Rzym 2023-06-14
Specjalistyczny samolot Canadair CL-415 do gaszenia pożarów i zadań SAR.
Maszyna Canadair CL-415 to samolot opracowany specjalnie jako samolot do gaszenia pożarów, za pomocą zrzucanych bomb wodnych. Samolot należy do samolotów typu amfibia, czyli zdolny jest do lądowania zarówno na lądzie (RWY) jak i na wodzie. Samolot jest specjalnie zaprojektowany do powietrznego gaszenia pożarów, ale może pełnić także inne zadania; poszukiwanie i ratownictwo (misje SAR) oraz transport użytkowy.
Canadair CL-415 wywodzi się z konstrukcji samolotu, amfibii Canadair CL-215 Scooper, który był produkowany w okresie 1969 - 1986 przez firmę Canadair, a w okresie 1986 - 1990, po zmianach własnościowych przez firmę Bombardier. Samolot CL-215 pierwszy lot wykonał w 1966 roku. Do 1990 roku zbudowano 125 egzemplarzy.
Konstrukcja CL-215 się jednak zestarzała i opracowano poprawiony samolot, ze zmodyfikowanym płatowcem i zespołem napędowym. Przede wszystkim wymieniono silniki spalinowe na silniki turbośmigłowe. W 1990 roku, nowy samolot oznaczono Bombardier 415 (Canadair CL-415). Następnie po kolejnych zmianach własnościowych producenta, oznaczenie zmieniono na De Havilland Canada DHC-415/DHC-515. W procesie produkcji uczestniczyła także firma Viking Air. Generalnie dla samolotu używano nazwy „Super Scooper”.
Produkcja seryjna CL-415 trwała w okresie 1993–2015, a wersji CL-514 od 2022 roku. Jeszcze w 2003 roku, przeprowadzono modyfikację samolotu, która jednak nie spowodowała zmiany oznaczenia konstrukcji. W 2015 roku, prawa do produkcji samolotu zostały przekazane firmie Viking Air. Wówczas to zmieniono oznaczenie samolotu na CL-515, a następnie na oznaczenie DHC-515 Firefighter. Linię produkcyjną samolotu przeniesiono do Calgary w Albercie.
Rozwój samolotu Cl-415.
Już w 1987 roku, prowadzono modernizację samolotów CL-215, poprzez wymianę silników tłokowych, na silniki turbośmigłowe. Montowano głównie silniki Pratt & Whitney Canada PW123AF. Silniki te znacznie poprawiły osiągi konstrukcji. Samoloty te oznaczano CL-215T. Dodatkowo samolot otrzymał zmodernizowany układ sterowania, nową awionikę, oraz dodatkowe elementy aerodynamiczne. W tym czasie, nie zdecydowano się na uruchomienie seryjnej produkcji samolotów z silnikami turbośmigłowymi, bo uznano, że popyt na te samoloty jest niewielki, a cena była o 30 % wyższa.
W dniu 6 grudnia 1993 roku, pierwszy lot wykonał prototyp CL-415, a do 1994 roku, rozpoczęto produkcję seryjną. Wykonano także lot reklamowy, podczas którego samolot odwiedził 21 krajów. Zebrano zamówienie na 37 egzemplarzy, dla użytkowników w: Kanada, Francja, Włochy, Hiszpania. Łącznie zbudowano 95 egzemplarzy i w 2015 roku, linię produkcyjną zamknięto. Ale w 2022 roku, ponownie rozpoczęto produkcję, a zamówienie obejmuje 15 - 22 maszyny.
Pamietajmy także, że Bombardier, spore środki finansowe włożył w samolot pasażerski CSeries, który jednak nie zyskał wiele zamówień, a ostatecznie program CSseries został przejęty przez koncern Airbus. Przy tym wszystkim, firma Viking Air, która produkowała części zamienne do samolotów Canadair, miała dobrą sytuację finansową i postanowiła utrzymać program samolotów CL-415/CL-515 w ofercie. Firma Viking Air nabyła prawa licencyjne z kwotę 36,9 miliona $. Firma zbudowała także symulator samolotu CL-415/CL-515, dla szkolenia załóg, zwłaszcza w zrzucie wody. Symulator otrzymał certyfikat Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA).
