Lotnisko w Białej Podlaskiej. 2009r.

Kraków 2009-09-22

Lotnisko Biała Podlaska

Lotnisko Biała Podlaska na Mapie Polski. 2009 rok. Zdjęcie LAC
Lotnisko Biała Podlaska na Mapie Polski. 2009 rok. Zdjęcie LAC

Lotnisko Biała Podlaska widok z satelity. 2009 rok. Zdjęcie LAC
Lotnisko Biała Podlaska widok z satelity. 2009 rok. Zdjęcie LAC

Lotnisko Biała Podlaska.

Lotnisko Biała Podlaska to jedna z większych byłych woskowych baz. Zarówno pod względem zajmowanego obszaru, jak i ilości stacjonujących tu samolotów. Lotnisko znajduje się na północy Województwa Lubelskiego, w niewielkiej odległości od Granicy Rzeczypospolitej Polski z Białorusią, w granicach administracyjnych Miasta Biała Podlaska. Jest jednym z nielicznych lotnisk na Wschodzie Polski.

Obecnie (2009 rok) jest własnością Skarbu Państwa (Samorządu), wystawione na dzierżawę, z obowiązkiem zachowaniem lotniczego charakteru.

Historia obszaru Biała Podlaska.

Na przestrzeni wieków teren gminy Biała Podlaska i Powiatu Bialskiego zamieszkiwała ludność różnego pochodzenia - najpierw słowiańskie plemiona Burzan i Dulębów. Okres 1018-1025 roku, to walka Polaków i Rusinów o Brześć. W 1018 roku, Bolesław Chrobry zdobył gród, ale ostatecznie został on w Księstwie Ruskim. W 1182 roku, Brześć zdobywa Kazimierz Sprawiedliwy i zbudował zamek warowny, jako punkt oparcia Polski. Tereny te zamieszkiwało także wojownicze plemię Jaćwingów. W 1264 roku, Bolesław Wstydliwy pokonał Jaćwingów, a w 1282 roku, Leszek Czarny wyniszczył to plemię. Do XII wieku, tereny te należały do Rusinów, ale osiadali się tu także Polacy i Litwini. Od XIII wieku teren ten należał do Wielkiego Księstwa Litewskiego.

W 1349 roku, we Włodzimierzu Wołyńskim powstało rzymsko-katolickie biskupstwo, którego siedzibę przeniesiono wkrótce do Łucka. Przedtem ziemie powiatu bialskiego wcielone były do Diecezji Krakowskiej, a od 1349 roku, do Biskupstwa Łuckiego, którego siedziba została przeniesiona, w 1465 roku, do Janowa Biskupiego, obecnie Janowa Podlaskiego. W dniu 24.09.1918 roku, papież Benedykt XV odłączył dawną Diecezję Podlaską od Lublina i mianował biskupem nowej diecezji Henryka Przeździeckiego. Początkowo siedziba biskupstwa była w Janowie, ale w 1923 roku, została przeniesiona do Siedlec.

W 1386 roku, zawarty został ślub Jadwigi i Władysława Jagiełły, co pozwoliło na odzyskanie Brześcia, w myśl Unii Polsko-Litewskiej zawartej w Krewie. Dobry okres rozwoju tych terenów trwał w czasie istnienia Rzeczypospolitej Obojga Narodów, kiedy to wspólnie egzystowali tu Polscy i Litwini. Przywilej księcia Witolda z 1388 roku, umożliwił ludności żydowskiej bezpieczne osiedlanie się na tych terenach. W 1390 roku, Władysław Jagiełło nadał miastu Brześć lokację na prawie Zachodnim.

W 1460 roku, Kazimierz Jagiellończyk przyznał Podlasie, w tym Ziemię Brzeską (powiat bialski) Litwie - województwo trockie. W 1520 roku, powstało Województwo Podlaskie, utrwaliła się nazwa Podlasie, dla całości ziem jakie weszły w jej skład - ziemia brzeska, ziemia drohicka, część wschodnia Mazowsza, fragment południowej Jaćwieży. W 1566 roku, Województwo Podlaskie zostało przez króla Zygmunta Augusta podzielone na dwie części: drohicką czyli podlaską oraz brzeską. Tym samym rozbito trwającą do tego czasu jedność Podlasia i ziem nadbużańskich. Duże Województwo Podlaskie podzielono na dwa mniejsze: część zachodnią (województwo podlaskie) i wschodnią (województwo brzesko-litewskie), w skład którego wszedł powiat bialski. W 1569 roku, Unia Lubelska, na mocy porozumień przed unijnych, Województwo Podlaskie włączono do Korony.

W XVI wieku, na widownię wstąpiły potężne rody możnowładcze. Ziemia bialska należała do Nasutów, Zabrzezińskich, Kiszków, a od 1566 roku, w jej posiadanie weszli Radziwiłłowie. Mikołaj Krzysztof Radziwiłł zwany Sierotką (1549-1616) był pierwszym z rodu właścicielem, a ostatnim był Dominik, który zmarł w 1813 roku.

