Nowa Sól 2022-07-28
Stacja kolejowa w Nowej Soli.
Współrzędne geograficzne 51.799N 15.709E. Adres: Stacja Kolejowa w Nowej Soli, ul. Towarowa 2, 67-100 Nowa Sól.
Opis zdjęcia: PKP Nowa Sól, Peron 2.
Miasto Nowa Sól.
Miasto Nowa Sól powstało w XVI wieku. Nowa Sól prawa miejskie otrzymała w 1743 roku. Obecnie miasto ma 38 566 mieszkańców (2020 rok) i ma powierzchnię 21,8 km kwadratowych. Ponieważ głupi niemcy rozpoczęli druga wojnę światową (1 wrzesień 1939 rok) i wojnę przegrali, dlatego Nowa Sól znalazła się w granicach Rzeczypospolitej Polski.
Nowa Sól leży nad Odrą, na jej lewym brzegu, w Województwie Lubuskim. Nowa Sól razem z Zielona Górą i Sulechowem tworzy Lubuskie Trójmiasto. Historycznie Nowa Sól leży na północnym skraju Dolnego Śląska. Obecna nazwa Nowa Sól została zatwierdzona w dniu 7 maja 1946 roku. Do Zielonej Góry jest 24 km, do Sulechowa jest 43 km, do Głogowa jest 36 km, do Poznania 121 km, do Warszawy jest 430 km.
W okresie od 1945 roku do 2000 roku, Nowa Sól była ważnym ośrodkiem przemysłowym. Funkcjonowały: Nadodrzańskich Zakładów Przemysłu Lniarskiego „Odra”, Dolnośląskie Zakłady Metalurgiczne „Dozamet”, Zakłady przemysłu spożywczego, Miejski browar i kilka innych mniejszych. Do 1993 roku, po mieście włóczyli się żołnierze sowieccy, którzy mieli tutaj komendanturę i zajmowali dzielnicę willową. Po kryzysie 90-lat XX wieku, miasto się odrodziło i powstało wiele nowych zakładów pracy. Zakłady działają w branży budowlanej, metalowej, maszynowej, elektrotechnicznej, spożywczej, motoryzacyjnej i elektronicznej.
Transport Kolejowy.
Rozwój transportu kolejowego w Nowej Soli datuje się od 1871 roku, kiedy to z Głogowa do Zielonej Góry uruchomiono fragment szlaku Wrocław - Szczecin, zwanej potocznie „Nadodrzaniki” lub czasami „Odrzanki”. Linia kolejowa spowodowała rozwój przemysłu w Zielonej Górze i w Nowej Soli.
Z początkiem XX wieku, stacja Nowa Sól była już dużym węzłem kolejowym. Funkcjonowało już połączenie w kierunku północno-wschodnim z Nowej Soli do Wolsztyna, a przy okazji do innych miejscowości na wschodzie. Było także połączenie w kierunku południowo-zachodnim z Nowej Soli przez Kożuchów do Żagania, Szprotawy i innych miejscowości na zachodzie.
Szlaki kolejowe.
Linia kolejowe Nr 273 Wrocław -Szczecin. W 1948 roku, linia miała Nr 325, a w 1988 roku, miała Nr 355. Linia ma całkowitą długość 356,125 km i jest całkowite zelektryfikowana i w większości dwutorowa.
Linia kolejowa Nr 371 Wolsztyn - Nowa Sól - Żagań.
Linia kolejowa nr 371 Wolsztyn - Żagań to linia jednotorowa, niezelektryfikowana, znaczenia lokalnego, o długości 92,620 km. Obecnie użytkowany jest tylko odcinek Wolsztyn - Krzyż Rudno o długości 17,270 km i ze specjalną procedurą. Na użytkowanym odcinku prędkość maksymalna wynosi 100 km/h.
Szlak był oddawany do użytku etapami: 1889 roku, Nowa Sól – Kożuchów, 1890 rok, Kożuchów – Żagań, 1906r. - 1907r., Wolsztyn – Konotop i Nowa Sól – Otyń, 1908 roku, Konotop – Otyń.
PKP przejęło linię w 1945 roku, ale z uwagi na zniszczenia wojenne ruch przywrócono dopiero w 1955 roku. W 1993 roku, zawieszono ruch pasażerski, a w 1997 roku ruch towarowy. Na odcinakach Sławocin - Otyń oraz Nowa Sól – Stypułów, zbudowano ścieżki rowerowe, w 2020 roku. Jeszcze w okresie 2004 - 2005, na szlaku Wolsztyn - Konotop kursowały pociągi turystyczne.
Linia przebiegała przez: Kłębowo, Świętno, Krzyż Rudno, Kolsko, Konotop, Lubięcin, Lipiny, Stany, Otyń, Nowa Sól, Ciepielów, Kożuchów, Stypułów, Chotków, Jelenin, Stara Kopernia, Bożnów.
Opis szlaku. Szlak przekracza mostem Północny Kanał Obry, Środkowy Kanał Obry, następnie przez DW Nr 315, DW Nr 314, Południowy Kanał Obry (most kolejowy Świętno), Kolsko z dworcem na stacji, Konotop z dworcem na stacji, rampą i wieżą wodną, DW Nr 278, Lubięcin z dworcem na stacji, pod wiaduktem drogi DW Nr 315, Lipiny z dworcem na stacji, przez DW Nr 315, Zabytkowym ceglanym wiaduktem nad lokalna drogą asfaltową, Stany z ruinami zabudowań stacyjnych, Stany - żelazny most kolejowy nad Odrą (obecnie jest ścieżką pieszo-rowerową), Otyń - żelazny most nad szlakiem kolejowym „Nadodrzanki”, Nowa Sól, dalej pod drogą ekspresowa S3, Kożuchów z zabudowaniami stacji, przez DW Nr 296 trzykrotnie, Jelenin - pozostałości po stacji, ponownie przez DW Nr 296, Stara Kopernia - resztki stacji, Pod mostem DK Nr 12, przed mostem na rzece Bóbr linia dołączą do szlaku Głogów - Żagań (Był tu posterunek odgałęźny i żeberko dla bezpieczeństwa).