Samoloty CL-415/CL-515 w swojej klasie są najlepszymi maszynami na świecie, są niezawodne i wymagają minimalnego nakładu obsługi na jedną godzinę lotu. Producent zapewnia stałe dostawy części zamiennych.
Konstrukcja CL-415.
Samolot CL-415 jest górnopłatem, o konstrukcji całkowicie metalowej. Użyto głównie stopy aluminium, które poddano obróbce chemicznej dla ochrony przed słoną wodą. Napędzany jest dwoma silnikami turbośmigłowymi. Samolot wyposażono w sprawny system uzupełniania wody w zbiorniku kadłubowym oraz precyzyjny system zrzutu wody. Zrzut wody odbywa się w postaci bomby wodnej lub w wydłużonym czasie. Wyposażenie samolotu pozwala na precyzyjną lokalizacje pożaru oraz precyzyjne naprowadzenie na cel z dowolnego kierunku. W porównaniu do poprzednika CL-215, samolot CL-415 ma zwiększoną masę użytkową pobieranej wody i zwiększoną prędkość, co zapewnia lepszą wydajność.
Na końcach skrzydeł zamontowano winglety, które poprawiają stateczność samolotu i zmniejszają opór indukowany. Dodatkowe powierzchnie stabilizujące zamontowano na usterzeniu poziomym.
Samolot CL-415 może nabrać do 6 140 litów (1350 imp gal; 1620 galonów amerykańskich) wody z pobliskiego źródła wody. W razie konieczności można do wody dodać środki chemiczne, dla lepszego przylegania wody do gałęzi drzew lub stworzyć pianę. Zbiornik na wodę ma skomplikowany kształt i mieści się pod podłoga ładowni oraz w burtach płatowca.
Samolot ma dobre własności lotne, a także dobre zachowanie na wodzie. Wersja CL-515 może pomieścić do 7 000 litrów (1 850 galonów amerykańskich), a czas napełniania wynosi 14 sekund. CL-415 potrzebuje dystansu 1 340 m (4 400 ft), aby zejść z wysokości 15 m na wodę, nabrać wody i wznieść się na wysokość 15 m. Czas napełniania zbiornika wynosi 12 sekund. Samolot leci wówczas z prędkością 70 węzłów (130 km/h; 81 mph). Samolot może nabierać wodę podczas łagodnego skrętu. Ładownia samolotu zapewnia zabranie dodatkowych członków załogi, dwóch łodzi ratunkowych i innego sprzętu ratunkowego niezbędnego do akcji typu SAR.
Samolot CL-415 jest napędzany dwoma silnikami typu Pratt & Whitney Canada PW123AF, o mocy 2 x 1 775 kW.
Dane T-T CL-415:
Rozpiętość 28,38 m (93,11 ft). Długość 20,4 m (66 stóp 11 cali). Wysokość 9,01 m (29,55 stopy). Powierzchnia skrzydła 100 m2 (1080 stóp kwadratowych). Masa własna 13 608 kg (30 000 funtów). Masa całkowita 21 319 kg (47 000 funtów). Pojemność paliwa 4 650 kg (10250 funtów) 5 812 litrów (1 535 galonów amerykańskich; 1 278 galonów standardowych). Objętość ładowni 35,6 m3 (1 260 stóp sześciennych). Pojemność wody 6 137 litrów (1 350 imp gal; 1 621 galonów amerykańskich) (bombardowanie wodą), do 18 spadochroniarzy, do 2 903 kg (6 400 funtów) ładunku. Załoga dwóch pilotów.
Prędkość maksymalna 359 km/h (223 mph, 194 kn). Prędkość przelotowa 333 km/h (207 mph, 180 kn). Prędkość minimalna 126 km/h (78 mph, 68 kn). Zasięg przebazowania 2 427 km (1 508 mil, 1 310 mil morskich). Prędkość wznoszenia 5,9 m/s (1 170 stóp/min). Długość startu 783 m (2 569 stóp) (ląd), 814 m (2 671 stóp) (woda).
Silnik 2 turbośmigłowe Pratt & Whitney Canada PW123AF, każdy o mocy 1 775 kW (2 380 KM). Śmigła 4-łopatowe Hamilton Sunstrand 14SF-19, średnica 3,97 m (13 stóp 0 cali).
Opracował Karol Placha Hetman