W 1596 roku, doszło do zbliżenia Greko-katolików i Rzymsko-katolików i zawarto Unię Brzeską. Tak doszło do powstania Unitów Podlaskich. W końcu XVII wieku, osiedliły się tu liczne rodziny tatarskie.

„Potop Szwedzki” to początek kłopotów Podlasia i całej Rzeczypospolitej Polski, którego finałem były rozbiory. W 1795 roku, nastąpił III rozbiór Polski, ziemie powiatu bialskiego przypadły Austrii, jako cyrkuł bialski i siedlecki. W 1809 roku, Cyrkuł bialski wszedł w skład Księstwa Warszawskiego. W 1815 roku, Królestwo Kongresowe, cyrkuł bialski zmienił nazwę na obwód bialski i jako ziemia graniczna województwa siedleckiego stanowił część Królestwa Polskiego, ziem pod zaborem rosyjskim (moskiewskim). W 1837 roku, nazwę obwód zmieniono na powiat, a województwo na gubernię podlaską z siedzibą w Siedlcach. W 1844 roku, gubernię siedlecką włączono do lubelskiej, następnie w 1866 roku, przywrócono. W początkach 1867 roku, duży powiat bialski podzielono dla celów rusyfikacyjnych na dwa mniejsze: bialski z siedzibą w Białej Podlaskiej i konstantynowski z siedzibą w Janowie Podlaskim. W 1913 roku, utworzono gubernię chełmską i przyłączono cały powiat bialski.

W 1863/4 rok - Powstanie Styczniowe - na Podlasiu walczono najwytrwalej i najdłużej. Po stłumieniu powstania, rząd moskiewski rozpoczął likwidację Unii Brzeskiej. W 1875 roku, nastąpiła Kasacja Unii Brzeskiej. Rozpoczęły się prześladowania unitów. Wówczas istniało pięć dekanatów unickich - bialski, kodeński, łosicki, międzyrzecki, włodawski. Kościoły unickie na terenie gminy Biała Podlaska to: Cicibór, Dokudów, Hrud, Ortel Książęcy, Woskrzenice, Swory, Łukowce. Krwawo prześladowano unitów w Ortelu Książęcym, Ciciborze, Łukowcach, Sworach, Hrudzie. Na pamiątkę tamtych wydarzeń Szkoła Podstawowa w Hrudzie przyjęła w 2000 roku, imię Błogosławionych Męczenników Podlaskich.

Brak tolerancji, brak szacunku do drugiego człowieka, chciwość, zachłanność wielkich panów Europy doprowadziła do wybuchu wielkiej wojny światowej, którą historia nazwała I wojną światową. Ale to dzięki tej wojnie wiele narodów odzyskało państwowość w tym i Rzeczypospolita Polska. W dniu 11.11.1918 roku, odrodziła się II Rzeczpospolita Polska. Powiat bialski wszedł w skład województwa lubelskiego. Z okresu wojennego wyszedł bardzo zniszczony. Dzięki pomocy państwa odbudował się w latach 1919-1927.

Od 1918 roku, Biała Podlaska stała się miastem garnizonowym. Stacjonował tu jeden z najbardziej znanych pułków - 34 Pułk Piechoty, czynnie biorący udział, w 1919-1920 roku, w wojnie z bolszewikami.

W dniu 23.03.1919 roku, odbyło się pierwsze posiedzenie sejmiku bialskiego, powołanego do życia dekretem Naczelnika Państwa. Przewodniczył Komisarz Ludowy A. Konopki. Kadencja pierwszego po I wojnie Sejmiku i Wydziału Powiatowego trwała do 15.10.1927 roku. Wówczas ukonstytuował się nowy powiat, pod przewodnictwem pierwszego starosty bialskiego Józefa Rudnickiego. Ostatnim starostą, przed wybuchem II wojny światowej był Mieczysław Lutman.

W 1919 roku, Ustawa Tymczasowa utworzyła między innymi Województwo Lubelskie, które było czwartym co do wielkości województwem, na 16 istniejących pomiędzy rokiem 1919-1939. Według stanu na 1.04.1933 rok, powiat bialski składał się z 21 gmin, między innymi Sidorki, Sitnik, Swory i trzech miast. W 1938 roku, biskup Henryk Przeździecki złożył w Rzymie akt w sprawie kanonizacji Męczenników Podlaskich.

W 1939 roku, dwa diabły Europy; Hitler i Stalin, wywołali II wojnę światową. Powiat bialski znalazł się w granicach generalnej guberni, utworzonej już 12.10.1939 roku.

Po przejściu sowieckiego frontu, w 1944 roku, powrócono do granic gmin i województwa lubelskiego sprzed 1.09.1939 roku. W 1954 roku, dokonano reformy administracyjnej. Województwa podzielono na gromady. W Województwie Lubelskim istniało 326 takich jednostek administracyjnych. W dniu 1.01.1973 roku, powstała, w obecnym kształcie, gmina Biała Podlaska, poprzez połączenie gmin Sidorki, Sitnik, Swory.

