 19 pasażerów. Śmigłowce mogą być alternatywnie wyposażone w silniki Rolls-Royce / Turbomeca RTM 322 oraz cywilne silniki General Electric CT7-2C.
SH-60 F Ocean Hawk - 1987 rok - Sikorsky S-70 B-4 był wariantem zwalczania okrętów podwodnych (ASW) opracowanego przez Seahawk dla amerykańskiej marynarki wojennej. Różnica między SH-60 B Sea Hawk, a SH-60 F Ocean Hawk jest taka, że „F” jest przeznaczony do bazowania na lotniskowcach. Maszyny mają inne wyposażenie, nieco większy zasięg (4,25 godziny patrolowania) oraz holowany sonar Bendix AQS-13 F wraz z układem napędowym kabla o długości 457 m. Śmigłowce te nie stawiają boi akustycznych. Zastąpiły one śmigłowce SH-3 A Sea King. Zmiany konstrukcyjne: Łopaty wirnika nośnego krótsze o 0,46 m. Wirnik składany elektrycznie, dlatego średnica wirnika jest niemal taka sama (16,36 m). Dodatkowe pneumatyczne pływaki. Szczelna (pływająca) belka ogonowa. Ogon pneumatycznie składany na lewą stronę, bez konieczności składania śmigła ogonowego. Usterzenie poziome jest mniejsze. Zmienione podwozie. Przednie lżejsze z mniejszym amortyzowaniem. Tylne przesunięte bliżej środka ciężkości z pojedynczą golenią i zdwojonymi kołami, przenosi większe siły. Drzwi do kokpitu odsuwane do tyłu. Nie ma drzwi do ładowni na lewej burcie, a na prawej są mniejsze. Silniki General Electric T700-GE-401 o mocy max krótkotrwałej 1 285 kW.
HH-60 H Rescue Hawk - 1988 rok - Sikorsky S-70B-5 został opracowany we współpracy z US Coast Guard HH-60 J. Głównymi rolami Rescue Hawk są poszukiwania i akcje bojowe (CSAR).
MH-60 L Black Hawk - 1988 rok - Wariant specjalny dla operacji US Army UH-60 L wyprodukowany jako wersja tymczasowa w oczekiwaniu na MH-60 K.
UH-60 L Black Hawk - 1989 rok - Druga generacja Black Hawk dla armii amerykańskiej. Po modernizacji jako UH-60 V.
VH-60 N White Hawk - 1989 rok - Używany przez USMC HMX-1 do misji transportowych dla prezydenta Stanów Zjednoczonych. Pierwsze zamówienie obejmowało 9 maszyn.
HH-60 J Jayhawk - 1992 rok - Sikorsky S-70 B-5 / HH-60 J dla straży przybrzeżnej Stanów Zjednoczonych.
S-92 - 1998 rok - S-92 jest dwusilnikowym śmigłowcem średnio-dźwigowym przeznaczonym do cywilnego i wojskowego rynku śmigłowców opracowanego przez S-70 Black Hawk.
S-70 Firehawk - 1999 rok - Wersja przeciwpożarowa wyposażona w zbiornik o pojemności 1 000 galonów do przewozu wody i środków przeciwpożarowych.
S-70i Black Hawk - 2010 rok - S-70i jest produkowany na rynek międzynarodowy w zakładzie Sikorsky PZL Mielec w Polsce.
S70i Black Hawk - 2016 rok - Wersja uzbrojona produkowana w zakładzie Sikorsky PZL Mielec w Polsce.
Black Hawk dla Sił Specjalnych
Jako kraj z ogromnym doświadczeniem w dziedzinie budowy i produkcji śmigłowców, nie musimy być zdani na zakupy sprzętu z zagranicy, z zakładów, które w każdej chwili mogłyby nałożyć embargo na dostarczanie części zamiennych do Rzeczpospolitej.
W interesie naszego narodu jest odzyskanie całkowitego wpływu na zakład PZL Świdnik. Utrzymanie w produkcji śmigłowców PZL SW-4, PZL W-3 Sokół / Głuszec i rozpoczęcie prac nad śmigłowcem PZL Sokół Long / Max. Jednak ten plan na obecnym etapie jest mało realny.
W tej sytuacji pozostaje plan „B”, czyli pozyskiwanie śmigłowców budowanych w kraju.