W 1948 roku, linia miała Nr 319a/322/319a/323, ale most na Odrze był zniszczony. Dlatego z Konotop pociągi mogły jechać tylko do Sulechowa. Z drugiej strony z Nowej Soli do Głogowa lub Sulechowa. W 1988 roku, linia na odcinku Wolsztyn - Nowa Sól miała Nr 348, a na odcinku Kolsko - Konotop dzieliła szlak z linią Nr 347 Głogów - Sulechów. Na odcinku Nowa Sól - Żagań miała Nr 352.
Stacja kolejowa Nowa Sól.
Opis zdjęcia: Wejście do tunelu na Peronie 2.
Opis zdjęcia: Ścieżka na Peron 2 dla osób na wózkach i z rowerami. Widoczny jest żuraw wodny.
Obecnie przez miasto Nowa Sól przebiega tylko linia kolejowa Nr 273. Ze stacji wychodzi także kilka bocznic. Jest bocznica do stacji paliw Orlen oraz do Spółki TOM. Bocznice do zakładów „Odra” i portu ręcznego zostały rozebrane.
W 1986 roku, dworzec został wpisany do rejestru zabytków. Budynek jest murowany, przykryty dachówką ceramiczną, wyposażony był w instalacje: elektryczną, teletechniczną, centralnego ogrzewania, wodno-kanalizacyjna, gazową. W tym czasie, górne piętro zajmowały mieszkania rodzin kolejarskich.
W Nowej Soli była mała lokomotywownia z dwoma stanowiskami. Nie było obrotnicy. W trakcie drugiej wojny światowej lokomotywownia została zniszczona i spalona. Nie została odbudowana. Były zasieki węglowe i kanał wyczystkowy. Stanowisko nawęglania zostało zlikwidowane około 2002 roku, w ramach porządkowania stacji. W tym czasie zdemontowano nieużywaną wagę wagonową. W 2007 roku, rozebrano nieużywany budynek magazynu. Do obecnych czasów (2022 rok) zachowała się wieża wodna, która jest odgrodzona i znajduje się na terenie prywatnym. Wieża wodna stoi przy ul Długiej niedaleko skrzyżowania z ul. Wojska Polskiego i przejazdu w ul. Wojska Polskiego. Wieża została zbudowana w 1909 roku, posiada zbiornik wody o pojemności 50 m3.
W trakcie elektryfikacji linii kolejowej Wrocław - Szczecin semafory kształtowe wymieniono na świetlne, ale tylko na głównych torach. Tory dodatkowe i bocznice miały nadal semafory kształtowe. Po 2013 roku, semafory kształtowe zostały całkowite zastąpione semaforami świetlnym.
W ramach gruntownej modernizacji stacji w okresie 2012 - 2013 rozebrano Peron 3, z którego kiedyś odjeżdżały pociągi osobowe w kierunku Kożuchowa i Żagania oraz Wolsztyna. Peron 3 był typu wyspowego, ale użytkowana była tylko jedna krawędź. Z drugiej strony była barierka. Peron ten posiadał też zadaszenie, ale krótsze niż na Peronie 2.
Stacja Nowa Sól ostatni duży remont przeszła w okresie 2016 - 2020. Remont dotyczył dworca oraz całej infastruktury stacji. Dworzec został wyremontowany i unowocześniony. Został dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz rodziców z małymi dziećmi i wózkami. Korzystnie zmienił się plac przed dworcem. Naprzeciwko dworca wykonano rondo drogowe dla ulic: Towarowa i Zjednoczenia. Ulice zostały wyremontowane. W dworcu ma swoją placówkę Straż Miejska.
Peron 1 ma długość 200 m i ma wysokość 0,55 m nad główką szyny. Peron 2 wyspowy ma długość 300 m i ma wysokość 0,55 m nad główką szyny. zadaszenie nad peronem ma długość 120 m. Dojście na Peron 2 zapewnia przejście podziemne. Dla osób niepełnosprawnych i podróżnych z dużym bagażem lub wózkami dziecięcymi wykonano przejście na poziomie torów kolejowych. Obok stacji kolejowej zlokalizowano Centrum Obsługi Pasażerów, czyli dworzec autobusowy i busów, który ma pięć stanowisk autobusowych.
Na stacji zatrzymują się pociągi PolRegio i InterCity. Dzięki ważnemu szlakowi „Nadodrzanki” miasto posiada bezpośrednie połączenia kolejowe z Głogowem, Zieloną Górą, Wrocławiem, Legnicą, Lubinem, Szczecinem, Kołobrzegiem, Gliwicami, Katowicami, Krakowem, Przemyślem, Poznaniem, Warszawą. Do 2015 roku, na szlaku obowiązywała prędkość biegu pociągu do 70 km/h. Obecnie jest to 120 km/h. Ruch na stacji jest kierowany z dwóch nastawni: „NS” (północna głowica stacji, ul Wojska Polskiego) i „NS1” (południowa głowica stacji).
Opracował Karol Placha Hetman