Reforma administracyjna z 1.06.1975 roku, i powstało Województwo Biało-podlaskie. W 1.01.1999 roku, nowa reforma administracyjna doprowadziła do powstania Powiatu Bialskiego, należącego do Województwa Lubelskiego.

Historia Miasta Biała Podlaska.

Miejscowość Biała, jako osada istniała już w XV wieku. Pierwsze wiadomości historyczne pochodzą z 1481 roku. Za założyciela miasta uchodzi Piotr Janowicz Biały, wojewoda trocki. Potem Biała przeszła w ręce Illiniczów. Ostatni z tego rody Jerzy, wojewoda brzeski, w 1569 roku, sporządził testament, na mocy którego połowę dworu w Białej zapisał Mikołajowi Krzysztofowi Radziwiłłowi (1549–1616), marszałkowi i wojewodzie Wileńskiemu. Drugą połowę dworu kupił od wdowy po Mikołaju Kiszce. Odtąd przez najbliższe 250 lat miasto należy do tego znanego w Rzeczpospolitej Polsce rodu i nosi nazwę Biała Książęca lub Radziwiłłowska. Miastu pod rządami Radziwiłłów wiodło się rozmaicie. Aleksander Ludwik Radziwiłł w XVII wieku, nadał osadzie prawa miejskie i rozpoczął budowę wspaniałego zamku. Jego syn Michał Kazimierz, ożeniony z Katarzyną z Sobieskich, ufundował kościół św. Antoniego oraz nadał herb miastu – św. Michała trzymającego w rękach miecz i wagę, stojącego na leżącym smoku. W XVIII wieku Stanisław Radziwiłł opowiedział się za stronnictwem Sasów, za co 1706 roku, wojska króla szwedzkiego Karola XII zajęły miasto i spaliły zamek. Szczerze mówiąc, wybór miał między dżumą, a cholerą. Odbudową zniszczonej rezydencji zajęła się żona Karola – Anna z Sanguszków Radziwiłłowa, która w 1720 roku, rozpoczęła budowę wieży i bramy wjazdowej (obecnie są to najciekawsze resztki zamku).

W 1738 roku, założyła wytwórnię pięknie zdobionych, fajansowych serwisów stołowych oraz szwalnię, w której tkano kilimy i obicia do komnat. Znana jest piękna seria gobelinów projektu J. Heskiego. Następnym dziedzicem był Hieronim Florian Radziwiłł (dziwak i okrutnik), który w Białej i Nieświeżu utrzymywał sześciotysięczne prywatne wojsko oraz szkołę aktorską i teatr. Spośród Radziwiłłów najbardziej chyba utrwalonym w potocznej świadomości, głównie przez literaturę, jest Karol Stanisław Radziwiłł – Panie Kochanku (1734–1790), za którego bialski zamek gościł znane arystokratyczne rody. Ostatnim właścicielem zamku – już po rozbiorach – był Dominik Radziwiłł, zginą w kampanii napoleońskiej w 1813 roku. Jako oficer kawalerii nie miał zbyt wiele czasu, by zajmować się rezydencją i rozdał ją między bliskich i znajomych. Resztę, w odwet za udział w nieudanej wyprawie na Moskwę, zagrabiły wojska moskiewskie w 1812 roku. W głąb Rosji wywieziono wówczas bibliotekę i gromadzoną przez wieki galerię obrazów. W latach siedemdziesiątych XIX wieku, miasto było prywatną własnością księcia Hohenlohe.

W tym czasie powstała fabryka H. Raabego, a później elektrownia miejska. Zniszczenia I wojny światowej nie zahamowały rozwoju gospodarczego. Od 1920 roku, rozpoczęto budowę nowoczesnego budynku dworca kolejowego. Odbudowano zakłady drzewne, a w 1923 roku, uruchomiono Podlaską Wytwórnię Samolotów, w której zatrudnienie znalazło ok. 700 osób. PWS była celem ataków lotnictwa niemieckiego we wrześniu 1939 roku. Po 17.09.1939 roku, majątek Białej Podlaskiej po raz kolejny został zagrabiony przez Moskwę i tam wywieziony. W okresie II wojny światowej partyzanci AK i BCH, w okolicach Białej dokonali licznych akcji dywersyjnych na linii kolejowej, niszcząc urządzenia i zatrzymując ruch na tak ważnej strategicznie arterii. Miasto zachowało do dziś pierwotny układ urbanistyczny z czworobocznym rynkiem i z siecią ulic wybiegających z naroży. Wiele kamienic zostało wybudowanych w drugiej połowie XIX wieku z cegieł, które pozyskano z rozebranego zamku. Biała stała się miastem wojewódzkim 1.06.1975 roku. Obecnie od 1.01.1999 roku, jest miastem powiatowym i znajduje się w Województwie Lubelskim.

Miasto Biała Podlaska.

Miasto Biała Podlaska leży nad rzeką Krzną, która jest największym lewobrzeżnym dopływem rzeki Bug. Krzna płynąc wolno równiną stworzyła szeroką dolinę bagienną porośniętą bujnie roślinnością. Poprzez wieki człowiek stworzył systemy melioracyjne i uregulował koryto rzeki. Obecnie dolina Krzny to zielony pas łąk przedzielająca miasto na dwie części.