Jeszcze z końcem 2016 roku, ze strony rządzących padło kilka deklaracji dotyczących pozyskania nowych maszyn. Między innymi MON zadeklarował zakup 10 śmigłowców Black Hawk z Mielca (2 sztuki w 2016 roku i 8 sztuk w 2017 roku) dla sił specjalnych. Aby zwiększyć szansę na sfinalizowanie umowy Minister Obrony Narodowej Antoni Macierewicz utajnił wszystkie działania w tej sprawie. Mimo to, postępowanie prowadzone w „całkowitej poufności, dla zamówień o podstawowym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa”, zostało przez masonerię zablokowane.
W 2017 roku uruchomiono dwa postępowania na zakup śmigłowców dla Marynarki Wojennej i Wojsk Specjalnych. Priorytetem także stały się maszyny szturmowe. Problem w tym, że zmiana na stanowisku Ministra Obrony Narodowej w dniu 9 stycznia 2018 roku, nie służyła utrzymaniu płynności postępowań.
W 2018 roku Inspektorat Uzbrojenia prowadził procedury zakupu 8 maszyn dla Wojsk Specjalnych i takiej samej liczby maszyn ZOP (zwalczania okrętów podwodnych) z możliwością wykonywania misji ratowniczych w warunkach bojowych dla Marynarki Wojennej (CSAR). W dniu 18 stycznia 2017 roku Minister Obrony Narodowej Antoni Macierewicz informował, że zakup śmigłowców w ramach pilnej potrzeby operacyjnej ma objąć osiem maszyn dla Wojsk Specjalnych i osiem dla Marynarki Wojennej (łącznie 16). Optymistyczne były prognozy, że umowa (umowy) zostanie zawarta w niespełna rok, a pierwsze maszyny będą najpóźniej w połowie 2018 roku, był nie do zrealizowania. Nie dlatego, że nie było woli, tylko dlatego, że układy biznesowe nadal funkcjonują.
Z początkiem marca 2018 roku dokonano korekty w WTT. Chodziło o urealnienie terminów dostaw nowych śmigłowców, a także kwestii przeglądów, serwisowania i remontów.
Obecny wybór śmigłowca średniej wielkości jest niezwykle ważny, bo on wyznaczy kierunek na co najmniej kolejne 50 lat. Tak jak to było z samolotami WSB Lockheed F-16 Jastrząb.
Wojska specjalne to niemal Polska specjalność. Dysponujemy pięcioma jednostkami specjalnymi. Prawdopodobnie zakup śmigłowców specjalnie dla tych formacji wynika ze zobowiązań podjętych w ramach szczegółowych uzgodnień w NATO. Proponowane były śmigłowce Black Hawk (konsorcjum Sikorsky i PZL Mielec), AW.101 (PZL Świdnik) i H225 Caracal (konsorcjum Airbus Helicopters i Heli Ivest). I chyba ktoś znowu zamieszał w WTT, bo Black Hawk, to zupełnie inna klasa niż AW.101 i H225 Caracal.
Niektórzy znawcy tematu twierdzą, że śmigłowce dla wojsk specjalnych to maszyny najbardziej zaawansowane technicznie. Mają mieć wszystkie systemy łączności, jakie występują na świecie i wszystkie kodowane. Mają posiadać uzbrojenie ofensywne i defensywne. Możliwość walki radioelektronicznej, stacje radiolokacyjne i wiele innych. Jednym słowem powinny nurkować i latać w kosmos. W rzeczywistości wymagania wojsk specjalnych dla śmigłowców są znacznie bardziej prozaiczne. Jeden kodowany, nowoczesny system łączności, nieograniczona możliwość lotu w nocy i w trudnych warunkach pogodowych, możliwość zabrania drużyny z całym koniecznym wyposażeniem i uzbrojeniem, duża szybkość i zasięg lotu, możliwość szybkiego desantowania i szybkiej ewakuacji, sprzęt medyczny.
W dniu 25 stycznia 2019 roku, piątek, podpisano umowę na dostawę czterech śmigłowców Black Hawk dla Wojsk Specjalnych. Według zapewnień szefa MON Mariusza Błaszczaka to pierwsza partia. Śmigłowce zostały wyprodukowane w PZL Mielec, który to zakład od 2007 roku należy do amerykanów, a od 2015 roku jest własnością Lockheed Martin.
