Katowice 2023-03-15
Stacja kolejowa Katowice. 2012 rok.
Współrzędne geograficzne: 50,257N 19,017E.
Z czasem dworzec w Katowicach z 1972 roku, stracił swój blask. Potrzebny był kapitalny remont. Przede wszystkim należało zlikwidować przeszkody architektoniczne. Powstał plan zburzenia dworca i nowego zaplanowania przestrzeni przed dworcem. Zaplanowano budowę centrum handlowego „Galeria Katowice”. Po długich debatach, ostatecznie podjęto decyzję o rozbiórce dworca, którą rozpoczęto w 2010 roku. Umowę na wykonanie zwycięskiego projektu architektonicznego podpisano w dniu 23 lipca 2009 roku. Polskie Koleje Państwowe S.A. zawarły umowę z firmą Neinver. Projekt wykonała pracownia architektoniczna SUD Architectes. W dniu 31 maja 2011 roku, wmurowano kamień węgielny pod budowę nowego dworca i Galerii Katowickiej.
Przystąpiono do rozbiórki dworca z 1972 roku. Rozebrano dach i filary. Ostatni filar rozebrano w styczniu 2011 roku. W kompleksie handlowo - komunikacyjnym zaplanowano: nowy dworzec kolejowy, nowy dworzec autobusowy, podziemny parking dla 1 200 samochodów, pomieszczenia biurowe. Do tego trzeba dodać przebudowę układu drogowego. Pod względu wielkości centrum w Katowicach ustępuje wielkością podobnych centrów w Krakowie i Poznaniu. Wadą centrum w Katowicach jest duże zagęszczenie i brak możliwości wyeksponowania choćby jednej fasady budowli.
Hol nowego dworca kolejowego wykorzystuje pozostałe fundamenty. Obecnie jest to hala jednokondygnacyjna. Powierzchnia dworca wynosi 6 000 m2. Główne wejście do holu umieszczono w narożniku. Nad głównym wejściem zamontowano oryginalny neon „KATOWICE”, który pochodzi z dawnego dworca kolejowego. W nowej dworcowej hali odtworzono historyczne cztery kielichy. W wnętrzu umieszczono kasy biletowe (InterCity oraz Kolei Śląskich). Zamontowano automaty biletowe Kolei Śląskich. Umieszczono punkt informatyczny, skrytki bagażowe, poczekalnię, toalety, punkty handlowe, kantory, bankomaty, aptekę. Dojścia do tuneli wyposażono w pochylnie stałe i ruchome. Bariery komunikacyjne zostały zlikwidowane. Jest dostęp do darmowego internetu poprzez Wi-Fi. Hol jest klimatyzowany.
Dworzec kolejowy planowano oddać do użytku w maju 2012 roku. Ostatecznie nastąpiło to w dniu 29 października 2012 roku. W dniu 2 lutego 2013 roku, uruchomiono terminal autobusowy.
W „Galerii Katowice” jest 52 000 m2 powierzchni handlowej oraz 24 000 m2 powierzchni biurowych. Przewidziano dodatkowe 19 000 m2 na działalność kulturalna i wystawienniczą. Koszt całej inwestycji szacowano na 240 miliony euro. W dniu 18 września 2013 roku, otwarto galerię.
Dużą modernizacje przeszły perony i układ torowy stacji Katowice. Zdecydowano się na całkowite zadaszenie peronów i torów, z pozostawieniem otwartych boków. Zdecydowano się na układ czterech peronów i pozostawiono trzy tunele dla podróżnych. Prace rozpoczęły się w październiku 2010 roku i polegały one na kompleksowej przebudowie peronów 1, 2, 3 i 4. Dokonano rozbiórki starych peronów i zbudowano nowe. Całkowitej zmianie uległa mała architektura. Zadaszenie teraz to jest zakryta hala, która została wyposażona w świetliki na 10 % powierzchni dachu. Dach ma długość 160 m i szerokość 91 m.
Przeprowadzono remont trzech tunel pasażerskich. Wymieniono posadzki, okładziny ścian i sufitów. Wymieniono oświetlenie. Zamontowano pochylnie dla inwalidów. Tunel zachodni ma długość 111 m. Tunel środkowy i wschodni mają długość po 77 m.