Biała Podlaska jest ważnym ośrodkiem przemysłowym; przemysł tekstylny, drzewny, meblarski, motoryzacyjny. Do tego można doliczyć handel, transport i budownictwo. W 2005 roku, została utworzona specjalna Bialska Strefa Aktywności Gospodarczej – wydzielona przemysłowo-handlowa dzielnica miasta. W zasadzie to powstały dwie strefy; jedna w północno-wschodnich rejonach miasta, druga przy lotnisku.

W Białej Podlaskiej, w 2006 roku, mieszkało 58 075 osób i ta liczba od 1999 roku, utrzymuje się na zbliżonym poziomie. Przy powierzchni miasta wynoszącej 49,46 km kwadratowych, gęstość zaludnienia w Białej Podlaskiej wynosi 1,176 osoby na kilometr kwadratowy. Biała Podlaska jest czwartym, co do wielkości, ośrodkiem Lubelszczyzny. Na koniec 2005 roku, przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w Białej Podlaskiej osiągnęło poziom 2 112 zł. Wynagrodzenie w sektorze publicznym wyniosło średnio 2 590 zł, zaś w sektorze prywatnym wyniosło 1 511 zł. Średnia płaca brutto stanowiła 84,2 % średniej krajowej.

Bazę dydaktyczną miasta stanowi 8 szkół podstawowych, 7 gimnazjów, 5 liceów ogólnokształcących, w tym jedno społeczne, 3 zespoły szkół zawodowych, poradnia pedagogiczno psychologiczna oraz bursa szkolna.

Komunikacja.

Biała Podlaska leży przy ważnym trakcie komunikacyjnym z Warszawy na wschód do przejścia granicznego. Obwodnicą w północnej części miasta przebiega Droga Krajowa Nr 2 Warszawa – Terespol. Odległość do granicy Rzeczypospolitej z Białorusią to zaledwie 36 km. Zatwierdzona jest już budowa autostrady A 2, która ma przebiegać kilka kilometrów na północ od miasta. Z miasta na północ wychodzi droga wojewódzka Nr 811, a na południe droga wojewódzka 812. Ruch graniczny obsługują przejścia w Kukurykach, Terespolu, Sławatyczach i Koroszczynie.

Przez miasto przebiega także ważna linia kolejowa E-20 zachód – wschód, z Warszawy do Brześcia (na Białorusi) i dalej na wschód. W odległości 25 km na wschód od Białej Podlaskiej usytuowany jest kolejowy port przeładunkowy w Małaszewiczach oraz Wolny Obszar Celny. W latach 1917-1972, istniała Bialska Kolej Dojazdowa, wąskotorowa.

Biała Podlaska dysponuje własną komunikacją autobusową (ZKM Biała Podlaska, 8 linii autobusowych oznaczonych literami od „A” do „H”, średni takt ok. 30 min) oraz miejska komunikacja prywatna (linia „I”, dawniej 100), oraz linia ekspresowa łącząca Osiedle Młodych z centrum miasta. Duże znaczenie mają również prywatne mikrobusy. Rejestracje pojazdów: LBI + litera i 3 cyfry od 000 do 999.

Położenie miasta jest z jednej strony dużym atutem (ważne szlaki komunikacyjne), a z drugiej strony mała odległość od granicy, może okazać się być niekorzystne. Odległości; Warszawa 156 km - Lotnisko Okęcie, Białystok 160 km, Lublin 125 km, Poznań 467 km, Kraków 376 km, Gdańsk 461 km.

Dworzec kolejowy Biała Podlaska. 2006 rok. Zdjęcie LAC
Dworzec kolejowy Biała Podlaska. 2006 rok. Zdjęcie LAC

Historia Lotniska Biała Podlaska.

Lotnisko Biała Podlaska to czysto Polskie lotnisko, które rozpoczęło funkcjonowanie jednocześnie z powstaniem w dniu 27.11.1923 roku, Podlaskiej Wytwórni Samolotów. Do czasu ataku armii niemieckiej i armii radzieckiej na Rzeczypospolitą Polską, PWS przez 16 lat zbudowała łącznie 1 506 samolotów. Okres okupacji to stacjonowanie na lotnisku okupantów. W latach 1945-1957, lotnisko było pod komendą Oficerskiej Szkoły Lotniczej w Dęblinie. W latach 1958-1964, stacjonował tu 59 Pułk Szkolno-Bojowy OSL im. Janka Krasickiego. W latach 1965-1977, na lotnisku stacjonowały okresowo różne pułki lotnicze. Od 1977 roku, na lotnisku stacjonował 61 Lotniczy Pułk Szkolno-Bojowy (JW. 5058), który został rozformowany w 2000 roku. W latach 2001-2002, Lotnisko Biała Podlaska było 3. Ośrodkiem Szkolenia Lotniczego, w którym uczono pilotażu śmigłowców.