"Postępowanie zostało przeprowadzone w trybie negocjacji z jednym wykonawcą, zgodnie z Decyzją Nr 367/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 14 września 2015 roku, w sprawie zasad i trybu udzielania w resorcie obrony narodowej zamówień o podstawowym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa. Na takie rozwiązanie pozwala Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 roku – Prawo Zamówień Publicznych" – poinformował resort MON.
Umowę sygnował minister obrony Mariusz Błaszczak i prezes PZL Mielec Janusz Zakręcki. Odpowiedzialnym za dostarczenie maszyn jest firma PZL Mielec. Śmigłowce zostaną dostarczone do grudnia 2019 roku. Wartość kontraktu to 683,4 miliona złotych brutto. W cenie jest pakiet logistyczny, kompleksowe szkolenie pilotów i personelu technicznego oraz doposażenie maszyn w sprzęt specjalistyczny dla Wojsk Specjalnych. Wyposażenie specjalne zamówionych śmigłowców stanowi informację niejawną.
Minister ON Mariusz Błaszczak powiedział – „To ważny dzień. Wojsko Polskie kupiło Black Hawki, śmigłowce sprawdzone.” Podkreślił, że jest to konstrukcja wybrana przez ponad 20 państw, sprawdzona także w warunkach bojowych, między innymi w Iraku i Afganistanie.
W uroczystości podpisania kontraktu brał udział również premier Mateusz Morawiecki. Premier podkreślił, że – „Poprzez tego typu zakupy Polska wzmacnia nie tylko sojusz NATO i bezpieczeństwo polskiego nieba, ale również polski przemysł. Jest to połączenie strategii rozwoju ze strategią zapewnienia bezpieczeństwa. Niech te "czarne jastrzębie", Black Hawki strzegą polskiego nieba.”
Bez wątpienia, najsłabszą stroną kontraktu jest liczba zamówionych maszyn. W 2017 roku Rząd Zjednoczonej Prawicy mówił o zakupie 8 maszyn. Miejmy nadzieję, że zostaną zamówione kolejne śmigłowce.
Black Hawk dla Polskiej Policji
W cieniu toczących się kontraktów na śmigłowce dla Wojska Polskiego, niespodziewanie Polska Policja ogłosiła, że pozyskuje śmigłowce dla swoich potrzeb. W dniu 30 maja 2018 roku została podpisana umowa o zakupie dwóch śmigłowców Sikorsky S-70i Black Hawk dla Polskiej Policji. W obecności Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Joachima Brudzińskiego, umowę na zakup maszyn podpisał Komendant Główny Policji nadinspektor Jarosław Szymczyk.
Śmigłowce zakupione przez Policję przeznaczone będą do zadań desantowo-transportowych. Będą służyły w działaniach realizowanych przez Biuro Operacji Antyterrorystycznych.
Masonerii puściły nerwy, bo o przetargu dowiedzieli się dopiero w kwietniu 2018 roku i to nieoficjalnie. Policja prowadziła przetarg tajnie. Dlatego masoni wysunęli wniosek, że Policja opierała się na informacjach zaczerpniętych z internetu. Jaki poziom inteligencji, takie wnioski. Na wysyłane przez masonerię oficjalnie zapytania o przetarg, rzecznik Policji Mariusz Ciarka skutecznie mydlił im oczy. Brawo dla pana Mariusza Ciarki.
O śmigłowcach dla Policji zrobiło się głośno w 16 kwietnia 2018 roku, kiedy koncern Lockheed Martin na swojej oficjalnej stronie prowadzonej w USA, zamieścił ogłoszenie o pracy przy serwisowaniu śmigłowców S-70i Polskiej Policji. W dniu 21 kwietnia 2018 roku, koncern Airbus Helicopters zgłosił oficjalnie chęć udziału w przetargu. Kontrakt na śmigłowce Black Hawk zwarto w dniu 5 maja 2018 roku, bez udziału prasy i telewizji.
W dniu 4 lipca 2018 roku Policja ujawniła cenę kontraktu, który opiewał łącznie na kwotę 142,66 mln zł. Śmigłowce kupiono „z wolnej ręki”, jako pilne potrzeby obronności narodowej. Koncern Airbus Helicopters złożył odwołanie, jednak Krajowa Izba Odwoławcza je odrzuciła. Wygląda na to, że Policja znalazła skuteczny sposób na nabywanie sprzętu niezbędnego dla Polski.
