Kraków 2007-03-20
153b Rozdział 1958-01-01
OKB Mikojan MiG-15 UTI 1953-01-23
LZR Bydgoszcz SB Lim-1/2 1958-01-01
Polska
Historia
Historia MiG-15 UTI
Z końcem lipca, prawdopodobnie w dniu 1951-07-30, na warszawskim lotnisku Bemowo wylądowały pierwsze 4 samoloty szkolno-treningowe MiG-15 UTI, a ich numery to; 104-11, 104-23, 104-24, 104-25. Do końca 1952 roku, otrzymaliśmy z CCCP około 20 egzemplarzy MiG-15 UTI. Kilka sztuk samolotów otrzymaliśmy także z Czechosłowacji. Początkowo umieszczono te samoloty w pułkach wyposażonych w MiG-15, ale później zgromadzono je w bazie szkoleniowej w Krzesinach, w 62 Pułku Szkolno-Treningowym Lotnictwa Myśliwskiego.
MiG-15 UTI razem z jednomiejscowymi MiG-15 trafiły do OSL-5 (Oficerska Szkoła Lotnicza) w Radomiu w 1954 roku. Do OSL-4 w Dęblinie samoloty MiG-15 UTI trafiły dopiero w 1955 roku.
W związku z podjęciem produkcji seryjnej samolotów Lim-1, a następnie Lim-2 w ogromnej ilości, nieodzowne okazało się pozyskanie większej liczby dwusterów.
SB Lim-1. 1958 rok
Około 1956 roku, okazało się, że niebawem na uzbrojeniu Polskiego Lotnictwa Wojskowego wejdą nowe myśliwce typu MiG-17 wyposażone w SR, dzięki którym będą mogły operować niemal w każdych warunkach atmosferycznych. Dlatego nieuchronne okazało się powolne wycofywanie z pułków lotnictwa myśliwskiego myśliwców typu Lim-1, które w służbie pozostały do końca 50-tych lat. Wywołało to kolejne działania. W związku z bardzo małą ilością posiadanych dwusterów do szkolenia typu MiG-15 UTI, narodziła się sposobność przeróbek samolotów Lim-1 na SB Lim-1.
Ponieważ zakład produkcyjny WSK PZL-Mielec nie miał możliwości wykonania tych przeróbek w odpowiednim czasie, dlatego zdecydowano zadanie to powierzyć LZR (Lotnicze Zakłady Remontowe) w Bydgoszczy. Wszystkie Polskie dwumiejscowe samoloty Lim powstały w LZR w Bydgoszczy, poprzez przebudowę istniejących już jednomiejscowych samolotów Lim-1, Lim-2. Polskie dwustery różniły się znacznie od radzieckich. Inne było wyposażenie radio-elektroniczne i uzbrojenie. Przeróbki były wykonywane według projektów racjonalizatorskich personelu technicznego Wojsk Lotniczych. Dlatego konstrukcja także była inna.
Możliwe były sytuacje, że powstały egzemplarze dwumiejscowe samolotów zbudowane z dwóch różnych maszyn. Np. przednia część z Lim-1, a tylna z Lim-2. Sytuacja ta bardzo utrudnia przedstawienie w miarę rzetelnego zestawienia eksploatowanych samolotów. Od 1958 roku do 1960 roku, konwersji na SB Lim-1 podano co najmniej 100 maszyn.
SB Lim-2. 1960 rok
Z początkiem 60-tych lat przebudowie na dwusteru zaczęto poddawać myśliwce Lim-2. Samoloty otrzymały oznaczenie SB Lim-2. Konwersji poddano około 200 sztuk.
SB Lim-1 A (1965 rok) / 2 A (1968 rok)
Od 1958 roku, pozostałe samoloty Lim-1 / 2 przesuwano do jednostek lotnictwa myśliwsko – szturmowego. Należało je przystosować do wsparcia, rozpoznania i kierowania ogniem artylerii. Samoloty SB Lim-1 i SB Lim-2, zaczęto przebudowywać na tak zwane Artyleryjskie oznaczone SB Lim-1 A, (od 1965 roku) i SB Lim-2 A. (od 1968 roku ) Początkowo nosiły oznaczenie zamiast litery A, skrót Art. Konwersję dokonano w LZR (Lotniczych Zakładach Remontowych) w Bydgoszczy.
W celu dostosowania samolotów do nowych zadań, z drugiej kabiny wyjęto sterownice i zamontowano pulpit nawigatora. Uzbrojenie zwiększono do 2 działek NR-23. Na niektórych samolotach, pod środkową częścią kadłuba zamontowano aparat fotograficzny, a także peryskop dla pilota. Aby zwiększyć zasięg, zbiorniki dodatkowe o pojemności 2 x 400 litrowych, zamieniono na zbiorniki 2 x 600 litrowe. Załoga składa się z pilota i nawigatora. W kabinie nawigatora nie było sterownic. Zabudowano natomiast oprzyrządowanie niezbędne do wykonania zadań. Lim-1 A został wyposażony w aparat fotograficzny AFA-21, natomiast Lim-2 A oprócz aparatu fotograficznego AFA-21 otrzymał drugi AFA-39.
Samoloty Lim-2 A otrzymały charakterystyczne malowanie w barwy ochronne tzw. kamuflaż dwu- lub trój-barwny.
Ostatnie egzemplarze SB Lim-1 wycofano z eksploatacji w 1975 roku, natomiast SB Lim-2 latały jeszcze po 2000 roku.