Te informacje historyczne to tylko pigułka o historii lotniska. Po pełne informacje odsyłam do doskonałej książki pana Mariana Mikołajczuka pod tytułem Lotnicze tradycje Białej Podlaskiej, wydanej w 2008 roku, w której jest opisana, z niezwykłą starannością, historia lotnictwa i lotniska w Białej Podlaskiej.

W 2002 roku, nastąpił koniec lotnictwa wojskowego w Białej Podlaskiej. Lotnisko zostało przekazane pod zarząd AMW (Agencja Mienia Wojskowego). Ponieważ Polskie Wojsko nie chce pozbywać się możliwości ewentualnego korzystania z lotniska, dlatego obiekt ma zachować lotniczy charakter.

W 90-tych lat XX wieku Lotnisko Biała Podlaska zamierzano przekształcić w port lotniczy pasażersko-towarowy. Argumentem było nieodległe przejście graniczne w Terespolu. Wówczas ekonomiści transportu wskazywali, że uruchomienie tego portu ożywi wschodnie obszary Rzeczypospolitej.

W grudniu 1994 roku, Wojewoda Bielsko-Podlaski zawiązał Spółkę Port Lotniczy Biała Podlaska Sp zoo. Województwo objęło 51 % udziałów, Korporacja Rozwoju Wschód Zachód Sp zoo 49 % udziałów. W wyniku reformy administracyjno-rządowej w 1997 roku, Wojewoda przekazał udziały do Ministra Skarbu Państwa. W 2001 roku, Zarząd Województwa Lubelskiego zwrócił się o przekazanie udziałów ze Skarbu Państwa do Samorządu Województwa. Niestety cała sprawa utknęła w martwym punkcie, bo Spółka Port Lotniczy Biała Podlaska Sp zoo z powodu braku funduszy przestała prowadzić jakąkolwiek działalność lotniskową.

Władze Białej Podlaskiej dość długo wiązały przyszłość lotniska z dużą inwestycją obiecywaną przez tureckiego biznesmena Vahap Toya i jego spółki Port Cargo. Vahap Toy – turecki architekt i biznesmen, w Polsce zasłynął z nigdy nie zrealizowanego projektu zwanego Drugim Las Vegas w Białej Podlaskiej, w którego skład miało wchodzić m. in. międzynarodowe lotnisko w Białej Podlaskiej, tor Formuły I, stadion olimpijski i inne. Niejasne były źródła finansowania. Skandalem była chęć wycięcia pod inwestycje 1 700 hektarów lasu. Vahap Toy popierała Polska lewica i Rząd Leszka Millera. Firmy które zostały w Polsce założone przez niego zbankrutowały. Agencja Mienia Wojskowego wymówiła Toyowi umowę, gdyż turek nie płacił czynszu. W 2003 roku, biznesmenowi nie przedłużono wizy. Zniknął i zostawił długi.

Starania o ożywienie Lotniska Biała Podlaska.

Z początkiem nowego wieku w Sejmie Rzeczypospolitej rozpoczęły się kilkuletnie prace o zagospodarowaniu niektórych składników Skarbu Państwa będących w gestii AMW. Nowelizacja zakładała możliwość przekazywania lotnisk i lądowisk wojskowych samorządom na użytek lotnictwa cywilnego. Zgodnie z nowym prawem byłe lotnisko wojskowe, będące własnością Skarbu Państwa, właściwy wojewoda przekaże jednostce samorządu terytorialnego na jej wniosek. Gmina będzie mogła założyć lub rozbudować lokalne lotnisko użytku publicznego, a województwo – regionalne lub krajowe. Samorządy będą też mogły dzierżawić lub użyczać nabyte lotniska innym podmiotom na okres co najmniej 30 lat. Część dochodów uzyskanych z gospodarowania lotniskiem (30 proc.) samorząd przekaże na Fundusz Modernizacji Sił Zbrojnych. Lotnisko Biała Podlaska znalazło się w grupie obiektów które można wydzierżawić (sprzedać), ale mają zachować charakter lotniczy.

Musimy pamiętać że, Polska Wschodnia nie ma żadnego portu lotniczego i sytuacja ta utrzymuje się od lat. Były plany budowy cywilnego lotniska od podstaw w miejscowości Niedźwiadzie kosztem 260 mln złotych. Miejscowość Niedżwiada leży w Powiecie Lubartowskim, około 10 km od Lubartowa i 30 km od Lublina. Lecz plany te są po prostu nierealne.

Nie da się ukryć że, Wschodnia Polska była pozbawiona portu lotniczego zdolnego przyjmować samoloty B.737 lub Airbus A.319/320, czyli te używane przez większość tanich linii lotniczych. Port w Białej Podlaskiej dobrze nadawał się na port lotniczy dla tanich linii obsługujących Wschodnią Polskę. Port lotniczy w tym kluczowym geograficznym miejscu ma po prostu szansę zaistnieć i przyciągnąć przewoźników. Jako potencjalnych klientów wymienia się także Białorusinów i Rosjan. Nieodległe miasto Brześć na Białorusi zamieszkuje około 300 000 mieszkańców.