W USA śmigłowce Black Hawk używa FBI oraz Departament Bezpieczeństwa Krajowego (DHS). Stanowa Policja w USA używa mniejszych maszyn, ale przy poważnych akcjach jest wspierana przez Gwardię Narodową, która ma Black Hawk. Śmigłowce Black Hawk mają Policje takich krajów jak: Turcja, Brazylia, Meksyk i Kolumbia.
W dniu 30 listopada 2018 roku, piątek, zakłady w Mielcu przekazały Policji dwa śmigłowce Black Hawk. W uroczystości uczestniczył Premier Mateusz Morawiecki i minister Joachim Brudziński. Uroczystość odbyła się na Lotnisku Bemowo w Warszawie, gdzie mieści się ich baza. Śmigłowce zostały poświęcone przez księdza kapelana. Śmigłowce będą wykorzystywane głównie w działaniach specjalnych, antyterrorystycznych, akcjach poszukiwawczych i przy klęskach żywiołowych. Na początku, personel składał się z 8 mechaników i 6 pilotów.
-„Nigdy wcześniej policja nie dostała nowych śmigłowców. Zwykle były to helikoptery, śmigłowce, które były wykorzystywane wcześniej na potrzeby innych formacji, przede wszystkim wojska.” - powiedział Premier Mateusz Morawiecki.
Szef MSWiA Joachim Brudziński powiedział, że wkrótce do policji mogą trafić kolejne maszyny tego typu. – „Kolejny, trzeci (Black Hawk) pojawi się tutaj, w Warszawie, już wiosną; być może uda się, że będzie to marzec 2019 rok.” Joachim Brudziński przypomniał, że najmłodszy śmigłowiec, jaki posiada Policja, ma 13 lat, a najstarszy 47 lat.
W połowie listopada 2018 roku podpisano kontrakt na dostawę trzeciego śmigłowca Black Hawk dla Policji.
Na tym nie jest koniec nowych śmigłowców dla Policji. W dniu 1 lutego 2019 roku poinformowano, że Policja otrzyma trzy nowe lekkie śmigłowce Bell-407GXi. Zastąpią one najbardziej wyeksploatowane śmigłowce PZL Mi-2. Przy okazji ujawniono, że dwa poprzednie przetargi anulowano. W obu przypadkach, jako jedyny ofertę, składał polski przedstawiciel koncernu Airbus Helicopters, oferujący maszyny H.125. W komunikacie nie poinformowano za jaką kwotę, ani dlaczego Policja wybrała firmę Bell. Faktem jest, że Policja posiada trzy starsze inne śmigłowce firmy Bell.
Wszystkie trzy śmigłowce Black Hawk zademonstrowano w locie podczas defilady w Warszawie w dniu 3 maja 2019 roku.
Opracował Karol Placha Hetman
Kraków 2018-05-23
317b Rozdział 2010-03-15
Sikorsky-Mielec Black Hawk S-70i
Polska
Konstrukcja
Konstrukcja S-70 / UH-60 Black Hawk
Śmigłowiec S-70 / UH-60 Black Hawk zbudowany jest w układzie klasycznym - Sikorsky. Jest średnim, dwusilnikowym, całkowicie metalowym, śmigłowcem wielozadaniowym.
Płatowiec
Płatowiec wykonany ze stopów aluminium z udziałem kompozytów (laminaty szklane i kevlar). Podłoga w kokpicie i ładowni wykonana z laminatu szklanego i nomexu. Także w belce ogonowej zastosowano kompozyty. Taka belka jest lżejsza o 10 % od tradycyjnej wykonanej wyłącznie z metalu.
Śmigłowiec został opracowany pod względem zwiększonej odporności na zgniecenie podczas upadku. Przy zderzeniu z ziemią z prędkością pionową 11,5 m/s i prędkością poziomą 12,2 m/s, struktura śmigłowca powinna zachować się w 85 %. Powinien wytrzymać przyspieszenie poziome 20 g i przyspieszenie pionowe 10 g.
