Kraków 2023-08-06
Most kolejowy w Krakowie.
Współrzędne geograficzne: 50.050N 19.954E.
W tym artykule kontynuujemy historię mostu kolejowego w Krakowie przez rzekę Wisła, pomiędzy dzielnicami Grzegórzki - Zabłocie. Zgodnie z planami budowniczych, w dniu 11 czerwca 2023 roku, nowy, nowoczesny most kolejowy został oddany do eksploatacji. Jednocześnie wprowadzono wakacyjny, nowy rozkład jazdy. W dniu 9 czerwca 2023 roku, w godzinach wieczornych na uroczyste otwarcie mostu przybyli przedstawiciele władz państwowych i lokalnych. Byli przedstawiciele wykonawcy firmy Strabag. Już w dniu 18 maja 2023 roku, w obecności ministra infrastruktury pana Andrzeja Adamczyka, odbył się przejazd techniczny i wizytacja na budowie mostów kolejowych nad Wisłą w Krakowie. W tym dniu, wydano dopuszczenie trzeciego mostu do ruchu kolejowego.
Trzy mosty zostały wykonane w ramach modernizacji linii kolejowej E30, na odcinku Kraków Główny Towarowy – Rudzice. Każdy z trzech mostów jest różnej szerokości, ale mają podobną konstrukcję. Składają się z trzech łukowych przęseł. Największe z nich mają 116 metrów długości i 18 metrów wysokości. Pociągi będą mogły po nich kursować z prędkością do 100 km/h. Pierwszy most od strony wschodniej jest mostem z jednym torem. Środkowy drugi most jest mostem z dwoma torami, standardowo dla pociągów dalekobieżnych. Trzeci zachodni most ma tylko jeden tor oraz ścieżkę rowerową, a dodatkowo z boku doczepiono chodnik dla pieszych. Trakt dla rowerzystów i pieszych znacznie ułatwił dostęp mieszkańcom do centrum miasta oraz do dzielnicy Podgórze. Dla pieszych wykonano schody, a dla rowerzystów najazdy. Pamietajmy, że z mostu mogą korzystać osoby na wózkach inwalidzkich, bo przystanek osobowy Zabłocie jest przystosowany dla osób niepełnosprawnych.
Wraz z otwarciem ostatniego z trzech mostów kolejowych PLK SA uruchomiły nowe tory na odcinku Kraków Główny – Kraków Płaszów. Od 11 czerwca 2023 roku, pociągi korzystają z czterech torów. Dzięki inwestycji zwiększyła się prędkości na torach do 100 km/h, a nowoczesny system sterowania ruchem pociągów poprawia bezpieczeństwo. Całkowity koszt inwestycji wynosi około 1,2 mld zł.
Nowy most kolejowy przez Wisłę jest piątym w kolejności w tym miejscu. Decyzja o jego budowie zapadła w 2015 roku, kiedy masoneria w Polsce została odsunięta od rządów. Do tej pory most był dwu-torowy, a teraz jest cztero-torowy. Dwa tory dla linii aglomeracyjnej i dwa tory dla pociągów dalekobieżnych. Na linii średnicowej ruch towarowy nie jest prowadzony.
Całkowita długość mostu wynosi 229 m. Przęsła północne od strony Grzegórzek mają długość 49,5 m. Przęsła środkowe mają długość po 116 m. Przęsła południowe mają długość po 63,5 m. Wysokość środkowych przęseł wynosi 18 m. Szerokość mostu wschodniego wynosi 8,5 m, a dwóch pozostałych około 14 m. Największa płyta żelbetonowa to 1 200 metrów sześciennych betonu, a wylewanie betonu trwało nieprzerwanie przez 20 godzin.
Wykonawcą mostu była firma Strabag. Prace rozpoczęto w 2017 roku. Nie jest prawdą, że prace planowano zakończyć do grudnia 2021 roku, a to dlatego, że znacznie zwiększył się zakres prac. W kwietniu 2020 roku, gmina Kraków zawarła umowę z PKP PLK w sprawie dofinansowania inwestycji trzeciego mostu, z chodnikiem pieszo-rowerowym i przeznaczyła na ten cel dodatkowo 70 mln zł.
Nowy most na Wiśle to ciekawa i unikalna konstrukcja. Obiekt składa się z żelbetowych płyty, podwieszonych na ukośnych wieszakach do łukowych konstrukcji stalowych. Jest to pierwsza taka konstrukcja kolejowa w Polsce. Przęsła były wykonywane etapami. W pierwszym etapie wykonywano cztery nowe przyczółki. Następnie, na przygotowanym rusztowaniu wykonano żelbetonowe płyty, na których umieszczono torowiska. Następnie wykonano stalowe łuki. Stalowe łuki połączono skośnymi wieszakami z żelbetonowymi płytami. Na największą płytę, beton podawały jednocześnie cztery sztetery (urządzenia pompowe), przez 20 godzin.
Pierwszy most od strony wschodniej został oddany do eksploatacji w dniu 29 maja 2020 roku. Most ten poddano testom obciążenia pociągiem złożonym z czterech lokomotyw typu ST44 (M62). Każda lokomotywa ważyła 116,5 ton. Pociąg wykonał serię przejazdów z różną prędkością, podczas których inżynierowie badali parametry konstrukcji.
Po zbudowaniu pierwszego nowego mostu przystąpiono do rozbiórki starego mostu. Ponieważ przęsła mostu były w dobrym stanie, dlatego zostały przetransportowane na inne przeprawy mostowe i tam zostały zamontowane. Pięć przęseł przetransportowano do Zagórza na Podkarpaciu dla przepraw przez rzekę San. Jedno przęsło trafiło na przebudowę mostu w miejscowości Słowików koło Wielunia na linii kolejowej Nr 181 na 38,063 km.
Na drugim moście tory rozpoczęto montować od dnia 11 kwietnia 2022 roku. Drugi most, środkowy, dwutorowy został oddany do użytku w dniu 11 czerwca 2022 roku. W tym dniu rozpoczęto ruch kolejowy po torze wschodnim. W ten sposób przez Wisłę były już czynne dwa tory. Pozostałe tory zostały oddane do ruchu z chwilą zakończenia rozbudowy wiaduktu kolejowego nad ulicą Grzegórzecka.
Trzeci most, zachodni, jednotorowy + chodnik pieszo-rowerowy, został oddany do użytku 11 czerwcu 2023 roku. Jednocześnie inwestycja została zakończona. W miesiącu czerwcu i lipcu 2023 roku, prowadzono drobne prace wykończeniowe i usuwanie zauważonych usterek. Nie ulega wątpliwości, że mieszkańcy Krakowa są bardzo zadowoleni z inwestycji i z niej korzysta. Niestety - obiekt już zaczęli niszczyć wandale, pryskając farbami w spraju.
Opracował Karol Placha Hetman