Pierwszy etap przystosowania byłego lotniska wojskowego do obsługi pasażerów i towarów został oszacowany na kwotę od 17 do 25 milionów złotych. Konieczne nakłady to poprawa jakości pasów startowych i dróg kołowania, instalacja systemów podejścia precyzyjnego ILS, system oświetlenia, spełnienie wymogów bezpieczeństwa, zaadaptowanie istniejących budynków na terenie portu lub budowa nowego budynku pod tymczasowy, niewielki terminal lotniczy. Jeden z budynków na terenie lotniska mógłby zostać zaadaptowany pod tymczasowy terminal pasażerski. Praktycznie cała potrzebna infrastruktura, mogąca przyjmować niemal wszystkie samoloty pasażerskie świata jest.

Niestety. W tym miejscu musimy napisać, że z roku na rok infrastruktura lotniska pogarsza się. Na kilku forach internetowych wyraźnie brzmią głosy osób autentycznie zatroskanych o los tego obiektu. Osoby te piszą, o słabym zabezpieczeniu tego narodowego mienia. O kradzieżach i dewastacjach. Niby jest ochrona, ale tak naprawdę każdy może sobie tam wjechać.

2009 rok.

W dniu 24.12.2008 roku, ukazało się Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie zagospodarowania lotnisk, które kiedyś w całości były lotniskami woskowymi. Obecnie (2008 rok) zostały one podzielone na trzy grupy. Pierwsza Grupa - Lotniska wojskowe współużytkowane przez lotnictwo cywilne. Druga Grupa - Lotniska wojskowe (chwilowo) nie potrzebne wojsku, wystawione do dzierżawy na minimum 30 lat i mające zachować charakter lotniczy. Samoloty wojskowe PSP mogą z niego korzystać. Trzecia Grupa - Lotniska wojskowe praktycznie wystawione na sprzedaż i mogące całkowicie zmienić charakter. W tym miejscu trzeba napisać, że był to okres likwidacji Państwa Polskiego pod władzą Platformy Obywatelskiej i Pilskiego Stronnictwa Ludowego.

Biała Podlaska po raz kolejny podchodziła do utworzenia na dawnym lotnisku wojskowym towarowego portu lotniczego. Miasto ogłosiło przetarg na 30-letnią dzierżawę terenu. Przez krótki czas lotniskiem byli zainteresowani Chińczycy, ale nie podjęli dalszych rozmów.

Niedawno (2009 rok) swój plan rozwoju portu przedstawiła radnym na sesji Polska firma Cargo Hub Warszawa Biała. Z jej wstępnych wyliczeń wynika, że budowa towarowego portu lotniczego może kosztować nawet 600 mln zł. Cargo Hub działa od ubiegłego roku. To firma, która zajmuje się transportem lotniczym. Port w Białej Podlaskiej miałby być pierwszym w Polsce lotniskiem cargo, nastawionym na rynki azjatyckie. Planuje też obsługiwać samoloty Straży Granicznej i ośrodka azylanckiego. Być może będzie też prowadzić działalność szkoleniową i pilotażową. W marcu 2009 roku, firma przedstawiła projekt Portu Orlęta Biała Podlaska.

Cargo Hub jest zainteresowana, ale obowiązkiem prezydenta miasta jest ogłoszenie przetargu na dzierżawę. W myśl przepisów inwestor będzie musiał zapewnić wojskowym samolotom możliwość korzystania z lotniska. Biała zastrzega także, że oferowany teren musi być wykorzystany pod lotnisko, ale nie precyzuje jakiej wielkości i czy ma być pasażerskie czy cargo. Właśnie takie ustalenia mają paść w negocjacjach. Oferta przetargowa uwzględnia wszystkie przepisy i warunki, jakie Białej postawiło Ministerstwo Obrony Narodowej i ustawa o Agencji Mienia Wojskowego.

Uruchomienie ruchu lotniczego na lotnisku Biała Podlaska raczej nie nastąpi. A to dlatego, że w 2012 roku, uruchomiono nowe lotnisko komercyjne w Świdniku pod Lublinem.

Jak obecnie wygląda oferta na lotnisko? 2009 rok.

Na nieruchomość składają się dwie zasadnicze części: południowa, którą stanowi lotnisko oraz tereny otaczające i koszarową, którą stanowią budynki administracyjno–koszarowe oraz magazynowo–warsztatowe. Obszar posiada rozbudowaną infrastrukturę wewnętrzna, rozwiniętą zabudowę inżynieryjną i techniczną. Większość z pośród 82 budynków i budowli zrealizowana została w latach 70-tych i 80-tych. Znajdują się one w stanie technicznym zadawalającym. Ze względu na swoją rozwiniętą infrastrukturę i zabudowę nieruchomość stanowi ogrodzoną całość.

Zgodnie z Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Biała Podlaska pod nazwą Lotnisko to teren działki Nr 2005 i ma przeznaczenie;

Dla części lotniskowej teren przeznaczony jest pod funkcje przemysłowo-magazynowe, składy, magazyny, drobny przemysł, warsztaty, tereny aktywności gospodarczej i oczywiście tereny lotniska z urządzeniami towarzyszącymi. Około 311 hektarów.