Fotele załogi są opancerzone kewlarem. Wejście do kokpitu zapewniają drzwi typu samochodowego z lewej i prawej strony, o wysokości 1,37 m. Mogą być awaryjnie odstrzelone. Ładownia zabiera na pokład 11-14 w pełni uzbrojonych żołnierzy. Po demontażu środkowych siedzeń można zamontować 4-6 pary noszy lub ładunek. Ładownia jest ogrzewana i klimatyzowana. Dostęp do ładowni zapewniają duże przesuwane drzwi w lewej i prawej burcie, o wysokości 1,75 m. Śmigłowiec może zabrać na pokład haubicę 105 mm, 50 pocisków do niej i obsługę złożoną z 5 żołnierzy. Objętość kokpitu i ładowni to 10,90 m sześciennego. System podwieszeń zewnętrznych o oznaczeniu ESSS składa się z kompletu zaczepów na stałe przytwierdzonych do kadłuba oraz czterech montowanych do nich wysięgników. Łączny udźwig podwieszeń zewnętrznych wynosi 4 536 kg.
Usterzenie pionowe to poszerzona końcówka belki ogonowej. W jego wnętrzu jest przekładnia pośrednicząca i przekładnia śmigła ogonowego umieszczonego z prawej strony.
Usterzenie poziome ma dużą powierzchnię o obrysie trapezowym i zmiennym kącie zaklinowana. Ma on duży zakres zmiany; od +34 stopnie (podczas zawisu) do -6 stopni (przy autorotacji). Jego system sterowania uwzględnia prędkość lotu śmigłowca oraz pochylenia i przyspieszenia boczne. Sterowanie jest zdwojone elektryczny i dodatkowo ręczne, mechaniczne.
Część belki ogonowej jest składana do hangarowania na prawo.
Podwozie trójpodporowe z kołem ogonowym. Stałe. przednie, główne z potężnymi amortyzatorami firmy General Mechatronics. Pneumatyki kół podwozia głównego mają wymiary 26x10,00-11, zaś koła ogonowego 15x6,00. Rozstaw podwozia głównego: 2,70 m. Baza podwozia 8,83 m.
Wirnik nośny
Wirnik nośny cztero-łopatowy o obrysie prostokątnym i profilu Sikorsky SC-1095 o grubości względnej 9,5 %. Szerokość łopat wirnika: 0,53 m. Środkowa część łopaty ma zwis krawędzi natarcia i klapę na krawędzi spływu dla pokonania zawirowań pochodzących od poprzedniej łopaty w locie poziomym. Kąt skręcenia łopaty wynosi 18 stopni. Końcówki łopaty skośne o kącie 20 stopni. Łopaty mają dźwigary o przekroju owalnym wykonane z tytanu. Spływ łopat wykonany w układzie ulowym z nomexsu z pokryciem z kompozytu epoksygrafitowego. Nasada łopaty wykonany także z kompozytu z włókien szklanych, dodatkowo pokryta osłoną z tytanu. Końcówki łopat wykonano z kevlaru. Łopata wytrzymuje przebicie pociskiem kalibru 23 mm. We wnętrzu łopata jest wypełniona gazem pod ciśnieniem i ma czujniki, które informują o trwałości struktury. Odladzanie krawędzi natarcia realizowane jest przy pomocy instalacji elektrycznej. Elastomerowe łożyska głowicy wirnika nośnego firmy C/R Industries nie wymagają smarowania. W głowicy zamontowano tłumiki drgań. Głowica została tak zaprojektowana, aby można było ręcznie złożyć łopaty wirnika celem łatwiejszego hangarowania lub załadunku do samolotu transportowego. Średnica wirnika: 16,36 m (53 ft 8 cali).
Śmigło ogonowe
Śmigło ogonowe cztero-łopatowe o podobnej budowie jak łopaty wirnika nośnego. Także odladzane elektrycznie. Jest umieszczone z prawej strony belki ogonowej. Pracuje jako śmigło ciągnące. Jego płaszczyzna odchylona jest od pionu w lewo o kąt 20 stopni. Dzięki temu wytwarza niewielki ciąg do góry co ułatwia wyważenie śmigłowca i pozwala na większą wędrówkę środka ciężkości. Średnica śmigła ogonowego: 3,35 m.