Układ torowy został przebudowany na długości około 4 km. Wymieniono sieć trakcyjną na długości około 6 km. Zamontowano nowe urządzenia sterowania ruchem kolejowym.
Budowa zakończyła się we wrześniu 2013 roku. Koszt przebudowy tej części stacji wyniósł 70 milionów złotych. Efekt przebudowy stacji był kilkukrotnie nagradzany.
W 2018 roku, przed dworcem zainstalowano stacje ładowania samochodów elektrycznych. W 2021 roku, całemu gmachowi nadano imię Konstantego Wolnego i odsłonięto tablice pamiątkową. Główny gmach dworca znajduje się w północnej części stacji, przy placu Marii i Lecha Kaczyńskich, dawny plac Wilhelma Szewczyka.
Perony w Katowicach.
Na stacji są 4 perony. Wszystkie są peronami wyspowymi. Wysokość peronów wynosi 76 cm od główki szyny - Peron 1, 2, 3. Natomiast Peron 4 ma wysokość 90 cm. Z uwagi na wielkość równi stacyjnej wszystkie perony są kształtu „księżyca”. Peron 1 znajduje się w północnej części stacji. Peron 1 ma długość 302 m. Peron 2 ma długość 350 m. Peron 3 m ma długość 351 m. Peron 4 ma długość 412 m. Za wyjątkiem krawędzi peronowych, wykonanych z płyt betonowych o szerokości 1 m, reszta peronów jest wyłożona kostką brukową. Na peronach są elementy małej architektury: ławki, kosze na śmieci, zegary, tablice informacji kolejowej, oświetlenie, system audio. Na perony prowadzą; schody, schody ruchome, windy dla osób niepełnosprawnych i podróżnych z dużym bagażem.
W 2011 roku, oddano do eksploatacji Peron 5 tymczasowy, który poprzednio był peronem technicznym, a wcześniej peronem pocztowym. Peron ten ma nawierzchnię asfaltową, a dojęcie do niego jest w poziomie szyn. Wysokość peronu wynosi 0,35 m. Peron ma zadaszenie, ławki, tablice informacyjne i system audio. Peron znajduje się z pobliżu ulicy Wojewódzka, po południowej stronie torowiska, na wysokości starego dworca.
Na wschód od peronów, w międzytorzu stoi nieużywana wieża wodna, która została zbudowana w 1951 roku, w miejscu wieży zniszczonej przez germańców w 1945 roku.
Pawilon od strony placu Oddziałów Młodzieży Powstańczej.
Pawilon jest znany jako dworzec południowy. Projekt powstał w 1962 roku, a prace budowlane ruszyły w 1963 roku. Obiekt został ukończony w dniu 16 czerwca 1964 roku. Jest to jednokondygnacyjny budynek o powierzchni 900 m2 i kubaturze 6 020 m3. Budynek jest częściowo podpiwniczony i przykryty łukowatym dachem o zróżnicowanej wysokości. W budynku są kasy biletowe. Inne punkty handlowe i usługowe, na przestrzeni lat się zmieniały. Z obiektu prowadzą schody do przejścia podziemnego, gdzie zlokalizowano także toalety i pomieszczenia techniczne. Obiekt czeka na modernizację.
Pawilon od strony ulicy Tadeusza Kościuszki.
Obiekt ten to jest niewielki pawilon, położony przy skrzyżowaniu ulicy Tadeusza Kościuszki z ulicą Marii Konopnickiej. Powstał on w 1968 roku, w trakcie przebudowy całej stacji i przeniesienia obsługi ruchu pasażerskiego na zachód od dotychczasowego dworca. We wnętrzu pawilonu znajduje się bezpośrednie przejście po schodach do tuneli podziemnych. Oprócz funkcji klatki schodowej, nie pełni on żadnych innych funkcji. W okresie 2010 - 2012, w obiekcie zamontowano tymczasowe kasy biletowe.
Lokomotywownia Katowice.