Dla pozostałej części kompleksu lotniskowego teren przeznaczony jest pod lokalizację obiektów uciążliwych. Około 50-70 hektarów. Tu uwaga. Do planu zagospodarowania w temacie Lotnisko zaliczono także tereny na wschód za torami kolejowymi.

Powierzchnia gruntu: 358,5252 hektarów, zabudowana: 5 %, użytkowa: 23 119 m kwadratowych. Media; elektryczność, woda, kanalizacja.

Zabudowę nieruchomości stanowią: Budynek portu lotniczego z wieżą (1987r., remontowany w 2000r. ) o pow. użytk. 2 312 m2. Budynek garażowy z kotłownią (1987r.) o pow. użytk. 410 m2. Budynek eskadrowy (1982r.) o pow. użytk. 315 m2. Budynek eskadrowy (1978r.) o pow. użytk. 273 m2. Budynek trafostacji (1981r.) o pow. użytk. 365 m2, Dwa budynki trafostacji (1981r.) o pow. użytk. 84 m2 każdy. Budynek przepompowni ścieków (1987r.) o pow. użytk. 18 m2. Skład na opał z płyt betonowych. Ujęcie wody — hydrofornia. Strzelnica samolotowa. Ogrodzenie części lotniskowej o dł. 13 535 mb. Droga startowa DS-1 o pow. 197 188 m2. Droga startowa DS-3 o pow. 61 822,5 m2. Centralna płaszczyzna postoju samolotów PPS z instalacją oświetlenia o pow. 52 956 m2. Płaszczyzna postoju samolotów PPS o pow. 13 320 m2. Główne miejsce postoju samolotów CMP o pow. 21 350 m2. Drogi kołowania DK o pow. 128 580 m2. Drogi samochodowe o pow. 36 375 m2. Linie energetyczne kablowe o dł. 13 133 mb.

Zasadnicza część portu z pasem startowym jest w rękach gminy, ale około 50 hektarów, na których stoją magazyny paliwowe i bocznica kolejowa, to na obecną chwilę jeszcze własność wojska. Dodatkowo tereny leśne lotniska zostały oddane w zarząd Lasów Państwowych.

Obecny stan funkcjonalny i techniczny obiektów kubaturowych jest dobry, ale kwalifikuje je do remontu. Dzierżawca zobowiązany będzie do ponoszenia kosztów związanych z użytkowaniem nieruchomości, w tym podatku od nieruchomości, należności za zużyte media komunalne oraz wynikających z przepisów o ochronie środowiska.

Zadaniem dzierżawcy będzie: a/ podjęcie niezwłocznie od dnia wydzierżawienia nieruchomości, czynności zmierzających do założenia i zarządzania lotniskiem cywilnym użytku publicznego, b/ realizacja czynności wynikających z obowiązku zarządzania lotniskiem wraz z infrastrukturą i budowlami lotniskowymi, c/ modernizacja i adaptacja lotniska do wymagań przepisów techniczno-budowlanych dla lotnisk cywilnych i wymagań ICAO dla lotnisk o kodzie referencyjnym przynajmniej 4D, w ciągu 3 lat od dnia nabycia nieruchomości przez Gminę Miejską Biała Podlaska, d/ rozpoczęcie użytkowania lotniska cywilnego użytku publicznego w krótkim czasie, najpóźniej w ciągu 3 lat od dnia nabycia nieruchomości przez Gminę Miejską Biała Podlaska.

Kontakt: - Urząd Miasta Biała Podlaska, ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 3, 21-500 Biała Podlaska, tel.: 083 343 66 92 - centrala, 083 343 22 20 - sekretariat prezydenta, fax: 083 343 70 64, e-mail: sekretariat@bialapodlaska.pl, elektroniczna skrzynka podawcza: um@bialapodlaska.pl.

Dane Lotniska Biała Podlaska. 2009 rok.

Lotnisko ma współrzędne geograficzne; 52 stopni 00 minut 21 sekund szerokości N, 23 stopnie 08 minut 37 sekund długości E. Leży na wysokości 151 m nad poziomem morza. Lotnisko mimo nie używania znajduje się w rejestrze i ma kod EPBP. Teren lotniska jest długi na 4 600 m, a w najszerszym miejscu ma 2 000 m. Cały obszar lotniska jako obiektu to około 600 hektarów. Lotnisko jest ogrodzone, ale wymaga remontu. Ogrodzenie ma długość 13 535 m.

Lotnisko Biała Podlaska. 2004 rok. Zdjęcie LAC
Lotnisko Biała Podlaska. 2004 rok. Zdjęcie LAC

Główna brama wjazdowa na lotnisko znajduje się przy skrzyżowaniu ulicy Łomaska + M. Konopnickiej. To przy tym skrzyżowaniu znajdują się skrzydła samolotu PZL Lim-2.