Przekładnia główna
Przekładnia główna w układzie konwencjonalnym. Dwa turbinowe silniki z wolną turbiną przekazują napęd poprzez przekładnie planetarne i układ kół zębatych do wału głównego wirnika nośnego oraz na wał napędowy śmigła ogonowego. Przekładnia główna ma konstrukcje złożoną z pięciu modułów. Możliwa jest jej praca po całkowitej utracie oleju przez 30 minut. Głowica wirnika może być kilkanaście centymetrów obniżona w dół dla hangarowania lub przewozu samolotem.
Napęd
Zespół napędowy składa się z dwóch silników turbinowe General Electric T700-GE-700 o mocy 2 x 1 151 kW. Wersja cywilna silnika ma oznaczenie General Electric CT-7-2C. Ich łączna moc przekazywana do przekładni wynosi 2 109 kW. Nowsza wersja to General Electric T700-GE-701 A o mocy startowej 2 x 1 285 kW.
Budowa silnika: 5-stopni osiowych, 1-stopień promieniowy, pierścieniowa komora spalania, 2-stopniowa turbina, wolna turbina. Spręż 5:1, przepływ powietrza 4,5 kg/s przy obrotach 44 720 obr/min. Wolna turbina o prędkości obrotowej 17 000 - 21 000 obr/min. Silnik wykonano głównie ze stali nierdzewnej AM-355. Wymiary 1,181 m x 0,635 m x 0,584 m.
Silniki są od siebie znacznie oddalone co uniemożliwia zniszczenie ich obu jednym trafieniem. Dodatkowo mają między sobą przegrody ogniowe. Silniki są zdolne do pracy w ekstremalnych warunkach klimatycznych, wysoką wytrzymałość na środki ogniowe przeciwnika, prostą obsługę, niewielkie gabaryty w stosunku do osiąganej mocy. Silniki te są stosowane także w śmigłowcach bojowych AH-64 Apache.
Na wlotach powietrza można zamontować filtry pierścieniowe wychwytujące 85 % zanieczyszczeń powietrza: piasek i pył.
APU - typu Solar T-62T-40-1. Układ rozruchowy silników firmy Garret. Można zastosować dodatkową instalacje do rozruchu silników w ekstremalnie niskich temperaturach.
Instalacja paliowa składa się z dwóch zbiorników umieszczonych za ładownią o łącznej pojemności 1 340 litrów. Zbiorniki mają dużą wytrzymałość na zgniecenie i są samouszczelniające. Możliwy jest montaż dodatkowych zbiorników w ładowni lub na wysięgnikach zewnętrznych.
Wyposażenie
Instalacja elektryczna o napięciu 24/28 V. Generatory prądu firmy Bendix 30/40 kVA oraz 20/30 kVA. Akumulatory niklowo-kadmowe o pojemności 17 Ah. Instalacja przeciwpożarowa z gaśnicami zamontowanymi w przedziale napędowym i w kadłubie. Uruchamiana automatycznie lub ręcznie.
Awionika (stan na 1985 rok)
Radiostacje E-system AN/ARC-114 VHF-MF, Sylvania AN/ARC-114 UHF-AM, Magnavox AN/ARC-164 UHF-AM, Colins AN/ARC-186 VHF-AM/FM, transponder IFF Bendix AN/APX-100, system utajniania korespondencji radiowej Magnovox TSEC/KT-28, telefon pokładowy, radiokompas Emerson AN/ARN-89, odbiornik sygnałów radiolatarni Bendix AN/ARN-123, girokompas Sperry AN/ASN-128, wysokościomierz radiowy Honeywell AN/APN-209, radiowy odbiornik ostrzegawczy Melpar-Memcor AN/APR-39, zestaw do obserwacji w podczerwieni Sanders AN/ALQ-144, automatyczny system sterowania lotem firmy Hamilton Standard z trój-osiowym pilotem automatycznym.