W okresie 1899 - 1900 oraz 1906 - 1908, w zachodnie części węzła Katowice, zbudowano lokomotywownię. Lokomotywownia składa się z dwóch wachlarzowych budynków z obrotnicami lokomotyw, wieży wodnej, budynków socjalno-bytowych, magazynów i zasieków na węgiel kamienny. W lokomotywowni przeglądano i naprawiano lokomotywy: parowe, spalinowe i elektryczne. Lokomotywownia była eksploatowana nieprzerwanie do 2011 roku. W obiektach planowano urządzić kolejowy skansen. W 2021 roku, obiekt wpisano do rejestru zabytków.
W pobliżu, także przy ulicy Raciborskiej, pod numerem 58, znajduje się zakład Kolei Śląskich Sp z o o. Na terenie znajdują się budynki zbudowane w 60-latach XX wieku. Znajdują się tutaj hale obsługi pociągów Kolei Śląskich, głównie EZT. Jest tutaj wiele budynków administracyjnych, socjalno-bytowych, magazynowych, kotłownia i inne. Kompleks obejmuje również tory postojowe, które są zelektryfikowane.
Ruch osobowy PKP Katowice:
Obecnie stacja Katowice obsługuje 267 pociągów w ciągu doby (marzec 2023 rok). Ze stacji Katowice możemy pojechać do: Białystok - 3 pociągi InterCity. Bielsko Biała - 2 pociągi InterCity. Bohumín - 8 pociągów IntrCity, 2 pociągi TLK. Busko Zdrój - 1 pociąg PolRegio. Chałupki - 8 pociągów Kolei Śląskich, 1 pociąg InterCity. Częstochowa - 21 pociągów Kolei Śląskich. Dąbrowa Górnicza Ząbkowice - 7 pociągów Kolei Śląskich. Dębica - 2 pociągi PolRegio. Frankfurt/Oder - 1 pociąg InterCity. Gdynia - 4 pociągi EIP, 4 pociągi InterCity, 3 pociągi TLK. Gliwice - 36 pociągów Kolei Śląskich, 1 pociąg EIP. Hrubieszów - 1 pociąg InterCity. Jelenia Góra - 1 pociąg TLK. Kielce - 1 pociąg PolRegio. Kłodzko - 1 pociąg TLK. Kołobrzeg - 1 pociąg InterCity. Kozłów - 1 pociąg PolRegio. Kraków - 12 pociągów PolRegio, 4 pociągi Kolei Śląskich, 3 pociągi TLK, 4 pociągi InterCity. Lublin - 4 pociągi InterCity, 1 pociąg TLK. Nowy Bieruń - 2 pociągi Kolei Śląskich. Olsztyn - 2 pociągi InterCity. Oświęcim - 7 pociągów Kolei Śląskich. Płock - 1 pociąg TLK „Chemik”. Poznań - 1 pociąg TLK „Spodek”, 1 pociąg InterCity „Ślązak”. Praha - 1 pociąg LEO. Przemyśl - 10 pociągów InterCity. Pszczyna - 20 pociągów Kolei Śląskich. Racibórz - 9 pociągów Kolei Śląskich, 1 pociąg InterCity „Skarbek”. Sędziszów - 3 pociągi PolRegio. Słupsk - 1 pociąg InterCity „Gwarek”. Szczecin - 2 pociągi InterCity „Matejko”, „Osterwa”. Szklarska Poręba - 1 pociąg TLK „Karkonosze”. Świnoujście - 2 pociągi InterCity „Chełmoński”, „Przemyślanin”. Tarnowskie Góry - 18 pociągów Kolei Śląskich. Terespol - 1 pociąg InterCity „Batory”. Tychy Lodowisko - 19 pociągów Kolei Śląskich. Ustka - 1 pociąg InterCity „Przemyślanin”. Warszawa - 6 pociągów InterCity, 1 pociąg TLK „Karkonosze”. Wisła - 9 pociągów Kolei Śląskich, 2 pociągi InterCity. Wodzisław Śląski - 2 pociągi Kolei Śląskich. Wrocław - 5 pociągów InterCity. Zagórz - 1 pociąg TLK „Wetlina”. Zawiercie - 2 pociągi Kolei Śląskich. Zebrzydowice - 1 pociąg InterCity „Polonia”. Zielona Góra - 1 pociąg InterCity „Hetman”.
Opracował Karol Placha Hetman