SB Lim-2 M
Kilkanaście egzemplarzy SB Lim-2 A przeszło kolejną przemianę. Na powrót zamontowano drugie sterownice i przeprowadzono modernizację. Nowe samoloty oznaczono SB Lim-2 M. Służyły w wojsku do pierwszych lat XXI wieku. Samoloty służyły głównie jako maszyny treningowe i rozpoznawcze.
Konstrukcja SB Lim-1/2
Konstrukcja MiG-15 UTI, SB Lim-1 /2 / 1 A / 2 A / 2 M.
Zobacz Lim-1, Lim-2.
SB Lim-2 to wielozadaniowy samolot myśliwski. Przeznaczony do szkolenia, zadań bojowych (zwalczania celów powietrznych i naziemnych w warunkach widoczności celów), rozpoznania łącznie z wykonywaniem zdjęć lotniczych, korygowania ognia artylerii.
Samolot wyposażono w kabinę dwuosobową w układzie tandem. Pierwszą kabinę w zależności od wersji zajmuje pilot (pilot-uczeń), tylną kabinę zajmuje instruktor lub nawigator. Nawigator obsługuje aparaty fotograficzne i przy pomocy łączności radiowej koryguje ogień artylerii na cele naziemne przeciwnika.
Lim-1 A został wyposażony w aparat fotograficzny AFA-21, natomiast Lim-2 A oprócz aparatu fotograficznego AFA-21 otrzymał drugi AFA-39.
Samoloty Lim-2 A otrzymały charakterystyczne malowanie w barwy ochronne tzw. kamuflaż dwu- lub trój-barwny.
Wyposażenie MiG-15 UTI, SB Lim-1, SB Lim-2
| Urządzenie | UTI MiG-15 | SB Lim-1 | SB Lim-2 |
|---|---|---|---|
| Radiostacja | RSIU-3 M | R-800 | R-800 |
| Automatyczny radiokompas | ARK-5 | ARK-5 | ARK-5 |
| Sygnalizator przelotu nad radiolatarnią | MRP-48 P | MRP-48 P | MRP-48 P |
| radiowysokościomierz | - | RW-2 | RW-2 |
| Identyfikator rozpoznawczy | SRU-0 | SRU-0 | SRU-0 |
| Rozmównica pokładowa | SPU-2 P | SPU-2 P | SPU-2 P |
Uzbrojenie strzeleckie wersji dwumiejscowej
Lewa strona kadłuba
| Typ broni | Ilość | Kaliber | Strzałów / min | Zapas amunicji | |
|---|---|---|---|---|---|
| UTI MiG-15 | UBK-E | 1 | 12,7 | 1 000 | 150 |
| UTI MiG-15 | A-12,7 | 1 | 12,7 | 1 000 | 150 |
| SB Lim-1 | NS-23 | 1 | 23 | 550 | 80 |
| SB Lim-2 | NS-23 | 1 | 23 | 550 | 80 |
Dane T-T SB Lim-1, SB Lim-2
Zestawienie
MiG-15 UTI. Pierwsza partia 4 samolotów dostarczona 1951-07-30, na lotnisko w Bemowie. Były to samoloty używane. Miały numery 104-11, 104-23, 104-24, 104-25.
MiG-15 UTI. Kolejne 16 samolotów MiG-15 UTI dostarczono do końca 1952 roku. Większość z tych maszyn zgromadzono w 62 Pułku Szkolno-Treningowym Lotnictwa Myśliwskiego. W 1954 roku, część z nich przekazano do szkoły do Radomia, a w 1955 roku, kilka sztuk przekazano do szkoły do Dęblina.
SB Lim-1. W latach 1958-1960, około 100 samolotów Lim-1 przebudowano na samoloty SB Lim-1. Przebudowę wykonano w Lotniczych Zakładach Remontowych w Bydgoszczy. Ostatnie egzemplarze zakończyły służbę w 1975 roku.
SB Lim-1 nr 1A 06-010 / 6010. Po służbie (około 1980 roku) trafił do muzeum w Warszawie (Fort Czerniakowski).
SB Lim-1 nr 1A 06-034 / 634. W 1970 roku, samolot był w kamuflażu.
SB Lim-2. W latach 1960-1962, około 200 samolotów Lim-2 oraz SB Lim-1 przebudowano na samoloty SB Lim-2. Wszystkie te samoloty miały silniki Lis-2 (WK-1).
Znane samoloty SB Lim-2:
SB Lim-2 nr 1B 02-005 / 205.
SB Lim-2 M nr 1B 03-004 / 304. W 2005 roku, był w muzeum w Krakowie.
SB Lim-2 nr 1B 05-097 / 597.
SB Lim-2 nr 1B 06-006 / 006. Samolot pokazano na pikniku w Góraszce w 2006 roku.
SB Lim-2 nr 1B 06-018 / 018. W 2006 roku, w muzeum w Krakowie.
SB Lim-2 M nr 1B 07-061 / 761. W 2005 roku został odrestaurowany. W 2006 roku, demonstrowany w Krzesinach.
SB Lim-2 nr 1B 07-071 / 771. Użytkowany w Radomiu w 1960 roku.
SB Lim-2 nr 1B 08-020 / 8020. W 2006 roku, był w muzeum.
SB Lim-2 nr 1B 11-035 / 1135. W 1970 roku, był w muzeum w Krakowie.
SB Lim-2 A nr 1B 20-004 / 2004. W 2005 roku, był w muzeum w Krakowie.
Opracował Karol Placha Hetman