Dane T-T Black Hawk S-70i
Załoga: dwie osoby
Pojemność: 14-17 miejsc / 12 żołnierzy / 6 noszy
Ładowność: 4 072 kg (9 000 funtów)
Długość: 19,76 m (64 ft 10 in)
Długość kadłuba: 15,26 m
Długość po złożeniu łopat i belki ogonowej: 12,60 m
Szerokość kadłuba: 2,36 m
Rozpiętość statecznika poziomego: 4,38 m
Wysokość całkowita: 5,13 m
Średnica wirnika: 16,36 m (53 ft 8 cali)
Średnica śmigła ogonowego: 3,35 m
Wysokość: 5,33 m (17 ft 6 in)
Ciężar własny: 5347 kg (11,790 lb)
Max. masa startowa: 9,979 kg (22 000 funtów)
Paliwo wewnętrzne: 1360 l
Paliwo pomocnicze: wewnętrzne zbiorniki 2 x 700 litrów, zbiornik 1 705 litrów (450 US gal) na pokładzie oraz 872 litrów (230 US gal) w zbiornikach na każdym z pylonów lub 1 705 litrów (450 US gal)
Zespół napędowy: 2 × turbosprężarka General Electric T700-GE-701D, 1 409 kW (1,940 KM)
Maksymalna prędkość: 361 km/h (195 węzłów, 224 mph)
Prędkość przelotu: 163 węzłów (301,8 km/h), maksymalny rejs (149 węzłów, normalny rejs)
Zasięg: 463 km, (288 mi, 250 nm) z rezerwą 20 min
Pułap użyteczny: 6.096 m (20 000 ft)
Prędkość wznoszenia: 11,43 m / s (2,250 ft / m)
Uzbrojenie
Broń: M240, MAG-58, M3M, Gau-19
Pociski rakietowe niekierowane: Hydra
Pociski rakietowe kierowane: Hellfire (x16)
Opracował Karol Placha Hetman
Kraków 2018-05-23
317b Rozdział 2010-03-15
Sikorsky-Mielec Black Hawk S-70i
Polska
Zestawienie
Od 2009 roku w Mielcu budowano kadłuby śmigłowców S-70, a od 2010 roku kompletne śmigłowce S-70i dla różnych państw. W PZL Mielec pierwszą kabinę zbudowano w dniu 12 marca 2009 roku. Pierwszy kompletny śmigłowiec S-70i w PZL Mielec zbudowano w dniu 15 marca 2010 roku, a jego pierwszy lot wykonano w centrum badawczym Sikorsky Aircraft w West Palm Beach na Florydzie w dniu 1 lipca 2010 roku. Śmigłowiec S-70i i UH-60 mają ten sam płatowiec, dlatego w PZL Mielec są produkowane element do śmigłowca UH-60. Początkowo śmigłowce S-70i trafiały do USA celem doposażenia. Później kompletowanie śmigłowców prowadzono w PZL Mielec i z Mielca trafiały one do klientów.
PZL Mielec dostarczył pierwsze trzy śmigłowce S-70i Black Hawk do klienta w sierpniu 2011 roku. Śmigłowce z Mielca dostarczono do Brunei i Kolumbii.
Black Hawk dla Sił Specjalnych Wojska Polskiego
W dniu 25 stycznia 2019 roku, piątek, podpisano umowę na dostawę czterech śmigłowców Black Hawk dla Wojsk Specjalnych. Według zapewnień szefa MON Mariusza Błaszczaka to pierwsza partia. Śmigłowce zostały wyprodukowane w PZL Mielec. Śmigłowce zostaną dostarczone do 2020 roku.
Black Hawk dla Polskiej Policji
W dniu 30 maja 2018 roku została podpisana umowa o zakupie dwóch śmigłowców Sikorsky S-70i Black Hawk dla Polskiej Policji. W obecności Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Joachima Brudzińskiego, umowę na zakup maszyn podpisał Komendant Główny Policji nadinspektor Jarosław Szymczyk. W rzeczywistości umowa została zawarta już w dniu 5 maja 2018 roku.
W dniu 30 listopada 2018 roku, piątek, zakłady w Mielcu przekazały Policji dwa śmigłowce Black Hawk. W uroczystości uczestniczył Premier Mateusz Morawiecki i minister Joachim Brudziński. Uroczystość odbyła się na Lotnisku Bemowo w Warszawie, gdzie mieści się ich baza. Na początku, personel składał się z 8 mechaników i 6 pilotów.
W połowie listopada 2018 roku podpisano kontrakt na dostawę trzeciego śmigłowca Black Hawk dla Policji. Został on dostarczony w marcu 2019 roku.
Wszystkie trzy śmigłowce Black Hawk zademonstrowano w locie podczas defilady w Warszawie w dniu 3 maja 2019 roku.
Opracował Karol Placha Hetman