Istniejący układ drogowy lotniska pochodzi z 1977 roku. Fizycznie lotnisko jest wyposażone w trzy DS.; Główna DS. Nr 1 o dokładnych wymiarach 3 287 m x 60 m, o powierzchni 197 188 m kwadratowych. Orientowany na kierunku 06/24. Jego budowę ukończono w 1977 roku, kiedy to dobudowano wschodni odcinek. DS jest betonowa, ale ma większość nawierzchni asfaltowej.

DS (RWY) Nr 1 widok w kierunku zachodnim. 2006 rok. Zdjęcie LAC
DS (RWY) Nr 1 widok w kierunku zachodnim. 2006 rok. Zdjęcie LAC

DS (RWY) Nr 2 to obiekt położony na północ. Ma wymiary 1 900 m x 60 m. Orientacja na kierunku 08/10. Eksploatowana do 70-tych lat przez samoloty, a następnie wykorzystywana jako PPS i heliport. W 70-tych latach została przedłużona o DK do DS. Nr 1.

DS (RWY) Nr 3 z chwilą powrotu ruchu samolotów na lotnisku będzie ona oznaczona jako Nr 2. Zlokalizowana jest na południowej stronie lotniska równolegle do DS Nr 1. Ma wymiary; 2 260 m x 30 m i powierzchni 61 822,5 m kwadratowych. Droga ta ma dwie skośne DK które przypominają obecnie projektowane na świecie tak zwane szybkie zjazdy.

Lotnisko posiada dwuczęściową CPPS oznaczoną jako Nr 1 i Nr 2, z instalacją oświetlenia o powierzchni 52 956 m kwadratowych. Istnieją jeszcze dwie inne PPS, jedna na wschodniej, druga na zachodniej części lotniska. Każda o wymiarach około 150 m x 60 m. Aby uzupełnić temat bazowania samolotów to nie ma tu rozśrodkowanych miejsc postoju, zbędnych na lotnisku szkolnym.

Lotnisko posiada około 6 000 m DK o łącznej powierzchni 128 580 m kwadratowych i średniej szerokości 20 m. Drogi samochodowe to 36 375 m kwadratowych.

Przez wiele lat wizytówką lotniska był port wojskowy z wieżą, oddany do użytku 1987 roku, a ostatnio remontowany w 2000 roku.

Wojskowy Port Lotniczy z wieżą. 2006 rok. Zdjęcie LAC
Wojskowy Port Lotniczy z wieżą. 2006 rok. Zdjęcie LAC

Hangar. 2006 rok. Zdjęcie LAC
Hangar. 2006 rok. Zdjęcie LAC

Skład paliw (MPS) zlokalizowany na północy ma podziemne zbiorniki do przechowywania ponad 5 mln litrów paliwa.

Skład paliw. 2006 rok. Zdjęcie LAC
Skład paliw. 2006 rok. Zdjęcie LAC

Lotnisko dysponuje dwiema bocznicami kolejowymi. Jedna na teren zespołu obiektów garnizonowych. Druga na skład paliw MPS.

Na terenie obiektów garnizonowych są dwie świątynie. Jedna to niewielki kościół garnizonowy św. Kazimierza Królewicza. Obok niego ulokowany jest samolot-pomnik Lim-5 P, upamiętniający pilotów, którzy zginęli śmiercią lotnika. Na burcie samolotu jest numer 5058, a jest to numer jednostki wojskowej 61 LPSz-B. Trzysta metrów na wschód znajduje się cerkiew.

Lotnisko Biała Podlaska. 2009 rok. Zdjęcie LAC
Lotnisko Biała Podlaska. 2009 rok. Zdjęcie LAC

Firma „Biała Airport”. 2010 rok.

W dniu 31 marca 2010 roku, został rozstrzygnięty przetarg na dzierżawę 327 hektarów dawnego lotniska wojskowego w Białej Podlaskiej. Wygrała jedyna startująca w przetargu spółka „Cargo Hub Warszawa Biała”. Firma później zmieniła nazwę na „Biała Airport” Sp. z o.o. Firma miała w planach wykorzystać część dzierżawionego lotniska, jako lądowisko dla małych prywatnych samolotów, tak zwanych General Aviation. W przyszłości planowano przebudowę dwóch RWY, aby można było przyjmować samoloty Boeing B.747. Planowano budowę nowych obiektów.

Firma „Biała Airport” zaoferowała czynsz dzierżawny w wysokości 33 000 zł miesięcznie , plus 22 % VAT. Firma deklarowała przeznaczać około 0,5 % przychodów na działalność lotnictwa sportowego. „Biała Airport” planowała utworzyć aeroklub.

W kwietniu 2010 roku, podjęte zostały badania pasa startowego i płyt postojowych, ruszyły prace projektowe oraz remontowe. Wiosną 2011 roku rozpoczęły się prace związane z odbudową lotniska dla samolotów ciężkich. Lotnisko miało posiadać pełne wymiary. W 2011 roku, firma uzyskała wpis w rejestrze lądowisk.

W dniu 28 marca 2013 roku, prezydent miasta Biała Podlaska, wypowiedział umowę dzierżawy lotniska spółce „Biała Airport”. Zarząd nad obiektem przejął bialski Zakład Gospodarki Lokalowej.

Opracował Karol Placha Hetman